Page 26 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı
P. 26
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 1. ADIM
6. Türk edebiyatının ilk yazılı belgeleri kabul edilen ----, günü- 10. Dil yaşayan bir varlık olduğundan kültürel, ekonomik ve tek-
müzde ---- sınırları içerisinde yer almaktadır. nolojik gelişmelere bağlı olarak zaman içinde değişir. Bir dili
Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangi- konuşan milletler bazen ihtiyaçları doğrultusunda örneğin
leri getirilmelidir? teknik alandaki gelişme sonucu üretilen ürünleri kullanmak
zorunda kalır. Dillini, diğer dillerden üstün bir konuma getir-
A) Altun Yaruk - Kazakistan mek isteyenler fen ve sosyal bilimlerde yeni değerler üretirler.
B) Sekiz Yükmek - Kırgızistan Bu yolla dillerindeki olası bir değişimi engellerler. Aksi hâlde
sözcük transferi ile başlayan dilde yabancılaşma zamanla o
C) Kutadgu Bilig - Moğolistan
milletin ses yapısını etkiler ve daha sonra, dilin bütün unsur-
D) Atabetül Hakayık - Hindistan larını kapsar.
E) Orhun Abideleri - Moğolistan
Bu parçada dilin tarihî süreç içerisindeki değişimini etki-
leyen unsurlardan hangisi üzerinde durulmuştur?
A) İnanç B) Coğrafi değişim
7. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Edebiyatı I. Dönemi’nin
C) Siyasi gelişmeler D) Lehçe farklılıkları
özelliklerinden biri değildir?
E) Bilim ve teknoloji
A) Yazarlar, halkı bilinçlendirmede sanatı bir araç olarak kul-
lanmışlardır.
B) Sanatçılar, klasisizm ve realizmden etkilenmiştir.
C) Eserlerde vatan, hürriyet, özgürlük, adalet gibi konular
işlenmiştir. 11. I. Belki bir insan hayatı, zaman fırınında ateşe attığımız bir
kâğıt kadar çabuk yanıyor. Belki hayat, hakikaten bazı dü-
D) Döneme “Sanat toplum içindir.” düşüncesi hâkimdir.
şünürlerin dediği gibi bir oyundur. Küçük, ümitsiz savun-
E) Roman, hikâye, makale, eleştiri, tiyatro gibi türler edebi- malardır hatta bir rüyadır belki.
yatımıza bu dönemde girmiştir.
II. Bana öyle geliyor ki insanoğlu, ezelden başlayıp öngöre-
mediği ya da anlayamadığı bir geleceğe uzayan korkunç
bir kör dövüşüne dalmış. Karşılaştığı her engeli yenmiş,
8. Aşağıdakilerin hangisi edebiyat-toplum ilişkisiyle ilgili
biri hariç. İnsan sadece kendini yenemiyor.
yanlış bir bilgi içermektedir?
Bu metinlerde yazarların “insan” ve “hayat”la ilgili gö-
A) Edebiyatın toplumsal gerçeklikle sıkı bir bağı vardır.
rüşleri aşağıdaki bilim dallarından hangisiyle ilişkilidir?
B) Toplum, edebiyatın önemli bir kaynağını teşkil eder.
A) Tarih B) Sosyoloji C) Psikoloji
C) Edebiyatın temel amacı toplumsal çözümler üretmektir.
D) Felsefe E) Coğrafya
D) Edebî ürünlerde millî ve evrensel değerlere yer verilebilir.
E) Sanatçılar, toplumun bir bireyi olarak eserlerini oluştururlar.
9. Elif, ilk örneklerinden günümüze Türkçenin önemli sözlükle-
rini anlatmak için bir sunum hazırlamıştır. Sunumun ilk slaytı 12. I. Körügme kün tengri
aşağıdaki gibidir:
Siz bizni küzeding
• Vankulu Lügati
Körügme ay tengri
• Dîvân-ı Hikmet Siz bizni kurtgarıng
• Lehce-i Osmânî II. Ey Cenab-ı Kibriya, bizler gibi âcizlere
• Derleme Sözlüğü Kibriyâ-yı zâtını mümkün müdür etmek hayâl
• Tarama Sözlüğü
Daima Allah’tır kalbimde tesbih ettiğim
Buna göre Elif, hangi eseri slayta almakla bilgi yanlışına Bargâh-ı lûtfuna çıkmaz mı bu feryâd-ı bâl
neden olmuştur?
Bu parçalardaki altı çizili sözcükler, dilin değişimini etki-
A) Vankulu Lügati B) Tarama Sözlüğü leyen aşağıdaki unsurlardan hangisiyle ilgilidir?
C) Lehce-i Osmânî D) Derleme Sözlüğü A) Coğrafya B) Din C) Teknoloji
E) Dîvân-ı Hikmet D) Felsefe E) Ekonomi
24
