Page 8 - Coğrafya Sınıf İçi Değerlendirme Öğretmen Rehber Kitabı

COĞRAFYA SINIF İÇİ DEĞERLENDİRME

1.1. Sınıf İçi Değerlendirme

Sınıf içi değerlendirme, düzey belirlemeye dönük değerlendirmeden çok biçimlendirici değerlendirme çer-
çevesinde gerçekleşmektedir. Öğrenme, bir öğretme-öğrenme süreci bağlamında gerçekleşmektedir. De-
ğerlendirme, bu süreçten bağımsız veya ona sonradan eklemlenen bir parça olmaktan ziyade öğretimin
ayrılmaz bir parçasıdır (Angelo ve Cross, 1993; CERI, 2008; Clarke, 2012; Ebel ve Frisbie, 1991; Houston
ve Thompson, 2017; OECD, 2015; Vero ve Chukweemeka, 2019; Wilson, 2018). Çünkü öğretmenlerin öğ-
renciler hakkında karar vermeleri gerekmektedir ve karar verme sürecinde veriye ihtiyacı vardır. Öğretmen-
ler; öğrencilerin gelişimi, öğretim programının değeri ve öğretimin etkililiğini değerlendirmekte ve bir yargıya
varmaktadır. Eğitimde bu bağlamda verilen kararlar dörde ayrılabilir (Mehrens ve Lehmann, 1991):

Öğretimle ilgili kararlar: Okulun ve öğretmenin temel rolü, öğrencilerin öğrenmesini kolaylaştırmaktır.
Doğru bir şekilde yapılan değerlendirme, öğrenmeyi geliştirir çünkü öğretimi üstlenen öğretmenle öğre-
nen öğrenciye katkı sağlar.

Rehberlikle ilgili kararlar: Öğrenciler kariyer planlamada ve kişisel gelişimleri sürecinde yönlendirmeye
ihtiyaç duyabilirler. Ölçme ve değerlendirme bu anlamda öğrencilere katkı sağlar. Rehberliğe yönelik
sorulardan bazıları şunlar olabilir: “Öğrenci mezuniyetten sonra ne yapmalı?, Çalışma becerilerini ge-
liştirmeli mi?, Üniversitede hangi bölümü okumalı?” Öğrencilerin rehberliğe ilişkin rasyonel kararlar ver-
mesi için doğru bir benlik algısına sahip olması gerekmektedir. Yetenek ve başarı testleri ile ilgi ve kişilik
envanterleri, öğrencilerin gerçekçi bir benlik algısı geliştirmelerine olanak sağlar.

Yönetsel kararlar: Yönetsel kararlar; seçme, sınıflandırma ve yerleştirme kararlarını içermektedir. Buna
ek olarak yönetsel kararlar, program geliştirme çalışmalarını kapsamaktadır.

Araştırma ve program değerlendirme kararları: Araştırma ve program değerlendirme kararları, daha
önce bahsedilen kararların dayandığı kararlardır. Araştırma, sıklıkla belli bir karara yönelik değildir. Daha
ziyade geleceğe dönük olası bütün kararların isabetli bir şekilde alınmasını kolaylaştırır.

Sınıf içi değerlendirme uygulamalarının odak nok-
Sınıf içi değerlendirme tası, öğrenme sürecini desteklemektir. Bu yüzden
uygulamalarının odak noktası, sınıf içi değerlendirme uygulamalarının öğrenmeyi
ve öğretimi destekleyecek şekilde açık bir amacı
öğrenme sürecini desteklemektir. olmalıdır. Bu amaçlar, öğrencinin hazır bulunuşluk

düzeyini belirlemekten tutun da öğrenciye yıl sonu
notu vermeye kadar çeşitlendirilebilir.
Sınıf içi değerlendirme uygulamalarının açık bir şekilde amacını belirlemek için aşağıdaki sorular sorulabilir:
• Değerlendirme hangi amaçla yapılacak? Elde edilen öğrenme kanıtları öğrenme sürecini iyileştirmek
için nasıl kullanılacak?
• Kim değerlendirilecek? Bütün sınıf mı yoksa sınıf içinde belli bir alt grup mu? (Örneğin Türkçe dil yeter-
liği sınırlı öğrenciler)
• Öğrencinin hangi davranış özelliği değerlendirilecek? (Örneğin kazanıma ulaşma düzeyi, beceri düzeyi vb.)
Değerlendirme, öğretimi ve öğrenmeyi değiştirmek ve geliştirmek amacıyla teşhis temelli kullanılabilecek

8