Page 127 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK ROMANI

• Türk edebiyatının en çok eser veren sanatçısı olduğundan Yazı Makinesi olarak bilinir. Evinde kurduğu matbaada
eserlerini basan sanatçının 223 eseri vardır.
• Esrar-ı Cinayet romanı ilk polisiye roman kabul edilir.
• Esaret adlı eserinde ilk kez kölelik konusu işlenmiştir.
• Hasan Mellah, Hüseyin Fellah Tanzimat Dönemi’ndeki ilk macera romanıdır.
• Bahtiyarlık adlı romanında köy, ilk kez realist bir anlayışla ele alınmıştır.

Eserleri:
Roman: Felatun Bey ve Rakım Efendi, Dünyaya İkinci Geliş, Jön Türk, Yeniçeriler, Paris’te Bir Türk, Henüz On
Yedi Yaşında, Dürdane Hanım, Müşahedat, Yeryüzünde Bir Melek, Karı-Koca Masalı, Süleyman Müsli, Karna-
val, Acaib-i Âlem, Vah Cellât, Hayret, Arnavutlar-Solyotlar, Demir Bey, Haydut Montari, Rikalda, Taaffüf, Gürcü
Kızı…

Şemsettin Sami (1850-1904)

• Türk edebiyatında ilk yerli roman olan Taaşuk-ı Talat ve Fitnat ’ın yazarıdır.
• Orhun Yazıtları ve Kutadgu Bilig ile ilgili önemli çalışmaları vardır.
• Sabah, Tercüman-ı Şark gazetelerini Aile ve Hafta dergilerini çıkarmıştır.
• Sözlük, dil, çeviri, ansiklopedi alanlarında yaptığı çalışmalarla ün yapan yazar, Türk dilinin nasıl sadeleştirilebileceği
konu-
sundaki düşünceleriyle de kendisinden sonra gelenlere örnek olmuştur.

Eserleri:
Roman: Taaşuk-ı Talat ve Fıtnat

Recaizade Mahmut Ekrem (1847-1914)
• Tanzimat İkinci Dönem'i başlatan, Türk edebiyatında üstat olmuş isimlerin hocasıdır. Eski edebiyatı savunanlara, özel-
likle

Muallim Naci’ye yaptığı eleştirilerle yeni edebiyatın sesidir.
• Edebiyat kuramcısıdır. Bütün eserlerinde “Sanat sanat içindir.” görüşünü benimseyen sanatçı, realizm akımının etkisin-
dedir.

Roman ve hikâyelerinde realizm akımının etkisinde olan yazar Türk edebiyatındaki ilk realist roman olan Araba Sevda-
sı’nın
yazarıdır. Eserde yanlış Batılılaşma konusu mirasyedi bir genç olan Bihruz Bey çevresinde işlenir.

Eserleri:
Roman: Araba Sevdası

Sami Paşazade Sezai (1860-1936)
• Esaret temasının işlendiği Sergüzeşt romanının yazarıdır. Romanda romantizm akımının özellikleri yoğunlukta ol-
masına rağmen Dilber adındaki esir genç kızın hüzünlü hayatı realist biçimde anlatılmıştır. Bu yönüyle de roman,
romantizmden realizme geçişte köprü görevindedir.

Eserleri:
Roman: Sergüzeşt

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 127