Page 32 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 1. ADIM

5. Tam otuz sene evvel on iki yaşındaydım. Anadolu’nun bir 7. Yine birlikte oynuyor, okuldan eve birlikte dönüyorduk. Bir
şehrinde bulunuyorduk. Babam memurdu. Şehre bir yaz so- gün hava çok sıcaktı. Büyük Hoca, bize yarım günlük tatil
nunda gelmiştik. Sonra bir gün bahar geliverdi. Karlar eridi. verdi. Tıpkı perşembe günkü gibi... Mıstık’la sokağın tozları
Karlar eridi ama karları eriten güneş değildi, yağmurdu. Bu içinde yavaş yavaş yürüyorduk. Ben terimi silemediğim için
Anadolu şehrinin ilkbaharı kırkikindi yağmurlarıyla başlardı. yüzüm sırılsıklamdı. Büyük, geniş bir yoldan geçiyorduk.
Sabahleyin parlak mavi bir gökyüzünde, ısıtmayan güneş Kenarda yığılmış bir duvarın temelleri vardı. Birdenbire kar-
vurmuş kar gibi soğuk bir kış güneşi görünürdü. Saat on biri şıdan iri, kara bir köpek çıktı. Koşarak geliyordu. Arkasından
bulmadan doğudan mı batıdan mı kuzeyden mi bilmem, bir birkaç adam, kalın sopalarla kovalıyorlardı. Bize, “Kaçınız,
kara bulut peyda olur; on dakika sonra bardaktan boşanırca- kaçınız, ısıracak!” diye bağırdılar. Korktuk, şaşırdık. Öyle
sına bir yağmur bütün gün tıkır tıkır, şakır şakır durmadan ya- kaldık. Önce ben biraz kendimi toplayarak “Aman, kaçalım!”
ğardı. Odamın penceresinden “Karaçayır” dedikleri bir koyu dedim. Gözleri ateş gibi parlayan köpek bize yetişmişti. O za-
yeşil ova görünürdü. Göğün her rengini deniz gibi emen bu man Mıstık “Sen arkama saklan!” diye haykırdı.
çayırın renk oyunları da olmasa evden bir deli çığlığı ile fırla-
Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi ağır
mak işten değildi. Bütün kış hastalıktan başım kalkmamıştı.
basmaktadır?
Sokağa çıksam başım dönerdi. Bu garip, yağmurlu, kara bu-
lutlu, dörtte üçü kapanık havanın içinde öyle insanı alıp avu- A) Destansı B) Betimleyici
cunda sıkan bir de ilkbahar, toprak, insan, çayır, ağıl kokusu
C) Açıklayıcı D) Öyküleyici
vardı ki içimden hep bağırmak, ağlamak sonra kaskatı katılıp
kalmak geçerdi. E) Mizahi
Bu parçanın anlatımında;
I. öyküleyici anlatım, 8.
TEMA KKAHRAMAN MEKÂN ZAMAN BAKIŞ AÇISI
II. ikileme, SAYISI
Dostluk İki Park Sabah Kahraman
III. üçüncü kişili anlatım, anlatıcı
IV. betimleyici ögeler,
Aşağıdaki parçalardan hangisi bu bilgilerin tamamıyla
V. kişileştirme
örtüşmektedir?
özelliklerinden hangilerine başvurulmamıştır?
A) Dostluk illa yan yana olmak değildir. Asıl olan can cana
A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III
olabilmektir azizim. İnsanların birbirine günaydın dediği
D) III ve V E) IV ve V
şu dakikalarda sen gurbette şoförlük etmektesin. Ben ise
bir parkta göldeki kuğuları seyretmekteyim. Ama gönülle-
rimiz bir, biz biriz.
B) “Âlem çiçek olsa arı ben olsam / Dost dilinden tatlı bal
bulamadım” sözünün anlamını bir kere daha kavradı Sü-
leyman. Sabah bir telefon gelmişti ve acilen eve gitmesi
gerekiyordu fakat yerine bakacak birini bulmalıydı. Tam
o anda imdadına isminin anlamını doğrularcasına İmdat

yetişecekti.

C) Bir cuma sabahıydı ve ben tüm geceyi hastanede geçir-
miştim. Sınıf arkadaşım Bünyamin besin zehirlenmesi ya-
6. İstanbul’u ilk gördüğünde bütün Anadolu çocukları gibi şaşıp
şamış, bunu fark eder etmez de ilk iş beni aramıştı. Zaten
kaldı. Orman gibi minareler, dağ tepesi gibi kubbeler, kat kat
dostluk da bunu gerektirirdi. Neyse ki tehlikeyi atlattı.
yapılar ve bunca insan. Yakında bu şehir denize batar diye
düşündü. Öyle ya bunca ağırlığı ufacık kara parçası nasıl çe- D) “Buraya park edilmez.” yazısını görememişim. O gün de
ker? Ne yana baksan deniz. Hele Sarayburnu’nda öyle yük- sabahtan yapılacak bir sürü iş var. Bir dostumu ziyaret
sek yapılar, öyle kalın duvarlar var ki bayağı korktu. “Bunları edeceğim, alışveriş yapacağım, çocuğu okuldan alaca-
yapan ustalar denizi hiç düşünmemişler.” dedi Mehmet kendi ğım. Manavdan çıktığımda arabanın yerinde yeller estiği-
kendine. “Hep buraya yapacağınıza biraz da bizim oralara ni görünce elimdeki öteberiyi yere bırakıvermişim. Sonra-
yapsanıza hey ustalar!” sı bir dizi evrak işi.
E) Saat, on biri bir saat geçmişti ve ben hâlâ parkta Samim’i
Bu parçada aşağıdaki yapı unsurlarından hangisi belir-
beklemekteydim. Arkadaşım iyidir, hoştur, dürüsttür, ger-
gin değildir?
çek bir dosttur ancak bu huyu yok mu? Bir türlü değiştire-
A) Mekân B) Zaman C) Kişi medi. Geçenlerde galiba Mahmut demişti: “Kusursuz dost
arayan dostsuz kalır.”
D) Olay E) Anlatıcı

30