Page 155 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT 3.
ADIM
Öğretici Metinler - 1

1. Tanzimat Dönemi’nde yazılan ilk romanlar romantizmin etki- 4. Tekirdağ’da lise 2. sınıf öğrencisi Ayşenaz, sütleğen bitkisi
siyle kaleme alınmıştır. Ayrıca Tanzimat Dönemi’nde Batı’dan kullanarak hazırladığı ısıya ve kırışmaya dayanıklı kumaş ile
yapılan ilk çeviri romanlar ağırlıklı olarak romantizmin ürünleri Uluslararası Bilim Proje Olimpiyatları mühendislik kategori-
olan eserlerdir. Hâl böyle olunca Osmanlı son dönemlerine sinde 2.lik ödülü aldı.
denk gelen bu zamanlarda roman okurlarının romantizmin
Ailesi çiftçi olan Ayşenaz, sütleğenin oksijeni azalttığını öğ-
karamsar ve melankolik havasına kendilerini kaptırdıkları gö-
renince bundan ısıya dayanıklı kumaş elde edilebileceğini
rülür. Tabii ki bunda, o zamana kadar destanları, halk hikâye-
düşündüğünü belirterek, “Yanmazlık testi yaptım ve ilk ola-
lerini, menkıbeleri gerçekte yaşanmış gibi okuyan ve anlatan
rak kumaşın ilk 14 saniyede alev aldığını gördüm. Normal
bu insanların roman kurgusu karşısında kendilerini tam bir
bir kumaş 10 saniyede alev alıyor. Bunun günlük hayatımıza
gerçeğin içinde zannetmeleri yatmaktadır.
faydası; itfaiyecilerin giydiği kıyafetlerin içinde ‘imbentin’ de-
Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış nilen kimyasal madde var, bu madde de cilt üzerinde kan-
olabilir? ser yapabilecek bir etkiye sahip ve kızarıklıklara yol açıyor.
Benim üzerinde çalıştığım sütleğen bitkisi özünü uygulayarak
A) Makale B) Fıkra C) Deneme geliştirdiğim kumaş ise doğada maliyeti az olan ve kanser
D) Eleştiri E) Söyleşi riski olmayan bir kumaş.”
Verilen haber metninde aşağıdaki 5N1K ilkelerinden han-
gisine yer verilmemiştir?
A) Ne B) Nasıl C) Neden

D) Nerede E) Ne zaman

2. Divan şiirinde hiciv, halk şiirinde taşlama olarak bilinen ---- tü- 5. 5. Edebiyatımızda kimi makaleler kimi edebî dönemler için âde-
rünün ilk örneği, Nâmık Kemal’in Lisân-ı Osmanînin Edebiyatı ta bir işaret fişeğidir. Bu makalelerin yayımlanması ait olduğu
Hakkında Bazı Mülahazâtı Şâmildir yazısıdır. Türk edebiya- edebî dönemin başlangıcı olmuştur. Bir döneme mensup bir
tında bu türde yayımlanan ilk eser, yine Nâmık Kemal’in ---- kişinin değil bütün bir dönemin edebî anlayışını yansıtmaları
adlı kitabıdır. da bu makalelerin misyonuna katkı sağlamıştır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangi- Aşağıdakilerden hangisi bu açıklamada sözü edilen ma-
leri sırasıyla getirilmelidir? kalelerden biridir?
A) Makale - Mukaddime-i Celâl A) Edebiyat ve Hukuk B) Yeni Lisan

B) Eleştiri - Tahrib-i Harâbât C) Şiir ve İnşâ D) Tahrib-i Harâbât
C) Sohbet - Şiir ve İnşâ E) Zemzeme
D) Fıkra - Evrâk-ı Perişan
E) Yergi - Tâkip 6. Asık suratlı insanlardan hoşlanır mısınız desem tabii bana
gülersiniz. Zaten ben de biraz gülmeniz için söze böyle baş-
ladım. Güler yüze ve gülmeye dair olan bu konuşmayı asık
suratla dinlemenizi istemem tabii. Konuşurken söze başladı-
ğınız sırada karşınızdakinin kaşlarını çattığını, asık bir surat-
la sizi dinlediğini görürseniz konuşmak hevesiniz kırılır. Lafı
kısa kesip bu tatsız sohbeti bir an önce bitirmeye bakarsınız.
3. Aşağıdakilerin hangisinde eser, tür ve yazar eşleştirme- Bir de karşınızdakinin sizi güler yüzle dinlediğini hatta araya
sinde yanlışlık yapılmıştır? biraz da tatlı söz karıştırarak sohbete renk verdiğini görecek
olsanız konuştukça konuşasınız gelir.
A) Bu Ülke - deneme - Cemil Meriç
B) Bize Göre - makale - Ahmet Hâşim Bu parça aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alınmış
olabilir?
C) Mavi Sürgün - anı - Halikarnas Balıkçısı
A) Deneme B) Makale C) Sohbet
D) Tek Adam - biyografi - Şevket Süreyya Aydemir
D) Eleştiri E) Fıkra
E) Sözden Söze - deneme - Nurullah Ataç

153