Page 152 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 1. ADIM

6. Karacaoğlan’ı, Pîr Sultan Abdal’ı ben de severim ama onları 9. Divan edebiyatında roman yoktur. Neden olsun ki… Osmanlı
yükseltmek için Fuzûlî’nin, Bâkî’nin Nedîm’in, Şeyh Gâlip’in toplumunun romana ihtiyacı da yoktur, roman olacak hayatı
hatta Enderunlu Vâsıf’ın alçaltılmasına, kötülenmesine daya- da… Batı’ya öykünerek yazılan ilk romanlarımıza bakınız, ne
namam. Karacaoğlan da büyük şairdir, Fuzûlî de büyük şair- kadar heyecansız. Sizce neden? Çünkü entrika, suç, polisiye
dir. Bak ne diyorsun: “Halk edebiyatının ruhu samimiliktir.” olay vb. çok yok. Yani roman için malzeme yok.
Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış
Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış
olabilir?
olabilir?
A) Deneme B) Makale C) Fıkra
A) Fıkra B) Günlük C) Makale
D) Eleştiri E) Sohbet
D) Eleştiri E) Sohbet

7. Makale ve deneme türleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) Hem makale hem de denemede konu sınırlaması yoktur.
10. Bu bayram, dilimizin bir kelime kaybettiğine iyice inandım.
B) Makalede düşünceler kanıtlanmak zorunda iken dene-
“Tandır” gibi, “kağnı” gibi artık yaşanan hayatta yeri kalmamış
mede kanıtlanmak zorunda değildir.
şöyle böyle bir kelime değil; zarif, ince, medeni bir kelime.
C) Makalede ciddi, bilimsel; denemede ise samimi bir dil var- Kapıyı çalan çöpçünün pos bıyıkları arasında onu aradım.
dır. Yok!.. Bahşişini alan bekçinin kavlak dudaklarından onu bek-
D) Hem makale hem de deneme, alanında uzman kişilerce ledim. Yok!.. Bakkalın çırağından, sebzecinin yamağından,
yazılan türlerdir. kasabın oğlundan onu işitmek istedim. Yok!.. İpek mendilini
alan oğlan, eşarbını kıvıran kız, iki buçukluğu cebine indiren
E) Makalelerde kesin yargılara varılırken denemelerde kesin
manav, üç gün kapımızı kim çaldıysa hediyesini kim aldıysa
yargılara varılmaz.
bana o beklediğim kelimeyi vermeden gitti! Tramvayda, ayak-
ta kalmış bir kadına yerinizi veriyorsunuz; yüzünüze, burun
delikleriyle yüksekten bir bakış! Ve hiçbirinin dilinde aradığı-
nız o ince, o kibar, o insanı insan yapan güzel kelime yok!
8. Muhabir: Önce günlüklerinizden başlayalım. Ne zaman gün-
Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış
lük tutmaya başladınız?
olabilir?
Birsel: Ben ilk 1949 yılında günlük yazmaya başladım. O
A) Deneme B) Fıkra C) Söyleşi
zamanlar “Beş Sanat” adında bir edebiyat dergisi çıkardı.
İlk günlüğümü de bu dergide yayımladım. Sonradan çe- D) Anı E) Öykü
şitli dergilerde çıktı. Özellikle Naim Tirali’nin çıkardığı
“Yenilik” dergisinde, daha sonra da Hüsamettin Bozok’un
“Yeditepe”sinde... 1955 yılında Bozok, bunları “Günlük”
adı altında yayımladı.

Muhabir: O zamanlar sizden başka günlük yazanlar var mıy-
dı? 11. I. Uydurulmuş haber
II. Bir haberi yalanlama
Birsel: Benden dört yıl sonra Ataç başlamıştı günlüklerine.
Benim günlüğüm Cumhuriyet Dönemi’nin ilk edebiyat günlü- III. Gazetelerin birinci sayfasındaki logonun üzerinde kullanı-
ğüdür. lan başlık
IV. Haber metninden daha büyük harfli puntolarla dizilen,
Bu metin için,
başlıktan sonra yer alan haber ayrıntısı
I. Dil göndergesel işlevde kullanılmıştır.
Numaralanmış ifadeler aşağıdakilerle eşleştirildiğinde
II. Tartışmacı anlatımdan yararlanılmıştır. hangisi dışta kalır?
III. Soru-cevap tarzında oluşturulmuştur.
A) Tekzip
IV. Amerikan röportajına örnektir.
B) Asparagas
ifadelerinden hangileri söylenebilir? C) Tiraj

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Sürmanşet
D) II ve IV E) III ve IV E) Spot

150