Page 21 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT 2.
ADIM
Anlam Bilgisi-2

1. Divan şiiri yaklaşık yedi yüzyıl boyunca kültür hayatımızı et- 3. 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde, kültürel ve siyasi bir hare-
kilemiş ve kültürümüze damgasını vurmuş çok özel bir şiirdir. ketin yansıması (sonuç) olarak ortaya çıkan yenileşme dü-
Ancak dilinin ağır olması ve anlamın kapalı olmasından do- I
layı birçok kişi tarafından eleştirilmiştir. Divan şiirini ilk kez şüncesi, edebiyat alanında da büyük yankı bulur (bir olgunun
okuyan kişiler genellikle bu şiire ön yargıyla yaklaşır. Divan II
çevrede uyandırdığı duygu, düşünce veya tepki). Yöntem
şiirinin mantığını kavrayamayan ve altındaki gizli anlam bah-
çelerinin tadına varamayan okuyucunun aslında bu şiire bu- olarak Batılı; zihniyet ve öz açısından millî bir gaye taşıyan
Tanzimat Edebiyatı, yeni türleri de beraberinde getirir. Bu
run kıvırması çok da yadırganacak bir durum değil.
türler arasında hikâye ve roman, zamanla diğer türlerden bi-
Bu parçadaki altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşa-
raz daha öne çıkmaya başlar (ayrıcalıklı olmak). Hikâye ve
ğıdakilerin hangisinde vardır?
III
A) Yazarın romanlarında olayları anlatırken betimlemeleri roman, olay çevresinde gelişmesi ve topluma iletilmek iste-
yoğun bir şekilde kullanması okuyucuyu zaman zaman nen mesajları estetik bir duyarlılıkla dile getirmesi açısından
sıkıyor. etkili türler olarak benimsenir (kabul görmek). Dönemin, ge-
IV
B) O, denemelerinde anlatmak istediklerini lafı dolandırma-
rek tercüme gerek telif roman ve hikâyelerinde görülen ana
dan doğrudan doğruya anlatmayı tercih etmiş.
sorunlardan biri “adlandırma” sorunsalıdır (çözümü belli ol-
C) Onun şiirleri bir çırpıda okunmaz, anlam derinliklerine V
ulaşmak için şiirlerini yavaş yavaş, sindirerek okumalısı- mayan). Bu dönemde hikâye ve roman kavramları, kimi za-
nız. man birbirinin yerine kimi zaman da tek tür için birlikte kulla-
D) Yazar, öykülerinde dili o kadar akıcı kullanmış ki onun nılır.
öykülerini okumaya başladınız mı elinizden bırakamıyor-
sunuz. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı
E) Şair, şiirlerinde alışılmış şiir kalıplarını kullanmaktan kaçı- parantez içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır?
nıp şiirlerini bambaşka biçimlerde yazmayı tercih etmiş.
A) I B) II C) III D) IV E) V

2. Şiir, bizimle hayat arasında bir bağ kurduğu vakit, bizim için
var olmaya başlıyor. O bazen bize beklenmedik bir anda bir
sırrın anahtarını veriyor. Onu okuduktan sonra dünyaya ve 4. (I) Modern insanın tarihinde bir dönem daha kapandı. (II) Bazı
insanlara başka bir gözle bakmaya başlıyoruz. kimseler sona eren şeyin modernliğin kendisi olduğunu söy-
lüyor. (III) Bunlar artık postmodern bir çağda yaşadığımız ka-
Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? nısındalar. (IV) Ama kimileri de postmodern diye adlandırılan
durumun modernizmin yeni bir evresinden başka bir şey olma-
A) Şiir, geçmiş ile gelecek arasında bir köprüdür.
dığını öne sürüyor. (V) Bana kalırsa modernizmin sona erdiğini
B) Şiir bize hayattan bir şeyler verdiği sürece varlığını de- söyleyenler de modernizmin yeni biçimler bularak devam etti-
vam ettirir. ğini anlamadıkları için bu tezleri savunur hâldedirler.
C) Şiir, farklı zamanlarda, farklı yorumlara neden olur. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde ne-
den-sonuç ilişkisi vardır?
D) Şiir, insanların duygu ve düşüncelerini geliştirdikçe varlı-
ğını sürdürür.
A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Şiir, insanlara geleceği görmede yol göstericidir.

19