Page 18 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 3. ADIM

2021 AYT 2019 AYT

5. Yaratıcı yazarlık seminerine katılan bir öğrenciden, kahrama- 7. (I) Ergenlikten sonra büyümesi duran insanların aksine
nın yaşadığı korkuyu konu alan bir öykü yazması istenince pek çok balık yaşamları boyunca gelişimini sürdürüyor.
öğrenci şu cümleleri yazar: (II) Örneğin, bir mersin balığı yüzyıldan fazla yaşayabiliyor
ve iki buçuk metreden uzun olabiliyor. (III) Ancak dünya ge-
“Ahsen kapıya doğru koşarken ardındaki kişinin onu takip et-
nelindeki aşırı avlanma, balıkların uzun bir yaşam sürmesini
tiğini işitti. Bütün vücudunu saran bir korkuyla ürperdi. Kalbi
engelliyor. (IV) Bunun sonucunda da dünya, büyük balıklarını
hızla çarparken korkudan bayılacak gibi oldu.”
yavaş yavaş kaybediyor. (V) Buna rağmen balıkçılığın sınır-
landırıldığı ender bölgelerde balıkların büyüklüğüyle ilgili yeni
Öğrenciye verilen tavsiye: “----.” Semineri veren öykücünün
rekorlar kırılmaya devam ediyor.
tavsiyesinden sonra öğrenci aynı cümleleri aşağıdaki gibi de-
ğiştirir:
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağı-
dakilerden hangisi söylenebilir?
“Ahsen kapıya doğru koşarken ardındaki ayak seslerini duydu.
Bütün gövdesi kontrolünü yitirmiş bir yay gibi gerildi. Kalbi göğsü- A) I. cümlede insanlarla balıklar, belirli bir özellik üzerinden
ne sığmıyor, güçlükle soluk alabiliyordu.” karşılaştırılmıştır.
Bu parçadan hareketle öğrenciye verilen tavsiye aşağı- B) II. cümlede bir balık türünün yaşam süresiyle boyu ara-
dakilerin hangisi olabilir? sında ilişki kurulmuştur.
C) III. cümlede balıkların yaşam sürelerini uzatan bir faktör-
A) Mekân tasvirlerini, kahramanın duygularından daha ön
den söz edilmiştir.
planda tutarsan silik bir kalemden ibaret kalırsın
B) İnsanların duygularına dokunmak istiyorsan metinlerin- D) IV. cümlede bazı balıkların neslinin tükenme nedenleri
deki kahramanların yaşadıkları olaylara her anıyla tanık- üzerinde durulmuştur.
lık etmelisin E) V. cümlede balıkçılığın dünya genelinde kısıtlanması ge-
rekliliği vurgulanmıştır.
C) Güçlü bir kalem olmak için ayın parladığını söylemeden,
kırık bir cam parçası üzerindeki ışıltısını göstermelisin
D) İnsanın ve insanlığın temel duygularına, dürtülerine
odaklanmak seni başarıya götürecek hareket noktaların-
2021 AYT
dan biridir
8. Eskiden Mezopotamya’da hayati işlevler için en gerekli organ
E) Kahramanının duygularını zaman ve mekânla bütünleş-
olarak görülen karaciğerin falına bakılırmış. Bu fal sayesinde ge-
tirmelisin ki o, gerçek dünyada bir yansımaya dönüşsün
lecekte yaşanabilecek kötü olaylar veya kötü ruhların sebep ol-
duğu hastalıklar öğrenilirmiş. Zararsız ve psikolojik yönden etkili
bir işlem olan karaciğer falı antik dünyada, acı çeken yüz binlerce
hastaya umut vererek yardımcı olmuş. Karaciğer falına bu kadar
güvenilmesinin nedeni ise o dönemde karaciğerin duyguların ve
heyecanın merkezi, ruhun barınağı olarak kabul edilmesiymiş.
Anadolu’da halk arasında sıkça kullanılan “ciğerparem”, “ciğe-
2021 AYT
rimin köşesi”, “ciğeri beş para etmez” gibi deyimler de aslında o
6. Freud, histerinin nedenlerine dair yaptığı araştırmaların bul- dönem inancının bir devamı niteliğindeymiş. Üstelik bu inanış sa-
gularını, 21 Nisan 1896’da, Viyana Nöropsikiyatri Birliğinin dece yakın coğrafyayı etkilemekle kalmamış, örneğin Japonlar;
düzenlediği toplantıda sunmuştur. İlk kez kamuoyunun kar- birine cesur demek istediklerinde “kimo ga futo” yani karaciğeri
şısına çıkan bu çalışma çok tartışılmış ve epeyce olumsuz kuvvetli, öfkeli demek istediklerinde ise “kan huo” yani yanmakta
eleştiri almıştır. Bu eleştirilerden biri çağın otorite hekimlerin- olan karaciğer ifadelerini kullanmışlardır.
den olan Richard Kraft-Ebing’e aittir. Ebing, Freud’un çalış-
Bu parçada karaciğerle ilgili aşağıdakilerin hangisine
ması için bilimsel bir peri masalı ifadesini kullanmıştır.
değinilmemiştir?
Bu parçada altı çizili sözle Freud’un çalışmasıyla ilgili an-
A) Üzerine yüklenen anlamın zamanla değişiklik gösterdiğine
latılmak istenen aşağıdakilerin hangisi olamaz?
B) İnsanlar tarafından biyolojik ve duygusal bir önem atfedildiğine
A) Kanıtlanması mümkün olmayan tespitler içermesi
C) İnsanların kişilik özelliklerini betimlemek için kullanıldığına
B) Gerçek ile hayalî olanı bir arada sunması
D) Farklı dillerde duygularla ilgili söz kalıplarının içinde yer
C) Elde edilen sonuçların beklentinin üzerinde çıkması
aldığına
D) İnandırıcılıktan uzak akademik çıkarımlar barındırması
E) Olumsuz durumların gerçekleşmesiyle ilgili tahminlerde
E) Kesinliğiyle ilgili şüphe uyandıran yargılar taşıması kullanıldığına

16