Page 75 - Konu Özetleri TYT AYT Felsefe

FELSEFE

KONU
ÖZETİ PLATON'UN VARLIK, BİLGİ VE DEĞER ANLAYIŞI
TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT

DİKKAT
Platon, ilk sistem filozofu olarak kabul edilir. Bunun sebebi varlıktan ahlaka, dinden siyasete felsefenin birçok alanında
birbiriyle ilgili ve tutarlı görüşler geliştirmiş olmasıdır.

PLATON’UN VARLIK ANLAYIŞI

HATIRLAYALIM

İdealizm: Gerçekliğin özünü cisimler dünyasında değil, düşünsel, ruhsal/tinsel ve idea gibi kavramlarla kuran görüştür.

• Varlık kuramı Platon’un bütün felsefi görüşlerinin temeli sayılabilir. Siyaset, sanat, ahlak gibi alanlarda geliştirdiği
görüşlerin temelinde varlığı açıkladığı “idealar kuramı” bulunmaktadır.
• İdealar kuramının temelindeki kavram olarak idea, Platon’a göre değişmeden kalan, duyusal dünyanın dışında ve
ötesinde bulunan, duyularla algıladığımız dünyadaki varlıklara yansıyan asıl gerçekliklerdir.
• İdealar duyularla bilgisine ulaşılamayan, akıl yoluyla kavranabilen bir özelliktedir.
• Fenomenler, duyularla algılanan, idealardan pay alan, onların yansıması olan, değişen, ideaların kopyalarıdır.

DİKKAT
Platon, idealizmin öncüsü olarak kabul edilir. Çünkü bilgisine ulaşılabilecek gerçek varlığı, düşünsel olan idealarla
açıklamıştır.

PLATON’UN BİLGİ ANLAYIŞI
• Platon’un bilgi anlayışı, diğer görüşlerinin de temelinde olan idealar kuramına dayanmaktadır.
• Platon kesin bilgiye ulaşılabileceğini savunur.
• Platon’a göre gerçek varlık görünenlerin ötesinde, maddi yapıda olmadığından, onun bilgisine de duyular yoluyla
ulaşılamaz. Buna ulaşmada aklı araç olarak görmüştür. Çünkü ideaların bilgisi insan aklında doğuştan bulunur.
• Gerçeğe ilişkin akıl ile elde edilen doğru bilgi “episteme”dir.
• Duyularla algılanan fenomenlere ilişkin elde edilenler “doxa (sanı, tahmin)” olarak adlandırılır.

FELSEFE - TYT/AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 77