Page 178 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

O ktay Sinanoğlu
OKTAY SİNANOĞLU

(1935-2015)

Hayatı ve Eserleri

İtalya’nın Bari şehrinde doğmuştur. Ailesi, II. Dünya Savaşı’nın başlaması üzerine Türkiye’ye dönmüştür.
Türkiye’ye geldiğinde biraz İtalyanca, biraz da Fransızca bilmekte olup Türkçeyi henüz öğrenmemiştir.1953
yılında liseyi bitirmiştir. Kimya mühendisliği için Amerika’ya gönderilmiş, 1956 yılında Kaliforniya
Üniversitesi, Berkeley’de kimya mühendisliğini bitirmiştir. 1962 yılında (26 yaşında) Yale Üniversitesinde
Batı’nın 300 yıllık tarihinin en genç profesörü olmuştur. 250 kadar uluslararası bilimsel yayını, bilim
kuramları, çeşitli dillere çevrilmiş kitapları vardır. 19 Nisan 2015 tarihinde ABD'de vefat etmiştir.
Fiziksel Kimya Terimleri Sözlüğü, Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu ve Türkçe, Türkçe Eğitimin Önemi, Bir
Nev York Rüyası: Bye Bye Türkçe/Türkçe Giderse Türkiye Gider, Açıklamalı Fizik Kimya Matematik Ana
Terimleri Sözlüğü eserlerinden bazılarıdır.

Türkçeye Katkıları

• Oktay Sinanoğlu, bilimsel çalışmaları kadar Türkçe üzerine verdiği konferansları ve fikirleri ile
tanınmıştır. Türkçeye duyduğu hassasiyet sebebiyle çok iyi düzeyde İngilizce bilmesine rağmen
yurt dışında katıldığı konferanslarını Türkçe yapmıştır.

• Türkçenin doğru kullanılmamasını ve yabancı dille eğitimi eleştirmiş; gençlerimizin düşünmesini
engelleyen ve onları köleleştiren her türlü tutumu şiddetle reddetmiştir.

• Gençlerimizin zihnini köleleştiren ve onların düşünmelerini engelleyen Türkçenin doğru
kullanılmaması, yabancı sözcüklerin kullanılması ve yabancı dille eğitimi şiddetle reddetmiştir.

• Türkçe de karşılığı olan yabancı bir sözcüğü kullanmayı uygun bulmamış ve Türkçesi olmayan
sözcükler için de Türkçenin kelime türetmeye çok müsait olduğunu savunmuştur.

• O, Türkçenin bir matematiğinin olduğunu belirtmiştir. Bu yönüyle Türkçe ile bilim üretmenin
kolaylığını vurgulamıştır. Örnek olması açısından kendisi de Türk Dil Kurumu ile fizik ve kimya için
terim çalışmaları yapmıştır.

• Türkçenin sorumluluğunun sadece dil ve edebiyat ile uğraşanlarda olmadığını, Türkçe konuşan
herkes için aynı olduğunu, Türkçenin sadece Türkiye Türkçesinden ibaret olmadığını, Türk lehçe
ve şivelerini de öğrenmek gerektiğini ifade ederek dilimize giren kelimelerin kökeninin bilinmesi
gerektiğini savunmuştur.

• Türk dünyasının ortak kullanacağı bir Türkçeye ihtiyaç olduğunu söylemiştir.
• Kendini sadece bilime adamamış, millî meseleleri ön planda tutmuştur. Hayatı boyunca Türklük
ve Türkçe için mücadele etmiştir. Türkçenin önemini “Türkçe giderse Türkiye gider.” sözüyle dile
getirmiştir.
• Konuşmalarında, kültürel bir kalıtımın olduğunu savunmuş; bu kalıtımın taşıyıcısının da Türkçe
olduğunu söylemiştir.
• Sinanoğlu’nun bu yöndeki çabası ve telkinleri Türk gençlerinin öz güveninin artmasına ve dil
bilincinin gelişmesine destek olmuştur.

176 Türkçeyi Etkili Kullananlar