Page 13 - Sosyal Bilimlerde Araştırma Rehberi

SOSYAL BİLİMLERDE ARAŞTIRMA REHBERİ

Bilimsel bir araştırmada elektronik ortamdan yapılacak alıntılarda, araştırmanın güvenilirliği açısından ‘gov’, ‘edu’, ‘org’, ‘mil’ gibi uzantıları
olan resmî ve kurumsal web sitelerinin kullanılması önerilmektedir. Elektronik ortamda, web sitesi alanlarında kurum ve kuruluşların türünü
belirten elektronik adres uzantıları bulunmaktadır. Bu uzantılar Tablo 3’te gösterilmiştir:

Tablo 3. Elektronik Adres Uzantıları

.ac Akademik kuruluşlar
.com (commercial) Ticari kuruluşlar

.edu (education) Eğitimle ilgili kurum ve kuruluşlar
.ftp (file transfer protocol) Arşiv sitesi, dosya transfer protokolü

.gov (government) Devlet işleri ile ilgili kurum ve kuruluşlar
.int (international) Uluslararası organizasyon ve kuruluşlar

.k12 (kindergarten to 12) Ana sınıfından üniversiteye kadar olan eğitim kurumları
.mil (military) Askerî kurum ve kuruluşlar

.org (non profit organization) Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar, sivil toplum örgütleri
.net (network) İletişim ağları ile ilgili kuruluşlar
Kaynak: MEB, Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED, 2009, s. 31).

Bilgileri yapılandırırken aşağıdaki ilkeleri dikkate alınız:

• Topladığınız verileri, kanıtları ve bilgileri düzenlemek için çeşitli yöntemler (tablo, grafik veya diyagram oluşturma, not alma,
sınıflandırma yapma vb.) kullanınız.

• Her kaynaktan en önemli ya da en çok katkı sağlayan yerleri alınız.

• Doğrudan alıntılar yerine kendi ifadelerinizi kullanınız. Ancak aktarılmak istenen bilgi başka türlü ya da daha güzel ifade
edilemiyorsa ancak o zaman doğrudan alıntı yapılmalıdır.
• Konuyla ilgili mevcut görüşleri özetlemekle kalmayıp bunlara ilişkin yorumlar ve değerlendirmeler de yapınız.

• Bilgiye erişirken ve kullanırken telif hakları, intihal vb. akademik etik ilkelerine ve yasal yükümlülüklere uygun davranınız.
Başkalarının görüşlerini doğrudan kendi görüşünüzmüş gibi sunmayınız.

• Kullandığınız veri, kanıt ve bilgilerin kaynaklarını kaydediniz.

• Araştırma için yeterli veri, kanıt ve bilgi toplayıp toplamadığınıza karar veriniz. Bunun için aşağıdaki soruları cevaplandıra-
bilirsiniz:
– Topladığınız bilgiler bilgi ihtiyacınızı karşılıyor mu?

– Daha fazla bilgiye ihtiyacınız var mı?

2.4. Hipotezi Oluşturmak
Hipotez, araştırma problemi ile ilgili olarak ileri sürülen iddia veya açıklamalardır. Araştırmacı kaynak taraması sonrasında ulaştığı
bilgilere dayanarak hipotezini kurar ve araştırma sürecinde bu hipotezi test eder. Araştırmanın sonunda hipotez doğrulanır veya doğrulanmaz.
Her araştırmada hipotez kurulması gerekmez. Birden fazla hipotez oluşturulabilir.
Hipotez cümlesi oluşturulurken nelere dikkat edilmeli?
• Hipotezler sınanabilir olmalıdır. İçeriğinde deneyler ile ispat edilebilecek olasılıklar barındırmalıdır.
• Hipotezler sınanabilecek yargı biçiminde ifade edilmelidir. (“fark vardır.”, “fark yoktur.”, “ilişki vardır.”, “ilişki yoktur.” gibi.)
• Hipotezde bağımsız (etki eden) ve bağımlı (etkilenen) değişkenler arasındaki ilişkiler açık ve anlaşılır bir şekilde ifade
edilmelidir.
• Araştırma probleminin doğasına, büyüklüğüne ve yoğunluğuna ilişkin yeterli bilgi elde edildikten sonra kurulmalıdır.
• Mevcut bilgilerle, doğrulanmış genelleme ve kuramlarla çelişmemelidir.
13