Page 27 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

Etkinlik

1. Aşağıdaki parçayı okuyunuz. Parçadan hareketle soruları cevaplayınız.

Yazı dilinde yer almayan, bir bölümü halk dilinde de terk edilen veya dilde mevcut olup da o
anlamda kullanılmayan Türkçe kelimelere yer vermesi ve yabancı terkiplere, halk tarafından
kullanılmayan Arapça, Farsça kelimelere hemen hiç yer vermemesiyle Ahmet Vefik Paşa’nın
tiyatrolarında kullandığı dil kendinden öncekilerin, çağdaşlarının ve daha sonrakilerin
eserlerinden ayrılmaktadır. Onun Lehce-i Osmani’si eserlerinin dili için yeri geldikçe
kullanabileceği bir kaynak vazifesi görmüştür.
(Ahmet Vefik Paşa ve Türk Diline Katkıları)

a) Ahmet Vefik Paşa’nın tiyatrolarında kullandığı aşağıdaki kelimeleri ve bunların
anlamlarını kelimelerin başındaki sayıları anlamların başındaki kutuların içine yazarak
eşleştiriniz.

Kelime Anlamı

I. ağmak kapalı kafes
II. aparmak cazibe
III. yavuk yükselmek

IV. kapançe cadı huylu
V. cadaloz yakın

VI. çalım aşırmak
tavır

b) Ahmet Vefik Paşa’nın tiyatrolarında kullandığı aşağıdaki atasözü ve deyimlerin
anlamlarını TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten araştırarak tabloda boş bırakılan yerlere
yazınız.

Atasözü ve Deyimler Anlamı
Denize düşen yılana sarılır.

Yemişsiz ağaca kimse taş atmaz.

Faka basmak

Zokayı yutmak

c) Siz de yörenizde kullanılan halk tabirlerini büyüklerinizden derleyiniz. Derlediğiniz iki
ifadeyi sınıf panosunda sergileyerek arkadaşlarınızla paylaşınız.

Türk Dili ve Edebiyatı 25