Page 16 - 3 ADIM AYT- TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 3. ADIM

5. Atlantis, Platon’un Timeos ve Critias diyaloglarında ulus- 2019 AYT
ların kibirlerini alegorik bir şekilde anlatmak için kullandığı
7. (I) Ergenlikten sonra büyümesi duran insanların aksine
kurmaca bir adadır. Platon’un hikâyesinde Atlantis; “Herkül
pek çok balık yaşamları boyunca gelişimini sürdürüyor.
Sütunları’nın ötesinde” yer alan, Batı Avrupa ve Afrika’nın
(II) Örneğin, bir mersin balığı yüzyıldan fazla yaşayabiliyor
birçok kısmını fetheden ve Solon’un zamanından 9000 yıl
ve iki buçuk metreden uzun olabiliyor. (III) Ancak dünya ge-
önce (yaklaşık MÖ 9500) Atina’yı fethetmeye çalışan ancak
nelindeki aşırı avlanma, balıkların uzun bir yaşam sürmesini
başarılı olamayıp bir gecede okyanusa batan bir uygarlıktır.
engelliyor. (IV) Bunun sonucunda da dünya, büyük balıklarını
Platon’un eserlerinde kayda değer bir öneme sahip olma-
yavaş yavaş kaybediyor. (V) Buna rağmen balıkçılığın sınır-
masına rağmen Atlantis’in edebiyat alanında önemli etkile-
landırıldığı ender bölgelerde balıkların büyüklüğüyle ilgili yeni
ri olmuştur. Atlantis’in alegorik yanı, Francis Bacon’ın Yeni
rekorlar kırılmaya devam ediyor.
Atlantis ve Thomas More’un Ütopya gibi eserlerinde de iş-
lenmiştir. Öte yandan 19. yüzyılın amatör bilginleri Platon’un Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağı-
tarih anlatma üslubunu yanlış yorumlayarak bilimsel temeli dakilerden hangisi söylenebilir?
olmayan pek çok spekülasyona neden oldular. Bu spekülas-
A) I. cümlede insanlarla balıklar, belirli bir özellik üzerinden
yonlar sonucunda Atlantis, tarih öncesinde yaşamış ve ileri
karşılaştırılmıştır.
teknolojiye sahip sözde kayıp uygarlıkların ortak adı hâline
geldi ve çok sayıda kurmaca esere, çizgi romana ve filme B) II. cümlede bir balık türünün yaşam süresiyle boyu ara-
ilham vermiştir. sında ilişki kurulmuştur.
C) III. cümlede balıkların yaşam sürelerini uzatan bir faktör-
Bu parça ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
den söz edilmiştir.
A) Atlantis’in kaynağı ve neyi simge ettiği belirtilmektedir.
D) IV. cümlede bazı balıkların neslinin tükenme nedenleri
B) Atlantis’in tarihçesi ve yok oluşuna değinilmektedir. üzerinde durulmuştur.

C) Atlantis’in Platon’un eserlerinde mihenk taşı olduğu vur- E) V. cümlede balıkçılığın dünya genelinde kısıtlanması ge-
gulanmıştır. rekliliği vurgulanmıştır.
D) Platon’un tarihi anlatma yönteminin yanlış yorumlandığı
belirtilmektedir.
E) Atlantis’in sanat eserleri üzerindeki etkilerine değinilmiştir.

2021 AYT

6. Freud, histerinin nedenlerine dair yaptığı araştırmaların bul- 8. I. Dijital teknolojiler, doğru kullanıldıklarında hayatımızı ko-
gularını, 21 Nisan 1896’da, Viyana Nöropsikiyatri Birliğinin laylaştırırken doğru kullanılmadıklarında olumsuz durumlara
düzenlediği toplantıda sunmuştur. İlk kez kamuoyunun kar- neden olabilmektedir.
şısına çıkan bu çalışma çok tartışılmış ve epeyce olumsuz
II. Dijital araçlarla çok fazla sürelerde ve amaçsızca zaman
eleştiri almıştır. Bu eleştirilerden biri çağın otorite hekimlerin-
geçirdikçe özellikle çocuklar ve gençler fiziksel ve ruhsal ra-
den olan Richard Kraft-Ebing’e aittir. Ebing, Freud’un çalış-
hatsızlıklar yaşamaktadır.
ması için bilimsel bir peri masalı ifadesini kullanmıştır.
Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki yargılardan
Bu parçada altı çizili sözle Freud’un çalışmasıyla ilgili an-
hangisi yanlıştır?
latılmak istenen aşağıdakilerin hangisi olamaz?
A) I. cümlede iki neden-sonuç cümlesi bulunmaktadır.
A) Kanıtlanması mümkün olmayan tespitler içermesi
B) I. cümlede karşılaştırma yapılmıştır.
B) Gerçek ile hayalî olanı bir arada sunması
C) II. cümle aşamalı bir durum bildirmektedir.
C) Elde edilen sonuçların beklentinin üzerinde çıkması
D) II. cümlenin nedeni I. cümlede belirtilmektedir.
D) İnandırıcılıktan uzak akademik çıkarımlar barındırması
E) II. cümledeki genel anlam I. cümlede sınırlandırılmıştır.
E) Kesinliğiyle ilgili şüphe uyandıran yargılar taşıması

16