Page 32 - 3 ADIM AYT- TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 2. ADIM

7. I. Türk edebiyatında mersiye nazım türüyle yazılan ilk eserdir. 10. • Karahanlı Türkçesinin özelliklerini taşıyan ----, aruz vez-
ni ile yazılmıştır. Yazarı Edip Ahmet Yükneki’dir. Eser,
II. Türk edebiyatında aruzla yazılan ilk eserdir.
“gerçeklerin eşiği” anlamına gelmektedir. Ahlaklı insan
III. Alegorik bir eserdir.
olmanın yollarını ve ahlak ilkelerini anlatan bu eserin ilk
IV. Eserin adı “kutlu olma bilgisi” veya “mutluluk veren bilgi” nüshası, Uygur alfabesi ile yazılmıştır.
anlamına gelir.
• Türk dilinin ilk sözlüğü olarak kabul edilen ----, Araplara
V. Eser, devlet yönetimiyle ilgili öğütler verir.
Türkçeyi öğretmek ve Türkçenin gücünü göstermek ama-
Numaralanmış cümlelerin hangisinde Kutadgu Bilig ile cıyla yazılmıştır. Kaşgarlı Mahmut tarafından 11. yüzyılda
ilgili bilgi yanlışı vardır? kaleme alınan bu eser, folklor için de oldukça önem taşır.
A) I B) II C) III D) IV E) V Bu parçalarda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki-
lerden hangileri getirilmelidir?
A) Atabetü’l Hakayık - Divânu Lügâti’t-Türk
B) Divânu Lügâti’t-Türk - Atabetü’l Hakayık

C) Kutadgu Bilig - Atabetü’l Hakayık
D) Atabetü’l Hakayık - Divân-ı Hikmet
E) Kutadgu Bilig - Divânu Lügâti’t-Türk

8. Kaklar kamuğ kölerdi (Kuru yerler büsbütün gölerdi
Taglar başı ilerdi Dağ başları göründü
11. İslamiyet’in kabulünden önceki Türk edebiyatıyla ilgili
Ajun tını yılırdı Dünyanın soluğu ısındı aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
Tütü çeçek çerkeşür Türlü çiçek sıralandı) A) Sığır, şölen ve yuğ törenleri şiirlerin söylenmesine zemin
hazırlamıştır.
Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
B) Mitler ve tarihî hadiseler, metinlerin şekillenmesine kay-
A) İslamiyet öncesi sözlü edebiyat ürünüdür.
naklık etmiştir.
B) Tabiat konusu ele alınmıştır.
C) Budizmin ve Maniheizm’in etkisi görülür.
C) Kafiye örgüsü ‘‘aaab’’ biçimindedir.
D) Kahramanlık teması sıklıkla işlenmiştir.
D) Aruz ölçüsünün kısa kalıbı kullanılmıştır.
E) Yerlilik ön planda olup tercüme eser yoktur.
E) Yarım uyak kullanılmıştır.

12. Koşnı konum agışka
Kılgıl anğar agırlık
Artut alıp anungıl
Edgü tavar ogurluk
(Konuya, komşuya ve hısmına iyilik et; onları ağırla. Armağan
alıp güzel, uğurlu mallar hazırla.)
9. (I) Türkler Müslüman olduktan sonra ortaya konulan ilk eser- Bu dörtlükle ilgili,
ler Hakaniye Türkçesiyle yazılmıştır. (II) Bu eserlerden biri
I. Nasihat içermektedir.
olan Kutadgu Bilig sembolik bir eserdir. (III) Yusuf Has Ha-
II. Kafiye örgüsü ‘‘abcb’’ şeklindedir.
cip tarafından mesnevi tarzında yazılmıştır. (IV) Bir diğeri ise
1072-1074 yıllarında Kaşgarlı Mahmut tarafından hazırlanan III. Dizelerdeki hece sayılarının eşitliğine dayalı bir şiir ölçüsü
Divânu Lugâti’t-Türk isimli sözlüktür. (V) Bu eser Türklere kullanılmıştır.
Arapçayı öğretmek amacıyla yazılmıştır.
çıkarımlarından hangileri yapılabilir?
Numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) I B) II C) III D) IV E) V
D) II ve III E) I, II ve III

32