Page 58 - Konu Özetleri TYT Biyoloji

RİBOZOM, ENDOPLAZMİK RETİKULUM, GOLGİ AYGITI, LİZOZOM, KOFUL

KOFUL
Golgi aygıtı, endoplazmik retikulum, hücre zarı ve çekirdek zarı tarafından oluşturulan hücre organelidir.
Yapısı
• Tek katlı zarla çevrilidir.
• Yassı keseciklerden oluşur.

• Genç hücrelerde daha küçüktür.
• Hücre yaşlandıkça koful büyür.
Görevi
• Besin, depo, boşaltım ve kontraktil (kasılgan) koful olarak farklı görevler üstlenen dört çeşit koful vardır.

Sitoplazma
Besin kofulu
Besin
kofulu • Besinlerin endositoz yoluyla hücreye alınması sonucu oluşan
Kontraktil
koful keseciklere denir.
• Genellikle amip, paramesyum gibi bir hücreli canlılarda ve insan-
ların akyuvar gibi fagositoz yapabilen hücrelerinde bulunur.

Çekirdek • Besinler lizozomlardaki sindirici enzimlerle parçalanır.
Hücre zarı Yalancı
ayak

Depo kofulu
• Bitki hücrelerinde büyük ve merkezi bir koful halini alır. Koful
• Hayvan hücrelerinde küçük yapıdadır.
Zehirsiz
• Bitki ve hayvan hücrelerinde atık maddeleri ve suyu depo eder. kristaller
• Bitki hücresinde merkezi kofulda depo edilen suyun oluşturduğu basınç
hücreye dolayısıyla bitkiye destek sağlar.
• Bitkilerde metabolizma sonucu oluşan zehirli maddeleri çeşitli tuzlarla
birleştirilerek zehirsiz kristaller hâlinde biriktirir.
• Bitkilerde zehirli maddeler, metabolizma sonucunda meydana gelen
atıklar, boya maddeleri, köklerden suyla birlikte alınan tuzun fazlası,
zehirli maddeler ile organik asitler yaprak hücrelerinin kofullarında
biriktirilir ve sonbaharda yaprak dökümüyle bitkiden uzaklaştırılır.

Siller
Boşaltım kofulu
Kontraktil • Golgi aygıtında üretilen salgılar ile metabolik atıkların
koful
dışarı atılmasını sağlar.

Anal Büyük Kontraktil (kasılgan) Koful
çekirdek
açıklık • Sitoplazmaya doğru uzanan çok sayıda kol ve etrafını
Küçük saran, kasılabilen ipliksi yapılardan oluşur.
çekirdek
• Tatlı sularda yaşayan amip, paramesyum, öglena
gibi ökaryotik tek hücreli canlılarda hücre içine giren
suyun fazlasını enerji (ATP) harcayarak hücre dışına
Hücre
ağzı atar.
Kontraktil • Hücrenin su dengesinin korunmasında (homeostasi)
koful
Besin rol oynar.
kofulu

58 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - TYT