Page 5 - Matematik | Yarıyıl Tatil

Matematik Kriptoloji Serüveni

II) SORU SORMA 10 dakika

Öğretmen öğrencilerin tahminlerini aldıktan sonra Görsel 1’de verilen makine görselinin mesajları şifrele-
mek amacıyla kullanılan tarihi bir makine olduğunu ifade eder ardından şu soruları sorar:

1) Şifrelemeye neden ihtiyaç duyulmuş olabilir?
2) Şifreleme geçmişten günümüze hangi alanlarda kullanılmıştır?
3) Görsel 1’deki şifreleme makinesi hangi tarihlerde kullanılmış olabilir?

III) DERINLEŞME 25+40+40+40+80 dakika

ÖĞRENME ÖĞRETME SÜRECI ilgili çalışmalara yer verir. Bu amaçla şu bilgileri öğrencilerle paylaşır:
Öğretmen soruların yanıtlarını öğrencilerden aldıktan sonra şifreleme bilimi ve şifreleme yöntemleriyle

‘‘‘Kriptoloji, şifreleme bilimi olarak tanımlanmaktadır. Kriptografi, adını antik Yunancada
“gizli” anlamına gelen kryptos ve “yazı” anlamına gelen graphein kelimelerinin birleşiminden
almaktadır. Kriptoloji, gönderilen iletilerin güvenliğini sağlamak için gönderici ve alıcı arası-
na üçüncü kişilerin girmesini engellemeyi amaçlayan matematiksel yöntem ve yaklaşımlara
dayalı bir disiplindir.

Günümüzde olduğu kadar tarihsel süreçte de iletilerin ve bilgilerin korunması ve güvenliği-
nin sağlanması her zaman önemli bir konu olmuştur. Bu nedenle kriptoloji biliminin ortaya
çıkışının çok eski zamanlara dayandığı söylenebilir. Kriptoloji ile ilişkili ilk çalışmalara, MÖ
1900’lü yıllarda Mısır hiyerogliflerinde rastlanmıştır. Efendisinin hayatını gizli simgeler kulla-
narak anlatan söz konusu kişi, tarihin ilk kriptologlarından biri olarak sayılabilir. Spartalılar
MÖ 500’lü yıllarda yer değiştirme yöntemine dayanan ilk şifreleme aracını geliştirerek askeri
amaçlı haberleşmede kriptolojiyi kullanan ilk şehir devleti olmuştur. Scytale adı verilen şif-
releme aracında belirli bir kalınlıktaki tahta silindirin yan yüzeyine bir papirüs ya da ince bir
deri eğik biçimde sarılıyor ve gizli mesaj bu şeritin üstüne yazılıyordu. Sonrasında ise şerit
silindirden sökülüyor ve alıcıya gönderiliyordu. Gizli mesajın yazılı olduğu papirüs, alıcı ta-
rafından aynı kalınlıkta bir silindire sarılmazsa ileti anlaşılmaz oluyordu. Kriptolojiyi askeri
amaçlı kullananlardan biri de Büyük Roma İmparatoru Julius Caesar’dır (Jul Sezar). Julius
Caesar’ın komutanlarıyla haberleşmek için kullandığı ve kendi adıyla anılan yerine koyma
yönteminde ise alfabedeki her harf kendisinden sonra gelen üçüncü harf (sayı değiştirile-
bilir) ile yer değiştirmektedir. Örneğin Sezar şifreleme yöntemine göre kendi alfabemizdeki
harfleri kullanarak “MATEMATİK” sözcüğünü “ÖÇVĞÖÇVLN” sözcüğü olarak şifreleyebiliriz.’’

5