Page 31 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT 1.
ADIM
Hikâye - Giriş

1. Sabahleyin Ali’nin bir semaver, bir de fabrikanın önün- 3. Tak kızım sen bana o serumu, tak iyice tak, bul damarımı, bak
de bekleyen salep güğümü hoşuna giderdi. Sonra sesler. yaptım yumruk, hıh. Elin de pek hafifmiş, acımadı hiç. Kaç saat
Halıcıoğlu’ndaki asker mektebin borazanı, fabrikanın uzun ve sürüyor bu serum da insanın canı çıkıyor ay beklerken. Ben ayda
bütün Haliç’i çınlatan düdüğü, onda arzular uyandırır; arzular bir gelip taktırıyorum kızım. Aynı hastaneye gidince takmıyorlar,
söndürürdü. Demek ki Ali’miz biraz şairce idi. (…) Evin küçük farklı farklı gidiyorum. Sinirlerim laçka oldu yavrum iyice. Delirtin
bahçesindeki saksıların içinde fesleğenler vardı. Ali birkaç ananızı da kurtulun dedim artık dün gece. Sabaha kadar ağla-
fesleğen yaprağını parmaklarıyla ezerek avuçlarını koklaya dım. Sabah kimseye ses etmeden çıktım evden, doğru acile.
koklaya uzaklaştı. Sabah serin, Haliç sisli idi. Arkadaşlarını Sen de yorgunsun bak, nöbetçiydin di mi gece? İşte hep dert.
sandal iskelesinde buldu; hepsi de dinç delikanlılardı. Beş Kimine işi dert, kimine evi. Ama olsun, meşguliyetin var, öyle dü-
kişi Halıcıoğlu’na geçtiler. Ali bütün gün zevkle, hırsla, işti- şün. İş olacak ki aş da olsun. Akşam bana da nöbet geldi sanki.
yakla çalışacak. Fakat arkadaşlarından üstün görünmek iste- Kalkamadım yataktan. Alt kata vurdum hep lap lap lap. Sevim
meden. Onun için dürüst, gösterişsiz işleyecek. duyar da gelir belki diye ama o da gelmedi. Besle kargayı oysun
gözünü kızım, böyle bu dünya. Yalan dünyaaa, fani dünyaaa...
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Süslü ve sanatlı bir anlatım kullanılmıştır.
A) Sade, içten ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
B) Üçüncü kişi anlatıcı kullanılmıştır.
B) Öykü kişisinin hayal kırıklığından bahsedilmektedir.
C) Hâkim bakış açısıyla yazılmıştır.
C) Olaylar, birinci tekil kişi ağzından aktarılmıştır.
D) Kahraman ön plandadır.
D) Kahramanın psikolojisi hakkında bilgi verilmiştir.
E) Bireyin iç dünyasını esas alan hikâyenin özelliklerini taşı-
maktadır. E) Gerçekle hayalin iç içe geçtiği bir anlatıma sahiptir.

4. – Allah Allah! Taş nasıl yanar acep?
2. “Arkadaşım hangi felaketin beni bu hâle getirdiğini sormu-
Çavuş, şaşkınlığını anlamıştı.
yordu. Hayat böyleydi. İnsanlar ayrı ayrı yollara dağılırlardı.
Kiminin tuttuğu yol insanı bu Cevdet gibi muvaffakiyete gö- – Ne o, dedi. Kömür görmedin mi hiç?
türür. Kimininkini de benim vardığım şahikaya çıkarırdı. Bu
– İlk defa görüyom çavuşum, nasıl yanar bu?
bir talih, tesadüf meselesiydi. Niçinini, nasılını sormak beyhu-
deydi. – Yanar, öyle yanar ki pelit odununun beş katı sıcaklık verir.

Cevdet, – Vay canına! Nereden çıkar bu taşlar?

— Sana bir muavenette bulunabilir miyim Mürşit, dedi. – Bizde yoktur. Uzaklardan gelir.
— Geçti, dedim. Bu tesadüf bir iki sene evvel olsaydı belki – Abov! Nasıl gelir?
eski arkadaşa bir iyilik edebilirdin. Fakat şimdi… Ölüler gibi-
– Gemiyle getirirler. Çok da pahalı ha. Avuç dolusu para yer
yim. Hiçbir şeye ihtiyacım yok. Yuvarlanıp gidiyoruz...”
bu kara oğlan.
Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni öğrencilerine hikâye ünite-
– Niye odun yakmıyoz?
sinde yukarıdaki örneği vermiş, “Parçanın birinci bölümünde
anlatıcı, olay ile okuyucu arasına girerek ifade etme yoluna – Odunla yürür mü ulen koca gemi? Sizin evin ocağı mı san-
gitmiştir. Buna ---- tekniği denir. İkinci bölümde ise arada kim- dındı?
se olmadan olay doğrudan okuyucuya aktarılmıştır. Bu tek-
Bu parçanın üslup özellikleri ile ilgili aşağıdakilerden
niğe de ---- tekniği denir. Görüldüğü gibi bu iki teknik birlikte
hangisi söylenemez?
kullanılmaktadır.” ifadelerini kullanmıştır.
A) Diyalog tekniğinden yararlanılmıştır.
Buna göre parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangileri sırasıyla getirilmelidir? B) Ağız özelliklerine yer verilmiştir.
C) Benzetme sanatı kullanılmıştır.
A) iç monolog - gösterme B) gösterme - anlatma
D) Anlatım hâkim bakış açısıyla yapılmıştır.
C) anlatma - gösterme D) betimleme - diyalog
E) Betimleyici anlatıma başvurulmuştur.
E) özetleme - gösterme

29