Page 107 - Konu Özetleri TYT Türkçe
P. 107

TÜRKÇE



    KONU                                          FIILDE ÇATI
    ÖZETİ
                    TYT    TYT    TYT    TYT     TYT    TYT    TYT    TYT    TYT     TYT    TYT           TYT

                                                  FIILDE ÇATI

        ¡      Yüklem görevindeki fiilin nesne ve özne ile kurduğu ilişkidir.

        ¡      Fiilde çatıyı bulmadan önce ilk yapılacak iş cümlenin yüklemini bulmak sonra yüklemin isim cümlesi mi fiil
                       cümlesi mi olduğunu tespit etmek, yüklem fiil ise cümledeki özne ve nesne ilişkisini incelemek esastır.





                                                  FIILDE ÇATI



                    Özne Yüklem Ilişkisine Göre                       Nesne Yüklem Ilişkisine Göre
                     1. Etken Fiil                                        1. Geçişli Fiil
                     2. Edilgen Fiil                                      2. Geçişsiz Fiil
                     3. Dönüşlü Fiil                                      3. Oldurgan Fiil
                     4. İşteş Fiil                                        4. Ettirgen Fiil



        A.  Özne Yüklem Ilişkisi

        1.  Etken Fiil


        ¡  Fiilin bildirdiği işi özne yapıyorsa fiil etkendir.
        ¡  Gerçek özne vardır.



               NOT                                                  DIKKAT


         Gizli özne de gerçek öznedir.                         İsim cümlelerinde çatı özelliği aranmaz.



        ¡  Yükleme “kim? ne?” soruları sorularak bulunur.

            •  Uyku saatlerinden başladı yaşamını düzenlemeye. ( kim başladı - o - gizli özne) (etken)
            •  Bahçedeki ağaçların tamamını biz budadık. ( kim budadı -biz- özne) (etken)


        ¡  Oluş bildiren fiiller de etkendir.
            •  Sepetteki meyveler çürümüştü. (ne çürümüştü - sepetteki meyveler - özne) (etken)


        2.  Edilgen Fiil
        ¡  Fiilin bildirdiği işin kim tarafından yapıldığı belli değildir ve nesne görevindeki sözcük özne yani “sözde özne”

                durumundadır.



        TÜRKÇE - TYT                                                               MEBİ KONU ÖZETLERİ      107
   102   103   104   105   106   107   108   109   110   111   112