Page 12 - 3 ADIM AYT- TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 1. ADIM

6. Her insan gibi şair de kendine hayrandır, bu yüzden yazıp 9. Yeni şair, yeni sanat adamı insanda kendisinden önce bi-
bitirince şiiri bir süre dinlendirir zira yeni yazdığı şiirde noksan linmeyen birtakım duygular bulan yahut o duyguları yaratan
bulamaz. kişi midir? Hayır, hiçbir sanat adamı insanda yeni bir duygu
bulmaz, yeni bir duygu yaratmaz. Zaten var olan duyguları
Bu cümledeki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıda-
söyler. Ancak öyle söyler ki biz o duyguların, o şairlerin söyle-
kilerden hangisidir?
diğinden başka türlü söylenmeyeceğini, o şairin duygularına
A) Şiirin popüler olması için uğraşmak en uygun deyişi bulduğunu anlarız.
B) Şiirle ilgili birkaç değişiklik düşünmek Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir?
C) Şairin dikkatini çekip çekmeyeceğini irdelemek A) İyi şairlerin kalıcı eserler vermek için çalıştıklarından
D) Şiirdeki kusurları görmek için bekletmek B) Özgün konular bulan sanatçıların azlığından
E) Şiire gösterilecek ilgiyi düşünmek C) Sıradan olayları anlatmanın kolay olduğundan
D) Sanatçının bilineni etkileyici şekilde anlatmasından
E) Her sanat eserinin gerçeği anlatmayı hedeflediğinden
7. (I) Onların bölgesinde kışlar sert geçer, bütün otlakları kar
örterdi. (II) Malinka Dağı’nın güney etekleri ise açıklıktı.
(III) O yakada Goriçka, Sarıgöl kar tutmazdı. (IV) Her yıl ekim 10. 80 öncesi şairlerin dünyası sınırlıydı. Şiirlerde hep belli konu
başında oralarda kiraladıkları kışlık otlaklara inerdi sürüleri. ve motifler işlenirken zoraki yani yapay duygusallık göze çar-
(V) Nisan ayında uzun bir kışın ardından Bogradiç’e dönerdi. pıyordu. Sınırlanan bu şiir, hayatın insani boyutunu yansıt-
mayı önlüyordu hâliyle. 80 öncesi şairleri yaşananı yazdılar
Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
başlangıçta. Bunu yaparken şiirinin edebî yönünü hep ihmal
A) I. cümlede deyim aktarması vardır. ettiler. Şiir düzyazılaşma yoluna evrildi. Yaşanan olayların ta-
rihsel boyutunu kavrayamayışları, estetik meseleler üzerinde
B) II. cümlede yan anlamda kullanılan sözcük vardır.
hazırlıksız olmaları, belirgin kamplaşmalar olumsuzu gelişti-
C) III. cümlede ‘‘tutmak’’ sözcüğü yüzeyde görünür duru- ren faktörler arasındaydı. Mitler, olağanüstülükler oluşturul-
munda olmak anlamında kullanılmıştır. du. Hep aynı sözlük kullanılırken konular çeşitlendirilmedi.
D) IV. cümlede birden fazla gerçek anlamlı sözcük vardır. Durum böyle olunca şairler kendi sözlüklerini oluşturma ça-
basına girmediler.
E) V. cümlede mecaz anlamlı sözcükler vardır.
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi 80 öncesi şiiri-
nin olumsuzluklarından biri değildir?
8. Necati Cumalı’nın ilk oyunu olan Boş Beşik, konusunu bir A) Konu zenginliğinin olmaması
halk baladından alır. Eserde Anadolu insanının çocuk sahibi B) Kelime hazinesinin yetersizliği
olmaya verdiği önem, kısır olduğu düşünülen kadının üzerin-
C) Samimilikten uzak kalınması
deki toplumsal baskı ve törelerin kadını ezen yapısı oyunun
D) Sanatsallığın ihmal edilmesi
temasına ve seyirciye iletilmek istenen mesaja toplumsal bir
boyut kazandırır. Cumalı, bu oyununda diğerlerinden farklı E) Kullanılan dilin özensizliği
olarak, alegorik bir teknik kullanarak ağaç ve rüzgârı da oyun
kişisi yaparak konuşturmuştur. İstanbul Gençlik Tiyatrosu ta-
rafından Erlangen Festivali’ne götürülen Boş Beşik, “En İlginç 11. Yüz sayfada anlatabileceğimiz bir öyküyü üç yüz sayfaya
Oyun” olarak ödül alır. Yıllarca Türk halkının beğenisiyle kar- yaymak bir beceri midir? Üç yüz sayfa boyunca okuru sık-
şılanan oyun 1969 yılında Orhan Elmas tarafından sinemaya mamayı başarabiliyorsanız buna “evet” de denebilir. Ama şu
uyarlanır. Şiirsel bir dile sahip olan, yerel motiflerin ve renkli- bir gerçek: Öykümüz, karakterlerimizin renkliliği, olay sayısı,
liğin bolca kullanıldığı oyun yıllarca büyük bir başarıyla karşı- dokunmak istediğimiz konular bu kadar sayfayı kaldırmıyorsa
laşır. metni okurun çok da merak etmediği ayrıntılarla doldururuz.
Bu nedenle yazar, elindeki öykünün çapını iyi ölçüp biçmeli.
Bu parçada Boş Beşik adlı oyunla ilgili aşağıdakilerden
hangisine değinilmemiştir? Bu parçada yazarlara önerilen aşağıdakilerden hangisidir?
A) İyi bir kurguyla oluşturulmuş öykü yazmak
A) Sahnelendiği tarihe
B) Öyküyü sürükleyecek renkli karakterlere yer vermek
B) Toplumsal bir sorunu işlediğine
C) Öykünün konusunu iyi seçmek
C) Yazarının sanat yaşamındaki yerine
D) Kendisinin iyi bir öykücü olup olmadığını iyice tartmak
D) Dil ve üslubuna
E) Öyküyü gereksiz ayrıntılara boğup uzatmaktan kaçınmak
E) Kazandığı başarılara

12