Page 36 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 3. ADIM

2019 AYT 8. Hikâye ve romanlardaki anlatım tekniklerinden birisi olan
geriye dönüş tekniği, kronolojik bir biçimde gelişen olay ör-
6. O gün insanları sevebilmek arzusuyla otelin kapısını açtığım
güsünde geçmişe yönelik bilgi vermek amacıyla kullanılır.
zaman karşıma ilk çıkan insan, bir küfeci çocuğu oldu. Kirli,
Hikâyede olaylar belli düzende ilerlerken zaman durdurula-
soluk yanaklarına, çıplak ayaklarına merhametle değil, sevgi
rak geçmişteki zamana dönülür. Bu zaman diliminde oluşan
ile baktım. Zaten otelin kapısından bu niyetle çıkmamış mıy-
olaylardan söz edilir. Bu teknikte amaç; olayların geçmişini
dım? Onu kucaklamak, köşedeki kunduracıdan ona bir lastik
aydınlatmak, hikâyedeki kişiler hakkında bilgi vermektir.
ayakkabı, biraz ilerideki dükkandan beyaz bir keten pantolon
almak arzusuyla durdum. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde geriye dönüş tek-
— Ne bakıyorsun efendi, dedi, hamal mı lazım? niği kullanıldığı söylenebilir?
— Yok çocuğum, dedim. A) Buraya ay ışığında denizkızları gelirmiş. Ben görmedim.
Yalnız bir iki gece, adanın ay ışığında saldığı gölgede,
“Gel sana bir pantolon, bir ayakkabı alayım.” demek üzerey-
denizi şapur şupur öttürdüklerini duydum. Dalgalar üstün-
dim. Fakat gözlerini görünce vazgeçtim. Yirmi beş kuruş çı-
de hayal meyal ağartılar yüzer gibi oldu. Çınlayan bir kah-
karıp verdim, yürüdüm. Arkamdan koşup iade etti. Yüzünü
kaha, tüylerimi tuhaf tuhaf ürpertti. Korktum desem yalan,
görmedim fakat elleri kararlı idi.
korkmadım desem de yalan. Benim de gülesim geldi. Ak-
— Her sakallıyı baban zannetme, anladın mı? lımı oynatırım diye küreklere davrandım.
Yirmi beşi aldım. Cevap vermeden yoluma devam etmek is- B) Mehmet anlatırken güneş batıyordu. Adanın kayaları,
tedim. Birden bütün neşemin bir camın kırılışı kadar şangırtı yarları diklemesine denizden çıkıyor; evreni saran kızıl-
çıkararak düşüp kırıldığını gördüm. lık ortasında dev gibi bir orgun ateş sütunlarını andıran
boruları uluyordu. Otuz mil eninde bir dalga, dünyanın
Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? bütün okyanuslarını dolaşıp geliyormuş gibi davranarak
harlayan köpüklerinde taşıdığı gök gürültüsünü, adanın
A) Olaylar hakim bakış açısıyla anlatılmıştır.
kıyılarına serdi.
B) Sade, içten ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
C) Bunlar da bitti, göz alabildiğine uzanan bir düzlüğe çık-
C) Anlatımında betimleyici unsurlardan faydalanılmıştır.
mışlardı ne ağaç vardı ne dere ne ev! Yalnız ara sıra ko-
D) Anlatıcının psikolojik durumuna değinilmiştir. caman kocaman hayvanlara rast geliyorlardı. Çok uzun
E) Gündelik hayattan bir kesite yer verilmiştir. bacaklı, çok uzun boylu, sırtları kabarık, kambur hay-
vanlar trene bakmıyorlardı bile... Ağızlarında beyazımsı
bir köpük çiğneyerek dalgın ve küskün arka arkaya, ağır
2020 AYT ağır, yumuşak yumuşak, iz bırakmadan ve toz çıkarma-
dan gidiyorlardı.
7. Beyazıt Havuzu’nun kenarındaki kanepelerden birine otur-
muş, sizi bekliyorum. Yaşını almış bir adamın yirmi yaşındaki D) Sizlere uğramadan edemedim. Şehri çok güzel ve de-
çocuk kederlerini, sevinçlerini yaşaması ne demektir, diye dü- ğişmiş buldum. Yeni taşındığınız evi bulmakta güçlük
şünüyorum: Belki bir geç olma hadisesi... Belki de bir çeşit haz- çekmedim. Oğlunuz çok büyümüş. İnşallah büyüyünce
ları, kederleri, çocuklukları uzatma temayülü... Ama bu uzayan sen de Turgut amcan gibi mühendis olursun. Daha beter
yaz, kışın gelmeyeceğine alamet değil. Kış müthiş olacak, kar olsun. Nermin ne yapıyor. İyidir, selam ve sevgileri var.
yolları kapayacak, bembeyaz ovada ölülük uzayıp gidecek... İnşallah bir dahaki sefere onu da getiririm. Sen derslerine
Sizi bekliyorum. Sizi göreceğim, içimde bir şey koşacak. çalışıyor musun bakayım? Kaşlarını çattı. Amcalar bazen
Siz görmeden geçeceksiniz. Ben kederle sevinci duyup kaşlarını çatar, onlara güven olmaz.
dalacağım istediğim âleme. Dünyayı yeniden kederlerle E) Üniversitede ders çalışırken de Selim, arkadaşlarına
kuracağım. Sonra çarşılardan çarşılara, insan sesleri ara- böyle takılırdı. Kim çıkarmıştı bu sözü? Kenan çıkarmış-
sında, her şeyi sizinle kurulmuş bir şehirde dolaşacağım. tı. Yüksek matematikten haziranda geçince, Selim’le bir
Herkes geçti, siz geçmediniz. Yüzünüzü göremedim. olup etüt odasında, çalışmaya çalışan Turgut’un başu-
Bayramım, çocukluk bayramım salıncaksız geçmiş gibi gö- cundan ayrılmamışlardı. Kenan, Selim’in okulda tanıdığı
züme yaş doldu. ilk insandı. Turgut’un onları ilk fark ettiği gün, sıranın üs-
tüne bir şeyler yazıyorlardı.
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Öykü kişisinin hayal kırıklığından bahsedildiği
B) Anlatımda yer yer betimlemelere başvurulduğu
C) Düşüncelerin bilinç akışı tekniğiyle aktarıldığı

D) Gerçekle hayalin iç içe geçtiği bir anlatıma sahip olduğu
E) Durum hikâyesine özgü nitelikler taşıdığı

34