Page 33 - Konu Özetleri TYT Türkçe
P. 33

TÜRKÇEÇE
                                                TÜRK


    KONU                                     PARAGRAFIN YAPISI
    ÖZETİ
                    TYT    TYT    TYT    TYT     TYT    TYT    TYT    TYT    TYT     TYT    TYT           TYT



        Paragraf, sadece bir konu etrafında bir araya gelmiş cümleler topluluğudur. Paragraflar, küçük bir kompozisyon gibidir ve
        ‘‘giriş, gelişme, sonuç’’ bölümlerinden oluşur.
        Giriş Bölümü
        Giriş bölümü, paragrafın ilk ve genellikle tek cümleden oluşan bölümüdür. Giriş cümlesinin özellikleri şunlardır:
          .
                Konunun ortaya konduğu, gelişme bölümüne hazırlık yapmayı sağlayan bölümdür.
          .
                Kendisinden önceki bir yargı ile bağlantı kurduracak ‘‘ama, fakat, lakin, ne var ki, ancak, yalnız, çünkü, oysa,
               halbuki, bu nedenle, bu yüzden’’ gibi bağlayıcı ifadeler içermez.
          .
                Açıklanmaya ve geliştirilmeye olanak tanıyan genel bir yargı niteliğindedir.

        Gelişme Bölümü
        Gelişme bölümü, giriş bölümündeki konunun geliştirildiği bölümdür. Gelişme bölümünün özellikleri şunlardır:
          .
                Ana düşüncenin belirginleşmesini sağlayan yardımcı düşünceler yer alır.
          .
                ‘‘Örnekleme, tanımlama, sayısal verilerden yararlanma’’ gibi düşünceyi geliştirme yöntemleri kullanılır.
          .
                Cümleler dil ve anlam bakımından önceki ve sonraki cümlelerle sıkı sıkıya ilişkilidir.
          .
                Cümleler birtakım bağlayıcı ifadelerle birbirine bağlanır.


        Sonuç Bölümü
        Sonuç bölümü, paragrafın bitiş bölümüdür ve genellikle tek cümleden oluşur. Sonuç bölümünün özellikleri şunlardır:
          .
                Paragrafta anlatılanları özetleyen ya da sona erdiren bir nitelik taşır.
          .
                Kendisinden sonra başka yargıların varlığını çağrıştıracak ifadeler bulunmaz.
          .
                ‘Sonuç olarak, böylece, kısacası, demek ki, böylece’’ gibi ifadeler içerebilir.


        Paragraf Oluşturma
        Dağınık olarak verilen cümlelerden anlamlı bir paragraf oluşturulurken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
          .
                Her bir cümlenin ortaya koyduğu düşünce, olay ve durum belirlenmelidir.
          .
                Bir düşünceyi, bir bilgiyi aktaran paragraflarda giriş cümlesi ve cümleler arasındaki bağlayıcı ifadeler tespit
               edilmelidir.
          .
                Olaya dayalı paragraflarda ise olayların kronolojik bakımdan gerçekleştiği sıra göz önünde tutulmalıdır.
        Örnek
         I. Evet, İzmit ve Bursa gibi büyük sanayi şehirlerini ve
         körfezdeki dev fabrikaları hatırlatan bir görüntü bu.
         II. Sabaha karşı şehre girerken yolun solunda sis, duman ve
         alevler içindeki Karabük Demir Çelik Fabrikası’nın silo     Numaralanmış  cümleler  anlamlı  bir  bütün
         şeklindeki dev bacaları hafızalarımızı yokluyor.            oluşturacak biçimde sıralandığında sıralama,
                                                                     III - V - II – I – IV şeklinde olur.
         III. Gece yollara düşüyoruz, sabahın erken saatlerinde Safranbolu’dayız.
         IV. Yolda birkaç dakika seyrettiğimiz bu devasa fabrikayı geçtikten
         sonra Karabük şehir merkezine giriyoruz.
         V. Yalnız Safranbolu’dan önce Karabük’ten kısaca bahsetmek istiyorum.




        TÜRKÇE - TYT                                                               MEBİ KONU ÖZETLERİ       33
   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38