Page 56 - Konu Özetleri TYT Biyoloji
P. 56
RİBOZOM, ENDOPLAZMİK RETİKULUM, GOLGİ AYGITI, LİZOZOM, KOFUL
GOLGİ AYGITI
1898 yılında İtalyan bilim insanı Camillo Golgi (Kamillo Golgi) tarafından keşfedildiği için bu organel onun adıyla anılmak-
tadır. Golgi aygıtı, olgun alyuvarlar ve sperm gibi ökaryot hücreler ile bakteriler gibi prokaryot hücrelerde bulunmaz.
Yapısı
• Çok sayıda yassılaşmış keseden ve küçük kofullardan meydana gelir.
• Protein ve yağ yapılıdır.
• Granülsüz endoplazmik retikulum tarafından üretilir.
• Tükürük bezi hücrelerinde, hormon salgılayan bezlerde ve bitkilerin bal özü, nektar üreten hücrelerinde iyi gelişmiştir.
• Golgi aygıtının büyüklüğü ve gelişimi, hücre tipine ve metabolik durumuna göre değişiklik gösterir.
Koful
Sitoplazma
Golgi aygıtı
Hücre zarı
Salgı kofulu
Salgı
molekülleri
Golgi aygıtında üretilen salgıların hücre dışına verilmesi
Görevi
• Endoplazmik retikulumlarda üretilen maddelerin çoğunluğu Golgi aygıtında ayrıştırılır, depolanır ve paketlenir.
• Glikoprotein ve lipoprotein gibi maddelerin üretimi ve salgılanmasından sorumludur.
• Lizozomların oluşumunda rol oynar.
• Hücre zarının yenilenmesi ve onarımı, bitki hücrelerinin bölünmesi sırasında ara lamelin oluşturulması, apoenzim-ko-
faktör ilişkisinin gerçekleştirilmesi ve bitkilerde duvar yapısına katılan pektin gibi polisakkaritlerin üretilmesi fonksiyon-
larına da sahiptir.
Hücer dışı
Sitoplazma
Golgi aygıtında üretilen salgıların hücre dışına verilmesi
DİKKAT
Bugüne kadar etkin bir şekilde tedavi edilemeyen bazı hastalıklarda Golgi aygıtında işlev bozukluğu olduğu anlaşılmıştır.
Örneğin sinir hücrelerinde işlev kaybına neden olan Alzheimer ile kistik fibrozis hastalığında Golgi aygıtının hem yapı-
sında hem de işlevlerinde anormallikler olduğu ortaya konulmuştur.
56 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - TYT