Page 10 - Ortaöğretime Uyum Programı

beden için zararlı olan bazı maddelerin ter tabakanın içinde derinin esnekliğini sağlayan
yoluyla kısmi ölçüde dışarı atılmasını sağlar. dokular ve kılların hareket etmesini sağlayan
Kemik yapısı için gerekli olan D vitamininin kas yapısı bulunur. Bu tabakada çalışan yağ
sentezi deri yoluyla olur. Güneş ışınlarının za- bezlerinin aşırı çalışması, deride sivilce ve
rarlı etkilerinden korunmak için derimiz renk siyah nota oluşmasına neden olur.
moleküllerini yani pigmentleri oluşturur. Deri,
zararlı maddelerin ve mikropların vücuda Deri Altı Tabakası (Subkutis): Alt deri ta-
girmesini engeller. bakasının altında bulunan deri altı tabakası,
derinin beslenmesini sağlar; salgılamanın
Şekil 1: Derinin yapısı oluşması ve ısı düzenlenmesini destekler.

Ergenlik Döneminde Görülen Cilt Sorun-
ları
Ergenlikte büyüme ve gelişme sırasında
deri ile ilgili yakınmalar, sorunlar ön plana
çıkar. Pek çok ergen, ergenlik sivilcesi (akne
vulgaris) ya da deride yağlanma (seboreik
dermatit) sorunlarını ergenlik döneminde
yoğun olarak yaşar.
Ergenlik döneminde cinsiyet hormonlarının
Derinin Özellikleri salgılanmaya başlanmasıyla yağ bezlerinin
boyutları büyür, salgıları artar ve yapıları
Deri farklı özellikleri olan üç ana tabakadan değişir. Artmış olan salgılar, yağ bezi kanalla-
oluşur.
rının bağlı olduğu kıl kanalları aracılığıyla deri
Üst Deri (Epidermis): Cildin en üst tabakası yüzüne salınır. Derinin bozulan kısmı ile hüc-
bedenimizi dış etkenlere karşı korur. En dı- re yenilenmesi sırasında dökülen deri atıkları
şındaki boynuzsu tabaka su ve diğer yabancı bu kanallarda birikir. Kanallarda biriken deri
maddeleri önemli ölçüde geçirmez. Üst deri artıları yağ ile birleşerek kanallarda silindirik
yaklaşık iki haftada bir yenilenir. yapıda olan tıkaçları oluşturur. Bu tıkaçlar,
Dış tabaka derinin alt tabakalarını güneş genel olarak minik kabartılar şeklindedir.
ışınlarından korumak için melanin denilen Kanallarda biriken deri artıkları ve yağdan
özel pigmentleri de yapar. Melanin, güneş oluşan bu tıkaçların bazılarının ağızları kapalı
ışınları ile derinin daha koyu renkli hale olup deri rengindedirler. Bu kabarcıklara
gelmesini sağlayacak güneş ışınlarının alt “beyaz nokta” adı verilir. Tıkaçların bazılarının
tabakalardaki hassas hücrelere engellemeye uçları dışarı açılmıştır. Biriken yağ doku
çalışır. Ama yüksek doz ve yoğun güneş kir ile birleşerek siyahlaşır; bu oluşuma da
ışınları karşısında gücü çok sınırlı kalır. “siyah nokta” adı verilir.
Alt Deri (Dermis): Üst derinin altında “alt Deride doğal olarak az sayıda bulunan za-
deri” adı verilen tabaka bulunur. Bu tabakada rarsız bir mikroorganizma (propionibacteriım
ter bezleri, yağ bezleri, kılların alt bölümleri acnes) yağlı tıkaçların içerisinde rahat üreme
olan “kıl kökleri” yer alır. Kanlanması yoğun olanağı bularak çoğalır. Bunun sonucunda
olan bu tabaka salgıladığı yağ ve ter ile önce iltihaplı kırmızı kabartılar sonra sarı
derinin üzerindeki asidik yapıyı oluşturur. Bu beyaz cerahatli yapılarak gelişerek ergenlik

10 10