Page 159 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DILI VE EDEBIYATIATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİY

KONU CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK TİYATROSU 2
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

1950-1960 YILLARI TÜRK TİYATROSU

• 1950’li yılları etkileyen en önemli siyasi olay, 1946’da çok partili siyasi yaşama geçiştir. Bu durumun Türkiye’de
meydana getirdiği köklü dönüşümün etkileri, tiyatro dünyasında da görülür.
• Türk tiyatrosu başta oyun yazarlığı olmak üzere kurumsallaşma, oyunculuk, eleştiri gibi alanlarda yeni arayışlarla
bir dönüşüm sürecine girer.
• 1949 yılında Devlet Tiyatrolarının kurulması, Halkevleri ve Köy Enstitülerindeki tiyatro etkinlikleri, özel tiyatroların
İstanbul dışında da yaygınlaşması bu dönemin önemli gelişmelerindendir.
• Üniversite düzeyinde tiyatro eğitiminin gündeme getirilmesi ve tiyatro eleştirisinin giderek önem kazanmaya
başlaması tiyatronun gelişimini hızlandıran etkenler olur.
• 1950’li yıllarda tiyatro adına atılan bu yeni adımlar Türk tiyatrosunun Altın Çağ’ı olarak nitelendirilen 1960 sonrası
tiyatro yaşantısının temelini oluşturur.
• 1950’li yıllarda tiyatro Batılılaşma; geleneksel-modern yaşam ve kuşak çatışması; aile kurumundaki sıkıntılar;
aydın kişinin kendisine ve topluma yabancılaşması; çok partili hayata geçilmesiyle devlet yönetimine ilişkin
siyasal sorunlar; ekonomik sıkıntılar; tarih, efsane ve mitolojiden alınan konuları ele almıştır.
• Bu dönemin tiyatro eserlerinde kullanılan açık ve yalın bir dil, somut bir anlatım üslubun belirleyici özellikleri
olmuştur.

1960-1970 YILLARI TÜRK TİYATROSU

• Darbeyle açılan ve darbeyle kapanan 1960’lı yıllar, Türk tiyatrosunun en parlak ve hareketli dönemlerinden biri
olur.
• Özel tiyatroların artması ve politik hayattaki canlılığın tiyatroya yansımasıyla hareketli bir tiyatro yaşamı ortaya
çıkar ve seyirci sayısı artar.
• Akademik düzeyde tiyatro eğitimi yapılması, tiyatro sanatı konusunda bilimsel araştırmaların çoğalması ve tiyatro
eleştirilerinin gelişmesi de bu dönemde Türk tiyatrosunun gelişmesine katkıda bulunur.
• 1960’lı yıllarda yeni yazarlar yetişir, oyunların konuları çeşitlenir; absürt ve epik tiyatro gibi yeni türler denenir.
• Tiyatro sahnesi ekonomi, siyaset ve günlük yaşamdaki değişimlerle bunlardan kaynaklanan sorunların tartışıldığı
önemli platformlardan biri olur.
• Bu dönem yazarlarından bir bölümü mitoloji, tarih, masal gibi kaynaklardan beslenerek güncel sorunlara
yaklaşmış, bu kaynakların sağladığı estetik olanaklardan da yararlanarak çeşitli ürünler vermiştir.
• Kimi yazarlar bireyin iç dünyasına eğilmiş; iç dünyasında ve yakın ilişkilerinde yaşadığı çelişkileri evrensel
bağlamda yansıtmıştır.
• Bazı yazarlar bireyin iç dünyasına eğildikleri oyunlarda, soyut ve simgeci bir yaklaşımı benimsemiştir.
• Bu dönemde köy oyunları olarak adlandırılan oyunlar yazılmış; bu oyunlarda sömürü, yoksulluk, geri kalmışlık,
kadının toplumsal konumu ve benzeri sorunlar ele alınmıştır.
• Köyden kente göç ve buna bağlı olarak ortaya çıkan sorunların işlendiği oyunlar bu dönemin bir diğer öbeğini
oluşturur.
• Bu dönem yazarlarının yoğun olarak ele aldığı bir başka konu da dar gelirli aileler ve bu türden ailelerin yaşadığı
sıkıntılardır.
• Kimi oyunlarda siyasi düzenin eleştirisi yapılmış ve oyunlara siyasi bir içerik kazandırılmıştır.

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 159