Page 91 - Konu Özetleri TYT Coğrafya

DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE BİTKİLER

d) İç Bölge Ormanları
• Türkiye'nin iç kesimlerinde yağış azlığı ve geçmişte yaşanmış tahribatlar nedeniyle ormanlar çok az yer kaplar. Bu
ormanlar, küçük parçalar hâlinde ve seyrek ağaç toplulukları şeklindedir.
• Toros Dağları'nın ve Kuzey Anadolu Dağları'nın İç Anadolu'ya bakan yamaçlarında meşe, karaçam ve ardıç ormanla-
rı; Akdağlar'da sarıçam ormanları görülür. Doğu Anadolu Dağları’nda meşe, Kuzeydoğu Anadolu’da; Oltu, Sarıkamış,
Şenkaya ve Göle çevresinde soğuğa dayanıklı sarıçam ormanları bulunur.
• Türkiye'nin güneydoğusu orman varlığının en az olduğu bölgedir. Bunun en önemli nedeni, kuraklığın çok etkili olma-
sıdır. Güneydoğu Toroslar’ın güney yamaçlarında az miktarda meşe toplulukları varlığını korumuştur.
Türkiye’de Çalı Toplulukları
a) Makiler
Türkiye'de Akdeniz iklim bölgesinde kızılçam ormanlarının tahrip edildiği alanlarda yayılmıştır. Akdeniz kıyı kuşağında
ortalama 1.000 m'ye, Ege kıyı kuşağında ortalama 800 m'ye, Marmara'nın kıyı kuşağında ise ortalama 500 m'ye kadar
çıkar. Yabani zeytin, keçiboynuzu, menengiç, sakız, sandal, mersin, defne, kermez meşesi, akçakesme en yaygın maki
türleridir.
b) Garigler
Akdeniz iklimi görülen kıyı bölgelerde, bitki örtüsünün tahrip edildiği alanlarda yayılan küçük çalılardır. Ege kıyılarındaki
yarımadalar ve adalarda Akdeniz kıyılarında, toprak varlığının yetersiz olduğu yerlerde daha çok görülür.
c) Psödomakiler
Karadeniz kıyı kuşağında, ortalama 200 m yükseklere kadar görülen bodur ağaçlardır. Ormanların tahrip edildiği alanlar ile
bazı yerlerde orman altı bitkileri olarak yayılmıştır.
Türkiye’de Ot Toplulukları
a) Stepler (Bozkırlar)
• Yağış miktarının azaldığı, yaz kuraklığının fazla olduğu iç kesimlerde görülür. İç kesimlerde ve Güneydoğu Anado-
lu'nun güneyi boyunca yükseltisi 1.000 m'nin altında kalan ova ve platolarda yayılış gösterir.
• İlkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz başında sararıp kuruyan, kısa boylu otsu bitkilerden oluşur. Geven, çoban yastığı,
yavşan otu, çakır dikeni, gelincik, sığırkuyruğu, menekşe bozkır bitki türlerindendir.
• İç Batı Anadolu, Ergene Havzası, Teke Yarımadası'nın iç kesimleri, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'daki yüksek
platolar veya dağ yamaçlarında; meşe, ardıç ve karaçam ormanlarının tahrip edildiği alanlarda sonradan yayılmış
bozkırlara antropojen step denir. Daha yağışlı bu alanlarda seyrek ağaçlar da bulunduğu için bu bozkırlara ağaçlı
bozkır adı da verilir.
b) Çayırlar
• Uzun boylu gür ot topluluklarından oluşur.
• Türkiye'nin kuzeydoğusundaki yüksek platolarda (Erzurum, Kars ve Ardahan) ilkbahar yağışlarıyla yeşeren ve yaz
boyu yeşil kalan uzun boylu çayır toplulukları vardır.
• Batı ve Orta Toros Dağları ile Kuzey Anadolu Dağları'nda ortalama 2.000 m'den yükseklerde, yaz boyu yeşil kalan dağ
çayırları (Alpin çayırlar) görülür.

Türkiye'de bitki örtüsünün dağılışı
Türkiye’de Endemik ve Relikt Bitkiler
• Yeryüzünün belirli bir bölgesinde yaşayan ve başka sahalarda rastlanmayan bitki türlerine endemik bitki denir. Tür-
kiye'deki tespit edilmiş 12.000 civarındaki bitki türünün yaklaşık 3.800'ü endemik türlerden oluşur.
• Geçmiş jeolojik zamanlarda yaşanmış iklim dönemlerinden bugüne kadar varlığını sürdüren bitkilere relikt bitki denir.
Türkiye'deki bitki türlerinin yaklaşık beşte biri relikt bitkidir. Türkiye'de engebeli alanlardaki vadi ve çukurluklar relikt
bitkilerin varlığını en iyi koruduğu yerlerdir.
• Sığla ağacı ve kasnak meşesi gibi endemik bitkilerin önemli bir kısmı aynı zamanda relikt bitkidir.
COĞRAFYA - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 91