Page 45 - Çevre ve İklim Değişikliği Etkinlik Kitabı
P. 45
ÇEVRE VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
OKURYAZARLIĞI
3. Öz Yönetim İş Birliği Grup Ders Dışı
ETKİNLİK Becerisi Becerisi
Etkinliğin KİRLİLİK DEDEKTİFLERİ Etkinliğin 6 Ders Saati
Adı Süresi
Etkinliğin Öğrencilerin bulunduğu çevredeki suları, havayı ve toprağı kirleten unsurların izlerini ta-
Amacı kip ederek kirlilik kaynaklarını belirleyebilmesi.
Yönerge : Aşağıdaki etkinlik açıklamasını okuyunuz ve verilen etkinlik basamaklarını takip ediniz.
Etkinlik Açıklaması:
Hava Kirliliği: Atmosferde toz, duman, gaz, koku ve saf olmayan su buharı şeklinde bulunabilecek kirle-
ticilerin, insanlar ve diğer canlılar ile eşyaya zarar verebilecek miktarlara yükselmesi, “hava kirliliği” olarak
nitelenmektedir. Havayı kirleten maddelerin sınır değerleri (havada zararlı olmayacak derecedeki en yüksek
değerleri), her ülkenin ilgili kuruluşları tarafından yönetmeliklerle belirlenir.
Su Kirliliği: Su kirliliği, istenmeyen zararlı maddelerin suyun niteliğini ölçülebilecek oranda bozmalarını
neden olacak miktar ve yoğunlukta suya karışma olayıdır. Konutlar, endüstri kuruluşları, termik santraller,
gübreler, tarımsal mücadele ilaçları, kimyasal sanayi atık suları, nükleer santrallerden çıkan sıcak sular, toprak
erozyonu gibi süreçler ve maddeler su kirliliğini meydana getiren başlıca kaynaklardır. Bunların hepsi doğru-
dan veya dolaylı olarak canlı ve cansız varlıklara zarar vermektedir.
Toprak Kirliliği: “Toprağın verim gücünü düşürecek, optimum toprak özelliklerini bozacak her türlü teknik ve
ekolojik baskılar ve olaylar”, toprak kirliliği veya toprak kirlenmesi olarak nitelenir. Toprak kirlenmesi, hava ve
suları kirleten maddeler tarafından meydana getirilir. Örneğin, kükürtdioksit oranı yüksek olan bir atmosfer
tabakasından geçen yağmur damlacıkları asit yağışları hâlinde toprağa gelir. Toprak içine giren bu asitli sular
ağaç köklerini, bitkisel ve hayvansal toprak canlılarını zarara uğratır. Toprağın reaksiyonunu etkileyerek besin
maddesi dengesini bozar, taban sularını içilmez hâle getirir. Aynı şekilde çöp yığınlarından toprağa sızan sular,
kirli sulama suları, gübre çözeltileri, radyoaktif maddeler, uçucu küller, toprağı kirleten madde ve kaynaklardır.
• Sınıfta üç grup oluşturulur. Linke
• Aşağıda verilen linkteki çevresel kirlilik izleme rehberi incelenir. ulaşmak
için
karekodu
https://webdosya.csb.gov.tr/dosyalar/images/file/izleme-rehberi.pdf okutunuz.
• Bulunduğunuz bölgedeki havayı, toprağı ve su kaynaklarını incelemesi için gruplar arasında
görev paylaşımı yapılır.
• Havadaki, herhangi bir toprak alanındaki ve varsa herhangi bir su kaynağındaki kirleticileri gözlemlemek
için her grup bir bölgeyi veya alanı belirler.
• Gruplar saha çalışmasını planlar ve grup içi görev dağılımını yaparlar.
• Saha çalışması için gerekli hazırlıklar yapılır ve araç gereçler belirlenerek temin edilir.
• Her grup gözlem yaptığı alandaki kirletici unsurların ve bunların kaynaklarına yönelik izlerin ve kanıtların
fotoğraflarını çekerek not alır.
• Gruplar saha çalışması sonucu elde ettiği veriler ve kanıtları bir araya getirerek kirlilik kaynağını (fabrika, fosil ya-
kıtlar, çöpler, evsel atıklar, kanalizasyon vb.) belirlerler. Yaptıkları çalışmaya yönelik bir tutanak ve rapor hazırlarlar.
• Hazırlanan rapor ve tutanaklar okul idaresi aracılığı ile gerekli kurumlara iletilebilir.
• Yapılan çalışma ve çalışmaya ait fotoğraflar oluşturulan sosyal medya sayfasında paylaşılır ve üyelerden
çevrelerinde gözlemledikleri bu tür olayları da sayfada paylaşmaları istenir.
45
