Page 44 - Çevre ve İklim Değişikliği Etkinlik Kitabı

ÇEVRE VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
OKURYAZARLIĞI

2. İş Birliği Grup
ETKİNLİK Becerisi
Ders İçi

Etkinliğin DUR BİR DURDUĞUN YERDE Etkinliğin 2 Ders Saati
Adı Süresi
Öğrencilerin kirliliğin havamıza, toprağımıza, suyumuza, yiyeceğimize ve bize ne kadar
Etkinliğin kolay ulaşabileceğini, bir kirleticinin ekosistemi oluşturan unsurlar arasındaki dolaşımını
Amacı
fark edebilmesi.
Yönerge : Aşağıdaki açıklamayı okuyunuz ve verilen deneyi işlem basamaklarını takip ederek yapınız.

Etkinlik Açıklaması: Besinler, besin zinciri yoluyla alt
trofik düzeydeki canlılardan üst trofik düzeydeki can-
lılara aktarılır. Bu aktarım sırasında canlıların vücut- Balıklarla beslenen
larında birikim göstermiş olan bazı kirletici ve zehirli ku lardak
DDT 25 ppm
maddelerin de aktarımı söz konusudur. Bu duruma
biyolojik birikim denir. Bazı radyoaktif maddeler, cıva, Büyük balıklardak
kurşun gibi ağır metaller, siyanür, DDT (dikloro difenil DDT 2 ppm
trikloroetan) biyolojik birikim yoluyla aktarılan mad- Küçük balıklardak
DDT 0,05 ppm
delere örnek olarak verilebilir. Yanda verilen görselde
gösterildiği gibi besin zincirinin üst basamaklarına Planktonlardak
DDT 0,04 ppm
doğru giderek artan bir oranda doğayı kirleten kirle- Sudak
ticiler madde döngüleri yoluyla doğada bulunan un- DDT 0,000003 ppm
surlar arasında aktarılır. Görsel 8.2: Besin zincirinde DDT birikimi

• Deney çalışması için yeterli sayıda öğrenci içeren gruplar oluşturulur ve gruplar aşağıda belirtilen malze-
meleri temin eder.
Malzemeler: Bir bardak, musluk suyu, kırmızı veya mavi gıda boyası, bir bıçak, üzerinde hala yaprakları olan
bir taze kereviz sapı.

İşlem Basamakları
• Bardağı musluk suyuyla doldurunuz. İki veya üç damla gıda boyası ekleyiniz.

• Kereviz parçasını yıkayınız. Yaprakları ayırınız.
• Bıçağı kullanarak kerevizin altını kesiniz.

• Kerevizi renkli suyla dolu bardağa koyunuz.
• Kereviz sapını en az üç veya dört saat orada bekletiniz.
• Zamanı geçince kereviz sapını sudan çıkarınız.
• Bıçağı kullanarak sapın altından bir dilim kesiniz ve bu işlemi birkaç kez yapınız.

• Yapılan deneyin sonucu ile ilgili aşağıda yöneltilen soruları cevaplayınız.
» Kereviz sapını dilimlediğinizde hangi değişimleri gözlemlediniz?

» Kereviz sapında gözlemlediğiniz değişim nasıl gerçekleşti?
• Yapılan deneyin sonucu üzerinden aşağıda yöneltilen soruları tartışınız.
» Yaptığınız deneyden hangi sonucu çıkardınız?
» Deneyden çıkardığınız sonuçla çevreyi kirleten unsurlar arasında nasıl bir bağ kurdunuz?

44