Page 34 - Konu Özetleri TYT Türkçe

PARAGRAFIN YAPISI

Paragraf Düzenleme
Bir paragraftaki cümlelerden en az birinin bulunduğu yerin yanlış olması durumunda bu yanlışlığın düzeltilmesi için dikkat
edilmesi gereken noktalar şunlardır:
.
Paragrafı oluşturan her cümlenin önceki ve sonraki cümlelerle ilişkisi doğru tespit edilmelidir.
.
Cümleler arasındaki geçiş ve bağlantı ifadeleri göz önünde bulundurulmalıdır.
.
Öncelikle giriş cümlesi saptanmalı ve konu bütünlüğüne dikkat edilerek art arda gelen cümleler belirlenmelidir.
Örnek
I. Kehribar, bir ağacın milyonlarca yılda oluşan
reçinesidir.
II. Sadece iki ülkede olduğunu bildiğimiz ve ileriki
yıllarda artık kalmayacağını düşündüğümüz bu
malzemenin yurt dışına çıkarılması yasak. Numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması
III. Bu pahalı reçinenin; sarılık, guatr ve stres başta için II ve V. cümlelerin yer değiştirmesi gerekmektedir.
olmak üzere çoğu hastalığa ciddi faydası vardır.
IV. Bu nedenle doktorların guatr hastalarına kehribar
kolyesi tavsiye ettiği bilinir.
V. Bu kadar uzun sürede oluştuğu için fiyatı oldukça
yüksektir.

Paragrafta Akışı Bozan Cümle
Paragraflar bir konuyu sadece bir yönüyle ele alan cümleler topluluğu olduğu için konu dışına çıkan, konuyu başka bir yöne
doğru götüren her cümle paragrafın anlam akışını bozar.
Anlam akışını bozan cümleyi tespit etmek için dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
.
Paragrafın konusu tespit edilmeli, sonra da konudan sapan cümle aranmalıdır. Unutulmamalıdır ki bir paragraftaki
her cümle, önce ve sonraki cümleyle anlamsal ve dilsel olarak sıkı sıkıya ilişkilidir.
.
Paragraftaki cümlelerde geçen bağlayıcı ifade ve anahtar kavramlar göz önünde bulundurulmalıdır.
Örnek:

(I) XIX. yüzyılda dışarıdan gelebilecek herhangi bir
salgın hastalık tehlikesine karşı karantina idaresi
kurulmuş. (II) Karantina, İtalyancadan alınmış ve “kırk,
kırklık, kırktan ibaret” anlamına gelen bir sözcük.
(III) Salgın hastalık tehlikesine karşı İstanbul’dan sonra
ikinci karantina idaresi 1840’ta İzmir’de kurulmuş. Bu parçada II numaralı cümle, parçanın anlam akışını
(IV) Önce gemiler İzmir Karantina İdaresinin bulunduğu bozan cümledir.
sahilde kırk gün bekler ve yolcular barakalarda kalırmış.
(V) 1846’da Mithat Paşa Meslek Lisesinin yanındaki
yerde bir karantina binası inşa edilmiş ve o günden
sonra semtin adı Karantina olarak kayıtlara geçmiş.
(VI) 1863’te Karantina İdaresi Urla’ya taşınsa da semt
sakinleri arasında bu ismin kullanımı günümüze kadar
devam etmiş.

34 MEBİ KONU ÖZETLERİ TÜRKÇE - TYT