Page 77 - Konu Özetleri TYT Kimya

KIMYA

KONU AYIRMA VE SAFLAŞTIRMA TEKNIKLERI
ÖZETI
TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT

AYIRMA VE SAFLAŞTIRMA TEKNIKLERI

Karışımların bileşenlerine ayrılması için maddelerin bazı fiziksel özelliklerinin farklılıklarından yararlanılır.

1. Yoğunluk Farkı 5. Hâl Değiştirme Sıcaklıklarının Farklılığı
• Ayırma hunisi (zeytinyağı - su) • Buharlaştırma (tuzlu sudan tuz)
• Savurma (buğday - saman) • Süblimleştirme (parmak izi tesbiti)
• Santrifüjleme (kanın merkezcil kuvvet yardımıyla • Erime noktası farkı (alaşımlar)
çöktürülmesi)
• Damıtma (tuzlu sudan tuz ve su)
• Aktarma = Dekantasyon (pirinç - su)
• Ayrımsal damıtma (kolonyadan alkol ve su)
• Pıhtılaştırma = Koagülasyon (şap gibi koagülantlarla)
• Yüzdürme = Flotasyon (cevher zenginleştirme)

2. Elektrik ve Magnetik Özellik Farkı HATIRLAYALIM
• Mıknatıslama (Fe – Co – Ni elementlerini diğerlerinden)
• Karışımlar fiziksel yöntemlerle bileşenlerine
• Elektriklenme (tuz - biber) ayrılabilirken elementler fiziksel veya kimyasal hiçbir
yöntemle bileşenlerine ayrılamaz.
3. Çözünürlük Farkı
• Bileşikleri bileşenlerine ayırmak için ısı, elektrik, ışık
• Ayrımsal kristallendirme (tuz - şeker) ve başka maddelerle tepkimeler gibi çeşitli yöntemler
• Ekstraksiyon = Özütleme (çayın demlenmesi, kullanılır.
peynirin suda bekletilmesi)
CaCO k() ısı CaO k() COg()
3 2
4. Tanecik Boyutu Farkı elektroliz 1
HO s() H g() O (()g
• Ayıklama (pirinç - taş) 2 2 2 2
()
AgNO (suda ) Cu ()k CuNOsuda ) Agk
(
• Eleme (kum - çakıl) 3 3
• Süzme (naftalin - su)
• Diyaliz (böbrek fonksiyonu)
KARIŞIMLARI AYIRMA TEKNIKLERI
Mıknatıs ile Ayırma Eleme
• Demir, nikel, kobalt ve bu elementlerin alaşımlarını • Kum - çakıl gibi tanecik boyutu farklı katı
içeren maddeler mıknatıs tarafından kuvvetle karışımları ayırmak için uygun boyutlarda eleklerle
çekilmeleri sebebiyle karışımdaki diğer maddelerden gerçekleştirilen bir yöntemdir.
ayrılır.
• Yöntem geri dönüşüm ünitelerinde kâğıt malzemenin Süzme
metallerden ayrılması amacıyla kullanılabilir. • Karışımdaki maddelerden birinin geçmesine izin
verip diğerini tutan süzgeç ve filtrelerle yapılan bir
Yüzdürme (Flotasyon) ayırma işlemidir.
• Katı - katı veya katı - sıvı karışımların ayrılmasında • Heterojen karışım katı - sıvı veya katı - gaz fazlarında
kullanılan bir yöntemdir.
olabilir.
• Katı - katı karışımlarda bir bileşenin uygun bir kimyasal
madde ile yüzdürülmesi veya batırılması ile ayrılmasıdır. • Mutfaklarda kullanılan süzgeçler, elektrik
süpürgelerindeki toz filtreleri, otomobillerdeki
• Madencilik sektöründe cevher zenginleştirme yağ filtreleri, fabrika bacalarındaki filtreler, suyun
yöntemi olarak kullanılır. bulanıklığını gideren filtreler ve laboratuvardaki
• Cu, Pb, Zn cevherlerini zenginleştirmek için flotasyon süzgeç kâğıtları yerleştirilmiş huniler bu amaçla
yöntemi kullanılır. kullanılır.
KIMYA - TYT MEBI KONU ÖZETLERI 77