Page 168 - Konu Özetleri TYT Biyoloji

BİYOLOJİ

KONU
ÖZETİ DOĞAL KAYNAKLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİN ÖNEMİ
TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT

DOĞAL KAYNAKLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİN ÖNEMİ
Canlıların ve doğal kaynakların dünyada devamlılığının sağlanmasına sürdürülebilirlik denir. İnsanlar için biyolojik çeşit-
liliğin sürdürülebilir kullanımı, bir yandan bugünkü nesillerin ihtiyaçlarını eşit olarak karşılayabilmeyi bir yandan da gelecek
nesillerin haklarını koruma altına almayı kapsamalıdır.

Cansız doğal kaynaklar, canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürmelerinde mutlaka gerekli olan çevresel etmenlerdir. Bir
ekosistemde bu kaynaklar azalır ya da bozulursa ekosistemde bulunan tüm canlılar bu durumdan olumsuz etkilenir.
İnsanlar, cansız doğal kaynaklardan yararlanarak ekonomik getiriler elde etme yollarını bulmuşlardır. Dolayısıyla biyosfer-
de bulunan ekosistemler, insanların etkisiyle değişikliğe uğramaktadır. Cansız doğal kaynakların aşırı tüketimi ve çeşitli
sebeplerle bozulması, ekosistemde yenilenme mekanizmasını da engellemektedir. İnsanların doğaya müdahaleleri habi-
tatları yok edebilmekte ve bunun sonucu olarak da türler yok olabilmektedir. Örneğin, maden çıkarma faaliyetleri sırasında
ve sonrasında arazinin orijinal morfolojisi değişmekte; yer altı ve yer üstü su dengesi bozulmakta; bitki örtüsü zarar gör-
mekte; toprak erozyonu, hava ve su kirliliği meydana gelebilmektedir.
İnsanların doğadaki canlı kaynaklar üzerinde de müdahaleleri söz konusudur. Örneğin orman ekosistemleri; kereste ve
kâğıt ham maddesi elde etmek, yerleşim yerleri olarak kullanmak, hayvanların otlayacağı yerler hâline getirmek gibi sebep-
lerle yok edilmektedir. Tahrip edilen orman ekosistemleri onarılmak istenildiğinde genellikle tek tür ağaçlar dikilmektedir.
Bu durum, doğal orman ekosisteminde yer alan komünitelerin yok olmasına neden olmaktadır.

Tarım arazileri insanlar için çok önemlidir. Ancak yeni tarım arazileri açmak için canlıların habitatları tahrip edilmektedir.
Sanayinin gelişmesiyle oluşan endüstriyel atıkların artması ve bunların doğaya bırakılması, orman yangınları, fosil yakıtla-
rın aşırı kullanımı, suyun aşırı tüketimi ve kirletilmesi gibi insan faaliyetleri doğal canlı kaynaklarını olumsuz etkilemektedir.
Doğal kaynakların ihtiyaçları karşılayabilecek şekilde ve kalitesi bozulmadan gelecek nesillere bırakılabilmesi önemlidir.
İnsanların bu konuda daha bilinçli olmaları sağlanmalıdır.
Günümüzde ekoloji biliminin daha çok önem kazanmasıyla sürdürülebilirliği engelleyen uygulamalar terk edilmeye baş-
lanmıştır. İnsanlar tarafından daha verimli ve dayanıklı canlılar elde edebilmek için ıslah çalışmaları ve bazı türleri kültüre
alma çalışmaları yapılmaktadır. Böylece azalan türleri koruma, habitatların kaybını engelleme, yayılmacı türleri kontrol
altına alma, iklim değişikliklerinin sonuçlarını azaltma sağlanabilecektir.
Doğal kaynakların sürdürülebilirliği için Türkiye genelinde başarılı uygulamalar yapılmaktadır. Bu uygulamalara örnek ola-
rak yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretiminde kullanılması verilebilir.
168 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - TYT