Page 44 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

A şık Mahzunî Şerif
ÂŞIK MAHZUNÎ ŞERİF

(1939-2002)

Hayatı ve Eserleri

Asıl adı Şerif Cırık’tır ve Maraş’ın Afşin ilçesinin Berçenek köyünde doğmuştur. Saz çalmayı amcası Âşık
Fezali'den on iki yaşında öğrenmiştir. Tasavvuf eğitimini aldığı Cırık Baba ona mahcupluğu nedeniyle "Mahzunî"
mahlasını vermiştir. 1961 ve sonrasında yüzlerce plak ve kaset yapmıştır. 24 yaşında en tanınan eseri olan İşte
Gidiyorum Çeşm-i Siyahım türküsüyle dikkatleri üzerine çekmiştir. 17 Mayıs 2002'de Almanya'nın Köln kentinde
hayata veda eden Âşık Mahzunî Şerif, Hacı Bektaş Veli Külliyesi'nin yakınındaki “Çilehane”ye defnedilmiştir.
453 plağı, 58 kaseti, türkülerinin yer aldığı kitapları ve TRT tarafından çekilmiş iki adet belgeseli bulunan
Muhsuni Şerif, türkülerini ve serbest tarzda yazdığı şiirlerini Dolunaya Tül Düştü adlı kitapta toplamıştır.
Anadolu’yu Kucaklayan Ozan, Dom Dom Kurşunu, İşte Bizim Mahzunî, Gümüş Yelek, Berçenekli Âşık Mahzunî,
Âşık Mahzunî Şerif -Dolunaya Tül Düştü- Şiirler, Sanat Yapıtları eserlerinden bazılarıdır.

Türkçeye Katkıları

• Türk halk şiiri geleneğine sözü (şiirleri) ve sazı ile yeni bir soluk kazandırmıştır. Şiirlerini arı ve
güzel bir Türkçe ile yazan Mahzunî Şerif, döneminin sorunlarını şiirleri ve sazı ile açık bir üslupla
çekinmeden ifade etmiştir.

• Şiirlerinin anlamsal boyutu oldukça derindir. Her dizede ince duyarlıklar, hassas ölçüler, zorlu
beğeniler, olağan ve olağandışı unsurlar mevcuttur.

• Mahzunî, çağının sorunlarını eleştirirken bilinçlendirici bir tavır benimsemiştir. Bu tavırda yetiştiği
zengin kültürel yapı ve güçlü âşıklık yeteneği etkilidir. Son dönem şiirlerinde ise dinî ve felsefi
unsurları yoğun olarak kullanmıştır.

• Onun söz varlığını oluşturan unsurların başında din ve inanç doğrultusunda mezhepsel çelişkiler;
haktan, hukuktan ve özgürlükten yana takındığı siyasal görüşe ait unsurlar; gezdiği yerler ve
gördükleri ile tabii ki birçok şairin, ozanın ana teması olan aşk, sevda gelmektedir.

• Hece ölçüsü ile yazdığı şiirlerinde hecenin yedi, sekiz ve on birli ölçülerini yoğun olarak kullanmış;
zaman zaman da beşli ve on beşli kalıplardan yararlanmıştır.
• Nazım türü olarak nefes tarzının bulunduğu şiirlerinde benzetme, irsalimesel, tecahülüarif,
sehlimümteni, tevriye, istiare, nida, tekrir, istifham ve mecazımürsel söz sanatlarına yer vermiştir.
• Yirmi bine yakın şiiri olan Mahzunî, hemen hemen her ortamda, her sohbette doğaçlama şiirler
söylemiştir. Birçok yabancı ülkede deyişleri değişik dillerde okunmuştur.
• Bektaşi geleneğinin ve Anadolu ezgilerinin dünyaya tanıtılmasında etkili olmuştur.

• 1989'dan itibaren üç yıla yakın “Halk Ozanları
Derneği” genel başkanlığını yapan Âşık Mahzunî Edirne'den Kars'a efendim
Şerif, 1989-1991 yılları arasında Halk Ozanları Bu memleket takım takım bizim be…
Federasyonu tarafından “dünyanın en büyük üç Bizi bölemezsin behey serseri!
ozanı” arasında gösterilmiştir. Toprak gibi büküm büküm bizim be…

42 Türkçeyi Etkili Kullananlar