Page 160 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı
P. 160

CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK TİYATROSU 2


              •   Oyunlarda içerik ve biçimsel olarak çeşitlilik görülür. Oyun yazarları ele aldıkları konuyu daha iyi ifade etme
                 amacıyla, o güne kadar izlenen biçimsel kalıpların dışına çıkmıştır.
              •   Bazı oyunlarda yazarlar, bireylerin iç dünyasına yansıtmak amacıyla tek kişilik veya iki kişilik oyunlara yönelmiştir.
              •   Bu dönemde biçim açısından farklılık gösteren oyunlardan bir bölümü, Karagöz ve orta oyunu gibi geleneksel
                 Türk tiyatrosundan beslenerek yazılmıştır.
              •   Bazı yazarlar ulusal bir Türk tiyatrosu yaratmak için büyük çaba göstermiştir.


                                         1970-1980 YILLARI TÜRK TİYATROSU


             •   1970-1980 dönemi, bir muhtırayla başlayan ve bir askeri müdahaleyle biten on yıllık bir dönemdir.
             •   Tiyatro yaşantısı, ülkenin siyasal, toplumsal ve ekonomik bunalımının da etkisinde sancılı bir süreç geçirmiştir.
                 Yine de bu dönemde tiyatro yazarları çeşitli denemelere girişmiş, önceki dönem kadar olmasa da verimli sayıla
                 bilecek bir dönem olmuştur.
             •   Türk  oyun  yazarlığında  1970-80  dönemi,  1960’lardan  başlayan  geleneğin  izinden  giden  toplumcu  bir  bakış
                 açısının etkisinde, epik ve göstermeci yönelişlerin öne çıktığı güncel, politik ve toplumsal olanın vurgulandığı bir
                 dönemdir. Dönem içerisinde ürün veren oyun yazarlarının çoğu, toplumsal olanı bireysel olana tercih etmiştir.
             •   İşçi sınıfı ve işçilerin yaşadığı sıkıntılar, en çok yansıtılan konulardan biridir.
             •   1970’li yıllarda köy, modern yaşantının nimetlerinden yoksun, insanlık dışı şartların hüküm sürdüğü bir yer olarak
                 ele alınmıştır.
             •   1970-80 dönemi içinde tarihsel ya da mitolojik konular üzerine yazılmış oyunlar, bu dönemde yazılan oyunlar
                 içinde niceliksel olarak önemli bir ağırlığa sahiptir.
             •   Modern kent yaşantısının getirdiği ekonomik ve toplumsal değişikliklerin aile kurumunda ve insan ilişkilerine etkisi
                 oyun yazarlarına önemli ölçüde malzeme oluşturmuştur.
             •   Birçok oyun yazarı epik tiyatronun etkisi altında yapıtlar vermiştir.
             •   1970’li  yılların  ikinci  yarısından  itibaren  televizyonun  ve  artan  şiddet  olaylarının  etkisiyle  seyirci  tiyatrodan
                 uzaklaşmaya başlamıştır.
             •   1970’li yılların sonuna doğru izleyicinin çokça rağbet ettiği ve daha çok eğlencelik bir tiyatro anlayışını temsil eden
                 bulvar komedileri, vodviller, kaba güldürüler oynayan özel tiyatrolar, bu dönemin yükselen tiyatro anlayışı haline
                 gelmiş ve tiyatro, sanatsal açıdan zarar görmüştür.
             •   Türk tiyatrosuna kabare türünün girmesi ve bu türde yapıtlar üretilmesi de 1970’lerin eşiğinde başlayan ve dönem
                 boyunca süren önemli bir gelişmedir.


                                           1980 SONRASI TÜRK TİYATROSU


             •   Kentli  yaşam  olgusunun  bireyi  günden  güne  yalnızlaştırması,  iletişimsizlik,  yabancılaşma,  varoluşa  dair
                 sorgulamalar sıklıkla ele alınan konulardandır.
             •   Batı tiyatrosundaki postmodern etkilere bağlı olarak çok kültürlülük, sahnelemedeki yeni arayışlar ve deneysellik
                 tiyatroyu etkilemiştir.
             •   Sahnenin bilgisayardan gelen ses ve görüntülerle bütünleştirilmesini sağlayan çoklu medya araçları tiyatroda
                 kendine yer bulmuştur.
             •   1980’li yıllar aynı zamanda tek kişilik oyunların sayısında önemli bir artışın görüldüğü dönemdir.
             •   Tiyatroda  1960’larda  başlayan  verimliliğini  tüm  ekonomik  sorunlara  karşın  azalarak  da  olsa  devam  ettirme
                 çabası, 1980 darbesinden oldukça kötü etkilenir.
             •   Oyun  yazarları  12  Eylül  sonrasında  dönemin  siyasi  koşullarından  dolayı  güncel  olaylardan  ve  toplumsal
                 sorunlardan uzaklaşır.
             •   1980’lerde oyun yazarlığı nicelik ve nitelik açısından bir durgunluk yaşar.
             •   Siyasi ortam yüzünden nitelikli tiyatro oyunları, yerini eğlencelik gösterimlere bırakır.
             •   Yazarların politik konulardan uzaklaşma eğiliminin sonucunda konusunu tarihten, söylencelerden ve masallardan
                 alan oyunlar yazılmıştır.

  160     MEBİ KONU ÖZETLERİ                                                 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT
   155   156   157   158   159   160   161   162   163   164   165