Page 16 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 2. ADIM

6. Giysi, insan vücuduna giyilen parçaların bütünüdür. Aynı za- 8. (I) Kimse dil kurallarının doğuştan geldiğini söylemiyor, durum
manda toplumsal rolün, sosyal statünün ve karakterin de ifa- bu değil ancak dil yetisinin çok önemli bir genetik bileşeni bu-
desidir. Günümüzde artık insanların giysi tercihlerine bakarak lunuyor. (II) Eğer böyle olmasaydı çocukların dil öğrenmesi
karakter analizi bile yapılır oldu. Fakat Osmanlı’nın özellikle mucize olurdu. (III) Çocuk, sesli ortamdan gerekli bilgileri dil
ilk dönemlerine baktığımızda bu durumun çok da böyle ol- bilimsel olarak seçmeye doğum anında başlar; zaten dil yetisi
madığını görüyoruz. Giysi tercihi bireysel değil toplumsaldı. denilen şey, kendini bu andan itibaren belli eder. (IV) Daha
Sadece süs eşyalarında çeşitlilik olabiliyordu. Böyle olunca sonra da tahmin edilebilir bir dil edinim sürecine girilir. (V) Söz
da aslında giysi kültürü bize kültürel kodların şifresini veri- konusu süreç, elimizde bulunan kanıtların ötesine geçen bir
yordu. Ama giysiler de zamanla değişim ve dönüşüme ma- süreçtir ve basit kelimelerden başlayarak karmaşık yapılara ve
ruz kalmaktan kurtulamadı. Eskiden millîyken şimdi küresel bu yapıların yorumlamalarına doğru giden bir rotada ilerler.
oldu. Kültürel kodların yerini moda aldı. Giysilerin ruhu da
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakiler-
gitti. Ama son zamanlarda modacılar arasında ruh çağırma
den hangisi söylenebilir?
seansları artar oldu. Sokaklarda gezerken görüyoruz ki bitpa-
zarına çoktan nur yağmış. A) I. cümlede dil yetisinin tamamen genetik olduğu belirtilmiştir.
Bu parçadaki altı çizili cümle ile anlatılmak istenen aşağı- B) II. cümle I. cümlede açıklanan durumun nedenidir.
dakilerden hangisidir? C) III. cümlede dil yetisinin işlev kazandığı sürece değinilmiştir.
A) Giysilerin önemi D) IV. cümle III. cümledeki yargının gerekçesidir.

B) Modaya karşı çıkıldığı E) V. cümlede dil gelişimi örneklerle açıklanmıştır.
C) Evrensel olmanın gerekliliği
D) Eskiye doğru bir dönüş olduğu
E) Çevrenin değiştiği

7. Çağımızın en önemli sorunlarından olan iklim değişikliği,
atmosferdeki karbondioksit miktarının giderek artmasından
kaynaklanıyor. Pek çok doğal süreç atmosfere karbondioksit
salımıyla sonuçlanıyor. Ancak artışın ana nedeni, özellikle 9. (I) Çocuğu kendine has, bütünlüklü ve tam bir birey olarak
Sanayi Devrimi’nden sonraki süreçte insan etkinlikleri sonu- değil de oluşunu tamamlamamış, eksik, henüz doğru düzgün
cunda atmosfere salınan karbondioksit miktarının artması- düşünme becerisini edinememiş, doğruyla yanlışı ayırt ede-
dır. Örneğin günümüzde atmosfere salınan karbondioksitin meyen, çabucak yanılıp kandırılabilecek eksik bir insan ola-
önemli bir kısmı otomobillerde tüketilen akaryakıtlardan kay- rak görüyoruz. (II) Aslında kendimizi onlardan daha bilinçli,
naklanıyor. Bir grup araştırmacının yayımladıkları bir maka- ayırt etme gücü daha yüksek büyümüşler olarak gördüğümüz
leye göre, iklim değişikliğiyle savaşmanın en iyi yolu ağaç için çocukları küçümsüyoruz. (III) Bu yüzden de yetişkini ço-
dikmek olabilir. Çünkü ağaçlar fotosentez sırasında atmos- cuktan daha üstün ve akıllı gören, dolayısıyla çocuğu hayatın
ferdeki karbondioksiti tüketirken oksijen ve besin üretiyor. ve insanın kötü, olumsuz yönlerinden korumaya çalışan suya
Özellikle hızlı büyüme sürecindeki genç ağaçlar atmosferden sabuna dokunmayan metinleri çocuklarımız için uygun görü-
yüksek miktarda karbondioksit alıyor. yoruz. (IV) Fakat sürekli kendini yineleyen kalıplara dayanan
bu metinlerin sıkıcı olması doğal değil mi? (V) Böyle metinler
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
ne yaratıcılığa yer açar ne de hayal gücünü harekete geçire-
A) Atmosferdeki karbondioksit miktarının giderek artmasının bilir.
iklim değişikliğine sebep olduğuna
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakiler-
B) Sanayi Devrimi’nden sonra atmosferdeki karbondioksit den hangisi söylenemez?
miktarının arttığına
A) I. cümlede bir tutumun yanlışlığı vurgulanmıştır.
C) İklim değişikliği ile savaşmanın tek yolunun çevreyi yeşil- B) II. cümlede bir karşılaştırma yapılmıştır.
lendirmek olduğuna
C) III. cümlede kendisinden önceki yargının sonucu ortaya
D) Genç ağaçların büyürken çok yüksek miktarda karbondi-
oksit tükettiğine konmuştur.
E) Dünyadaki karbondioksitin önemli bir kısmının otomobil- D) IV. cümlede konunun farklı bir yönü ele alınmıştır.
lerdeki yakıtlardan kaynaklandığına E) V. cümlede nesnel bir değerlendirme yapılmıştır.

14