Page 109 - Konu Özetleri TYT Türkçe
P. 109
FİİLDE ÇATI
NOT
“-ş, -leş” eki her zaman işteşlik anlamı vermez.
• Akşam trafiğinde eve ulaşmak çok zorlaştı. (etken)
• Otobüse son dakika yetişti. (etken)
B. Nesne Yüklem İlişkisi
1. Geçişli Fiil
¡ Nesne alabilen fiillere geçişli fiil denir.
¡ Yükleme sorulan “ne, neyi, kimi” sorularına yanıt alabiliyorsak fiil geçişlidir.
¡ İş (kılış) fiilleri geçişli fiillerdir.
• Tüm planınızı sınav takvimine göre yapınız.
( neyi yapınız? - tüm planınızı - nesne aldı, geçişli )
NOT
Fiilin başına “onu” sözcüğünü getirdiğimizde anlamlı oluyorsa geçişlidir
• onu) bil-
• (onu) gör-
• (onu) al-
DİKKAT
Bir cümlenin geçişli olması için cümlede nesnenin kullanılması şart değildir. Fiil nesne alabiliyorsa geçişlidir.
• Camdan bakmazsan göremezsin.
(neyi göremezsin, onu, cümlede nesne olmadığı hâlde fiil geçişlidir.)
2. Geçişsiz Fiil
¡ Nesne alamayan fiillerdir.
¡ “ne, neyi, kimi” sorularına cevap vermezler.
¡ Oluş ve durum fiilleri nesne almadıkları için geçişsizdir.
• Bahar gelince ağaçlar çiçeğe durur. (oluş)
• Denize bakıyorum hayranlıkla. (durum)
NOT
Cümleyi “onu” sözcüğü ile birlikte okuyarak cümledeki fiilin geçişli olup olmadığını anlayabiliriz. Çünkü “onu” sözcüğü
geçişsiz fiillere getirilemez.
• Hepimiz bağda, bahçede (onu) çalışıyoruz. (geçişsiz)
TÜRKÇE - TYT 109
