Page 107 - Konu Özetleri TYT Türkçe

TÜRKÇE

KONU FİİLDE ÇATI
ÖZETİ
TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT

FİİLDE ÇATI

¡ Yüklem görevindeki fiilin nesne ve özne ile kurduğu ilişkidir.

¡ Fiilde çatıyı bulmadan önce ilk yapılacak iş cümlenin yüklemini bulmak sonra yüklemin isim cümlesi mi fiil
cümlesi mi olduğunu tespit etmek, yüklem fiil ise cümledeki özne ve nesne ilişkisini incelemek esastır.

FİİLDE ÇATI

Özne Yüklem İlişkisine Göre Nesne Yüklem İlişkisine Göre
1. Etken Fiil 1. Geçişli Fiil
2. Edilgen Fiil 2. Geçişsiz Fiil
3. Dönüşlü Fiil 3. Oldurgan Fiil
4. İşteş Fiil 4. Ettirgen Fiil

A. Özne Yüklem İlişkisi

1. Etken Fiil

¡ Fiilin bildirdiği işi özne yapıyorsa fiil etkendir.
¡ Gerçek özne vardır.

NOT DİKKAT

Gizli özne de gerçek öznedir. İsim cümlelerinde çatı özelliği aranmaz.

¡ Yükleme “kim? ne?” soruları sorularak bulunur.

• Uyku saatlerinden başladı yaşamını düzenlemeye. ( kim başladı - o - gizli özne) (etken)
• Bahçedeki ağaçların tamamını biz budadık. ( kim budadı -biz- özne) (etken)
¡ Oluş bildiren fiiller de etkendir.
• Sepetteki meyveler çürümüştü. (ne çürümüştü - sepetteki meyveler - özne) (etken)

2. Edilgen Fiil
¡ Fiilin bildirdiği işin kim tarafından yapıldığı belli değildir ve nesne görevindeki sözcük özne yani “sözde özne”
durumundadır.

TÜRKÇE - TYT 107