Page 157 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT 1.
ADIM
Öğretici Metinler - 2

1. 1922’de Yunanlılar Söke’yi işgal etmişler. İtalyanlardan 4. Aşağıdaki dizelerden hangisi biyografik / otobiyografik
kaçmadık, Yunanlılardan kaçtık. Altı ay Muğla’da kaldık. bir içeriğe sahip değildir?
Yunanlılar evi karargâh olarak kullanmışlardı. Ne var ki içinde
A) Ben İsmet Özel, şair, 40 yaşında.
ne var ne yok götürmüşler, tam takır bırakmışlardı. Annemin
Her şey ben yaşarken oldu, bunu bilsin insanlar
eserlerinden birini bodrumda bulmuştuk. Bu resim değildi.
ben yaşarken koptu tufan
Yine atlas üzerine siyah ipekle işlenmiş, sülüs yazılmış bir
ben yaşarken yeni baştan yaratıldı kâinat
beyit. Bu beyit olduğu gibi aklımdadır. Aynen şöyledir: Hak
perestim arz-ı ihlas ettiğim dergâh bir / Bir tevhidden nefes B) Yüksek bir soydandı
ayrılmadım Allah bir. İslam’la onurlandı
Bu parçayla ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapıla- Kısaküreklerden
maz? Aslen Maraşlı
A) Bir anıdan alınmıştır. C) Ben Orhan Veli
B) Savaşın doğurduğu acı eleştirilmiştir. “Yazık oldu Süleyman Efendiye”
Mısra-i meşhurunun mübdii
C) Öyküleyici anlatımdan yararlanılmıştır.
Duydum ki merak ediyormuşsunuz,
D) Olaylar birinci kişi ağzından anlatılmıştır.
Hususi hayatımı,
E) Açık, sade, içten bir anlatımı vardır. Anlatayım:
Evvela adamım, yani
2. Gezilen yerlerin ayrıntılı bir şekilde anlatılması Türk edebiya- D) Seni boydan boya sevmişim,
tında çok eski bir gelenektir. Divan edebiyatında ---- adıyla Ta Kars’a kadar Edirne’den.
bilinen gezi yazıları sadece edebiyatımız açısından değil ta- Toprağını, taşını, dağlarını
rih, coğrafya ve halk bilimi için de oldukça önemli ve zengin Fırsat buldukça övmüşüm.
bir hazinedir.
E) 1902’de doğdum
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki terimlerden doğduğum şehre dönmedim bir daha
hangisi getirilmelidir? geriye dönmeyi sevmem
A) vakayiname B) tezkire C) antoloji üç yaşımda Halep’te paşa torunluğu ettim
D) siyer E) seyahatname

3. Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi’nin kaleme aldığı, gezip
gördüklerini anlattığı sefaretnamesinde; dönemin Fransa’sı
hakkında önemli bilgiler verilirken iki toplum arasındaki
farklılıklar da Mehmet Efendi’nin bakışıyla anlatılmaktadır.
Sefaretnâme’de az da olsa mukayese yoluyla anlatımlara yer
verilmiştir. Mukayese edilen yerleri, Paris’in saray ve bahçe-
5. 10 Teşrinievvel
lerini, halı ve ayna imalathanelerini, seralarını, rasathane,
matbaa, kilise, kale ve istihkâmlarını, opera ve apartmanları Bu sabah alaya hareket ettik, karargâha ancak öğleden son-
ile Parisli kadınları tasvir ettiği eseriyle Lale Devri’nin dina- ra ulaşabildik. Henüz çadırlar kurulmadı. Ben çok yorgunum.
miklerini oluşturmuş ve Osmanlı’da, Batı’ya ait sosyokültürel Üstelik biraz da başım ağrıyor. Nasıl ağrımasın? Yoldaki mo-
etkiler kısa sürede kendini göstermiştir. lada elimize iki gün öncesine ait bir gazete parçası geçmişti
ve orada okuduğumuz bir haber savaşın tüm seyrini değişti-
Bu parçadan hareketle Fransa Sefaretnâmesi ile ilgili
recek türdendi.
aşağıdakilerden hangisi kesinlikle çıkarılamaz?
Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alınmıştır?
A) Fransa hakkında bilgi verilmektedir.
B) Karşılaştırmalı bir anlatım söz konusudur. A) Anı
C) Fransa ve Osmanlı şehirleri karşılaştırılmıştır. B) Mektup
D) Gezilen şehirler betimlenmiştir. C) Günlük
E) Bu eserle Osmanlı’nın Batı yaşantısı hakkındaki bilgisi D) Biyografi
artmıştır.
E) Gezi yazısı

155