Page 11 - Coğrafya Sınıf İçi Değerlendirme Öğretmen Rehber Kitabı
P. 11

ÖĞRETMEN REHBER KİTABI


                                                                       Biçimlendirici  değerlendirmenin  amacı  öğ-
                    Biçimlendirici  değerlendirmenin                   rencilerin neleri bilip bilmediklerine ilişkin bir
                                                                       anlayış  kazanmak  ile  öğretim  ve  öğrenme
                  amacı  öğrencilerin  neleri  bilip  bil-             süreçlerine geri bildirim sunmak olduğundan
                                                                       öğretmenler  tarafından  yürütülen  sınıf  içi
                  mediklerine  ilişkin  bir  anlayış  ka-
                                                                       gözlem ve sınıf içi tartışma uygulamalarının
                  zanmak  ile  öğretim  ve  öğrenme                    bu kapsamda önemli bir yeri vardır (Boston,
                                                                       2002).  Öğretmenlerin,  soru  sorma  ve  sınıf
                  süreçlerine geri bildirim sunmaktır.                 içi tartışma olanaklarını öğrencilerin bilgi ve
                                                                       anlayışını geliştirmek için kullanmaları öne-
                rilmektedir. Yalnız bir taraftan da öğretmenlerin basit ve olgusal sorulardan ziyade yansıtıcı sorular sorma-
                ları ve öğrencilere cevaplarını sunması için yeterli zaman vermeleri önerilmektedir. Bu kapsamda aşağıdaki
                stratejiler önerilmektedir (Boston, 2002):


                  •  Bir soru veya konu hakkında öğrencilerin çift olarak veya küçük gruplar hâlinde tartışmalarını sağlayınız
                    ve gruptan bir temsilcinin sınıfın tamamıyla grubun düşüncelerini paylaşmalarını isteyiniz.
                  •  Bir soruya birkaç olası cevap sununuz ve öğrencilerin bu olası cevapları oylamasını isteyiniz.
                  •  Bütün öğrencilerin bir cevap yazmasını isteyiniz ve daha sonra seçilen birkaç cevabı yüksek sesle
                    okuyunuz.
                  •  Daha az sayıda ve uzun testler yerine daha çok sayıda ve kısa testler uygulayınız.
                  •  Öğrencilerin yeni edindikleri bilgi ve becerileri en geç bir hafta içerisinde değerlendiriniz.
                  •  Biçimlendirici değerlendirme kapsamında portfolyo gibi değerlendirme yaklaşımlarını kullanmaya gay-
                    ret ediniz.


                     1.3. Sınıf İçi Değerlendirmede Kullanılan Ölçme Araçları




                 Öğretmenler sınıf içi değerlendirmede genellikle başarı testlerini kullanmaktadır. Ancak başarı testleri ile öğ-
                 rencilerin üst düzey zihinsel özelliklerini ölçmek güçtür. Bu nedenle öğretmenlerin başarı testlerine ek olarak
                 alternatif ölçme araçlarını ve yaklaşımlarını kullanmalarının önemli olduğu düşünülmektedir. Alternatif ölçme
                 araçları genel olarak gözlem formları, performans ve proje ödevleri olarak düşünülebilir (Ebel ve Frisbie,
                 1991; Popham, 2017).


                 Sınıf içi değerlendirme kapsamında çok sayıda ölçme aracı kullanılmaktadır. Ölçme araçları genel olarak
                 seçmeye dayalı ölçme araçları ve yapılandırmaya dayalı ölçme araçları olarak ikiye ayrılmaktadır.
                 Seçmeye dayalı ölçme araçları, sınıf içi değerlendirme kapsamında sıklıkla kullanılmaktadır ve bu ölçme
                 araçlarında öğrencilere bir madde köküne ek olarak öğrencilerin seçebilecekleri seçenek takımı sunulmak-
                 tadır. Seçenek takımında doğru cevaba ek olarak çeldiriciler yer almaktadır ve öğrencilerin seçenekler ara-
                 sından  doğru  cevabı  seçmeleri  beklenmektedir.  Seçmeye  dayalı  maddelerin  yalnızca  alt  düzey  zihinsel
                 özellikleri ölçtüğüne ilişkin genel bir kanı olsa da yaratıcı öğretmenler tarafından üst düzey zihinsel özellikleri
                 ölçen seçmeye dayalı maddeler oluşturulabilmektedir. Seçmeye dayalı maddeler de kendi içinde çoktan
                 seçmeli ve eşleştirmeli maddeler olarak ikiye ayrılabilir (Popham, 2017). Yapılandırmaya dayalı ölçme araç-
                 ları, öğrencilerin kendilerine sunulan göreve veya soruya yönelik cevaplarını kendilerinin oluşturmalarına,
                 düşüncelerini organize etmelerine ve sunmalarına olanak sağlayan ölçme araçlarıdır. Seçmeli maddelerin
                 hazırlanması zor, puanlanması kolay ve etkili iken yapılandırmaya dayalı maddelerin hazırlanması kolay,
                 puanlanması ise oldukça güçtür. Yapılandırmaya dayalı maddeler genel olarak kısa cevaplı maddeler ve
                 uzun cevaplı maddeler (kompozisyon tipi maddeler) olarak ikiye ayrılır (Popham, 2017). Bu iki tür ölçme ara-
                 cına ek olarak öğrencilerin üst düzey zihinsel özelliklerinin ölçülmesinde performans görevleri, proje ödevleri
                 ve portfolyolar kullanılmaktadır. Ölçme ve değerlendirmenin temel ilkelerinden biri olan ölçme araç-
                 larında çeşitlilik ilkesinin sağlanması ve bütüncül değerlendirmeye olanak sağlaması bakımından
                 bahsi geçen ölçme araçlarının hepsinin sınıf içi değerlendirme kapsamında kullanılmasının uygun
                 olduğu düşünülmektedir.
                                                                                                              11
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16