Page 13 - Finansal Okuryazarlık

FİNANSAL
OKURYAZARLIK

Düşünen ve algılayan bir varlık olarak insan, içinde
bulunduğu tehlikelerin de bilincindedir. İnsanın, çağ-
lar boyunca gelişen toplumsal yaşamı ve teknolojiyi
yaratmasının temelinde, güvenlik içinde olma gerek-
sinimi yatmaktadır. İnsan, yarattığı toplumsal yaşam
ve teknoloji ile yaşamını çok daha güvenli bir biçimde
sürdürme olanağına kavuşmuştur. Fakat buna karşın
yaratılan bu teknoloji insan yaşamı için çok daha fazla
sayı ve türdeki tehlikelerin doğmasına da neden ol-
muştur. İşte “sigortacılığın varlık nedeni” de, her geçen
gün büyüklüğünün daha fazla farkına varılan bu teh-
likelere karşı insanın kendisini güven içinde hissetme
gereksiniminin karşılanmasıdır. Çünkü, her türlü ön-
lem alınmış olmasına rağmen yine de insanoğlu akla Görsel 1.5: Risk yönetimi
ve hayale gelmeyecek kadar çok çeşitli tehlikelerle
karşı karşıya kalmaktadır. Sigortanın temel işlevi, ani ve beklenmedik olayların zararlı sonuçlarını önceden alı-
nacak önlemlerle olabildiğince azaltmak ya da ortadan kaldırmak ve böylece belirsizliğe karşı kişilere bir gü-
vence sağlamaktır. Başka bir ifadeyle, insanın sanki tehlikenin gerçekleşmesi sonucunda ortaya çıkan zarar ve
kayıplara uğramamışcasına yaşamını sürdürmesini sağlamaktır.
Sigorta şirketleri ise gerçek ve tüzel kişilerin, yani bireylerin ve kurumların karşı karşıya oldukları çeşitli risk
sonuçlarını azaltan ve sundukları hizmetin karşılığı olarak sigortalıların ödedikleri primlerden oluşan fonları
çeşitli piyasalara aktaran kuruluşlardır. Dünyada ve Türkiye’de sigorta endüstrisi, ekonomiye fon akışını sağla-
yan sermaye piyasalarının gelişmesi, aynı zamanda, sağlıklı ve istikrarlı bir biçimde büyümesi için anahtar rol
oynamaktadır. Bu bağlamda; yatırım fonları, yatırım ortaklıkları ve portföy yönetim şirketleri ile birlikte bireysel
emeklilikten kaynaklanan özel emeklilik fonları ve hayat sigorta şirketleri en önemli kurumsal yatırımcılar ara-
sında yer almaktadır. Sağlık, hayat ve özel emeklilik sigortaları, geleneksel dayanışma yöntemlerinin zayıflaması
ve bireyselleşme süreci ile birlikte sosyal yaşamda ortaya çıkan dayanışma eksikliğinin telafi edilmesi, böylece
sosyal yaşamın istikrarlı bir biçimde sürdürülebilmesini temin gibi çok önemli işlevlere sahiptirler.

Günümüzde artık sigortacılığın işlevleri ulusal ekonomiler için vazgeçilmez hâle gelmiş bulunmaktadır. Gündelik
yaşamın frekansı sık ve ekonomik etkisi düşük olayların yanı sıra doğal afetler ve terör eylemleri gibi frekansı
düşük ancak ekonomik etkisi ve şiddeti büyük olaylara karşı da sosyal ve ekonomik direnci arttırma arayışları, ge-
lişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin sigortacılık faaliyetlerine giderek daha çok önem vermelerine yol açmaktadır.
SİGORTA
Türk Ticaret Kanunu’ndaki tanıma göre sigorta, “sigorta bir akittir ki bununla sigortacı bir prim karşılığında diğer
bir kimsenin para ile ölçülebilir bir menfaatini halele uğratan bir tehlikenin meydana gelmesi halinde tazminat
vermeyi yahut bir veya birkaç kimsenin hayat müd-
detleri sebebiyle veya hayatlarına meydana gelen
belli birtakım hadiseler dolayısıyla bir para ödemeyi
veya sair edalarda bulunmayı üzerine alır”. şeklindedir.
Sigorta, “aynı türden tehlikeyle karşı karşıya olan ki-
şilerin, kuramların, prim adı verilen belirli bir miktar
para ödemesi yoluyla toplanan fonların, sadece o teh-
likenin gerçekleşmesi sonucu zarara uğrayanların za-
rarını karşılama amacıyla hasar öncesi duruma getir-
mek amacıyla kullanılan bir ekonomik düzenlemedir".
Başka bir ifadeye göre; “Sigortacılık ekonomik kayba
neden olan muhtemel risklerle baş edebilme planı”
olarak tanımlanmaktadır.

Görsel 1.6: Sigorta ve risklerden korunma

13