Page 144 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı
P. 144
TİYATRO TÜRÜ VE YAPI UNSURLARI
MODERN TİYATRO
Modern tiyatro; trajedi,komedi ve dram olmak üzere üçe ayrılır.
TRAJEDİ: İzleyicide korku, heyecan, acıma duyguları uyandırarak insan ruhunu arındırıp erdemli davranışlar
kazandırmayı amaçlayan tiyatro türüdür.
DİKKAT KRİTİK BİLGİ
Üç birlik kuralı; eserin tek olay, tek mekân, tek gün kalıbı Trajedinin en önemli temsilcileri Eski Yunan edebiyatın-
içinde yapılandırılmasıdır. da Euripides, Aiskhylos, Sophokles; XVII. yüzyıl Fransız
edebiyatında Racine ve Corneille’dir.
Kral Oidipus, Elektra (Sofokles), Andromak (Racine),
Le Cid (Corneille) bu türe örnek eserlerdir.
KOMEDİ: İzleyiciyi güldürürken düşündürmeyi, doğru yola ulaştırmayı ve eğitmeyi amaçlayan tiyatro türüdür.
Komediler, işlenen konulara göre farklı şekillerde adlandırılır:
Karakter Komedisi: Kişilerin karekterlerinin komik taraflarını gösteren komedi türüdür. Tartuffe, Cimri (Moliere), Vene-
dik Taciri (Shakespeare) bu türe örnektir.
Töre Komedisi: Toplumların komik aynı zamanda eksik yanlarını anlatan komedi türüdür. Gülünç Kibarlar (Moliere),
Eşek Arıları (Aristophanes), Müfettiş (Gogol) bu türe örnektir.
Entrika Komedisi: Amacı çoğunlukla güldürmek olan olayları şaşırtıcı ve izleyenlerde merak uyandıracak şekilde işle-
yen komedi türüdür. Yanlışlıklar Komedyası (Shakespeare), Scapin’in Dolapları (Moliere) bu türe örnektir.
KRİTİK BİLGİ HATIRLAYALIM
Komedinin en önemli temsilcileri Eski Yunan edebiyatın- Türk edebiyatında Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı tiyatro
da Aristophanes ve Fransız edebiyatında Molière’dir. oyunu töre komedisidir.
DRAM: Hayatın hem acıklı hem de gülünç yönlerini sahnede göstermeyi amaçlayan tiyatro türüdür.
KRİTİK BİLGİ
Dram türünün ilk örneklerini İngiliz sanatçı William
Shakespeare verirken ilkelerini XIX. yüzyıl Fransız
sanatçısı Victor Hugo belirlemiştir.
Hernani (Victor Hugo), Faust (Goethe), Don Carlos
(Schiller), Kış Masalı (Shakespeare) bu türe örnektir.
144 MEBİ KONU ÖZETLERİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT
144