Page 11 - Finansal Okuryazarlık

FİNANSAL
OKURYAZARLIK

BORSA VE HİSSE SENEDİ
BORSA
Borsanın tarihi çok eskiye dayanmakla birlikte, alım satım işlemlerinin başlangıcını oluşturmaktadır. Alım sa-
tımda emtia denilen satılacak malların bu süreçte rol oynaması ile birlikte borsanın temelleri atılmıştır. Emtia
diyerek söylenen mallar ise buğday, mısır, pamuk, şeker, kahve, bakır, altın, gümüş gibi malların tümüne verilen
isim olmaktadır. Tabi ki zamanın gelişimi ve yeni bulunan değerli mallar olarak petrol ve doğal gaz da bu mal-
ların içine zamanla dâhil olmuştur.

Görsel 1.3: Borsa verileri örneği

Buradan ortaya çıkan sonuç ise borsa kavramı sadece son zamanlarda insanların karşılaşmış olduğu bir keli-
me olmayıp değişimin gerçekleştiği insanlığın ilk yıllarından beri tanımlanması mümkündür. Yıllar geçtikçe ve
teknoloji ilerledikçe günümüze kadar değişime uğrasa da alım ve satım işlemlerinin gerçekleştiği yer olarak
bilinmektedir. Borsalar, işlemlerine ve yatırım araçlarına göre türlere ayrılmaktadır. Yukarıda bahsedilmiş olan
emtia ile ilgili işlemlerin yapıldığı borsaya emtia borsası denilirken; hisse senetleri ile ilgili alım satım işlemle-
rinin gerçekleştiği borsalara menkul kıymetler borsası denilmektedir. Menkul kıymet borsası diye adlandırı-
lan borsa Türkiye’de Borsa İstanbul'dur. Diğer birçok ülkenin de kendine özgü borsaları olmakta ve işlemlerini
gerçekleştirmektedir. Bunların dışında ayrıca vadeli işlem borsaları, opsiyon borsaları, altın ve kıymetli maden
borsaları gibi çeşitli borsalar bulunmaktadır. Uluslararası piyasalarda işlem yapabilmek için hangi ülkede işlem
gerçekleştirilecekse o ülkenin para birimine ait bir varlığın olması önemlidir. Ayrıca, dünyadaki gelişmelerden
etkilenen bu borsalara yatırımda, yatırımcı işlem türüne göre yatırımını gerçekleştirmektedir.
Borsa genel olarak, devlet denetimi altında alım satım işlemlerinin gerçekleştirildiği piyasa, olarak ifade edilmek-
tedir. Sermaye Piyasası Kurulu tarafından borsa ise “anonim şirket şeklinde kurulan, sermaye piyasası araçları,
kambiyo ve kıymetli madenler ile kıymetli taşların ve kurulca uygun görülen diğer sözleşmelerin, belgelerin ve
kıymetlerin serbest rekabet şartları altında kolay ve güvenli bir şekilde alınıp satılabilmesini sağlamak ve oluşan
fiyatları tespit ve ilan etmek üzere kendisi veya piyasa işleticisi tarafından işletilen veya yönetilen, alım satım
emirlerini sonuçlandıracak şekilde bir araya getiren veya bu emirlerin bir araya gelmesini kolaylaştıran, bu kanu-
na uygun olarak yetkilendirilen ve düzenli faaliyet gösteren sistemleri ve pazar yerlerini” ifade etmektedir.

11