Page 23 - Çevre ve İklim Değişikliği Etkinlik Kitabı

4. KONU ÇEVRE VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
OKURYAZARLIĞI

GERİ DÖNÜŞÜM VE ATIK YÖNETİMİ

KAVRAMLAR

Atık Yönetimi, Geri Dönüşüm, Tekrar Kullanım, Bertaraf

Üretim, tüketim ve uygulama faaliyetlerinden sonra ortaya çıkan, insan ve çevre sağlığını tehdit eden mad-
delerin atık kapsamında değerlendirilip toplanması, depolanması ve geri dönüşüm işlemlerini oluşturan atık
yönetimi günümüzde çevre sorunlarının önlenmesinde önemli bir yere sahiptir.

Atık Yönetim Süreçleri
En Öncelikli Seçenek ÖNLEME

AZALTMA

TEKRAR KULLANMA
GERİ DÖNÜŞÜM

ENERJİ GERİ KAZANIM
En Son Seçenek BERTARAF

Görsel 4.1: Atık yönetimi

Önleme/Azaltım/Tekrar Kullanım: Ürünlerin/malzemelerin kullanım ömürlerinin uzatılması, yeniden kullanı-
mının sağlanması için gerekli tedbirlerin alınmasıdır.

Geri Dönüşüm: Atıkların işlenerek asıl kullanım amacı ya da diğer amaçlar doğrultusunda ürünlere, malzeme-
lere ya da maddelere dönüştürülmesidir.

Geri Kazanım: Geri dönüşümden farklı olarak, geri kazanım atıklardan enerji elde edilmesini de kapsamaktadır.
Enerji Geri Kazanımı: Geri dönüştürülmesi mümkün olmayan atık malzemelerin; yakma, gazlaştırma, piroliz,
havasız arıtma ve düzenli depolama sahası gazı elde edilmesi dahil olmak üzere çeşitli süreçler yoluyla kullanı-
labilir ısıya, elektriğe veya yakıta dönüştürülmesidir.

Bertaraf: Geri kazanımı mümkün olmayan atıkların bertaraf edilmesidir. Atıkların, düzenli depolama sahaları-
na gönderilmeleri bilinen en güzel örnektir.

Yukarıda belirtilen yöntemlerin etkili bir şekilde uygulanmasının ilk basamağı, oluşan atıkların kaynağında ayrı top-
lanmasıdır. Aşağıda atıkların yerinde ayrıştırılmasında kullanılan toplama kutularının sembol ve renkleri verilmiştir.

KAĞIT CAM BESİN METAL ELEKTRONİK PLASTİK

Görsel 4.2: Geri dönüşüm için çöp kovaları

23