Page 149 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı
P. 149
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT 3.
Cumhuriyet Dönemi ADIM
Tiyatrosu
1. Cumhuriyet Dönemi Türk tiyatrosuyla ilgili verilen bilgi- 3. Edebiyat yaşamına şiir ve öykü yazarak başlayan sanatçı,
lerden hangisi yanlıştır? 1950 yılından sonraki Türk edebiyatımızın en önemli tiyatro
yazarlarından olmuştur. Aldığı ödüller, tiyatroya katkıları ve
A) Toplumcu gerçekçilik, dışavurumculuk, epik tiyatro ve ab-
yazdığı eserler nedeniyle “Türk tiyatrosunun Shakespeare”i
sürt tiyatronun dönemin oyunlarına yansıdığı görülür.
olarak anılmış olan sanatçının ilk oyunu Tanrılar ve
B) Oyunlarda çok kalabalık kişi kadrosuna rastlanır, oyunlar İnsanlar’dır. Eserlerinin konularını tarihten, mitolojiden ve
zamanla birlikte kalabalıklaşır. Bu kişiler toplumun her ke- toplumun yaşadığı hayattan seçmiştir. Yerel, ulusal, evren-
siminden insanları temsil ederler. sel, değişik olay ve sorunları gözler önüne sermiştir. Atçalı
C) Cumhuriyet döneminde kurulmaya çalışılan tiyatroda, Kel Mehmet adlı oyunuyla TRT’den 1970 yılında TRT Başarı
göstermeci üslup, açık biçim, toplumsal ve siyasal taşla- Ödülü’nü almıştır.
ma, müzik-dans-şarkı-taklide dayanan oyun üslubu gibi
Aşağıdaki eserlerden hangisi bu parçada sözü edilen sa-
ögeler kullanılır.
natçıya ait değildir?
D) Yabancılaşma bu dönemin önemli konularından biridir.
A) Hürrem Sultan
İnsanın kendine, çevresine ve topluma yabancılaşması
oyunlarda yer alır. B) Tohum ve Toprak
E) Köyler, küçük kasaba çevreleri, fabrikalar, gecekondular C) Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe
anlatılır. Buradaki aile yaşamına yer verilir. Yazarlar dra-
D) Ölü Kentin Nabzı
matik gerilimi arttırmak istediklerinde oyun kişilerini kapalı
E) Cem Sultan
bir mekânda ele alırlar.
2. Yazı hayatına şiirle başlayan yazar, kısa sürede gönlünü
oyun yazarlığına kaptırmıştır. Avcı Karkap adlı kısa oyunun-
da, avcı ile av arasındaki ilişkiyi sembolik ve metaforik bir düz-
lemde işlemiştir. Ayak Parmakları’nda işe gitmek istemeyen
bir memurun sancılarını yine özgün bir üslupla anlatmıştır.
Ak Tanrılar’da İspanyol-Meksika tarihini tragedya türünde ka-
leme almış, tarih ile mitolojiden faydalanmıştır. Kurban oyu-
nunda, köy hayatını, geleneklerin yaptırım gücünü özellikle
kadınların varoluş mücadelesi ve kalıplaşmış yazgısına baş-
kaldırması üzerinden anlatmıştır. Bu oyunun özelliklerinden
birisi de Medea modelini bir Türk köyüne uygulamasıdır. Türk
4. Cumhuriyet Dönemi’nin tanınmış gazetecilerinden ve ti-
tiyatrosunun gelişmesine ciddi katkıları olan yazar, tiyatro
yatro yazarlarındandır. Oyunlarında gazetecilik mesleğinin
eserlerinde çok çeşitli konuları başarılı bir şekilde işlemiştir.
kendisine kazandırdığı geniş gözlem imkânlarını başarı ile
Türk tarihine, Türk destanlarına, Yunan mitolojisine, Anadolu
kullandığı; toplumu rahatsız eden, yadırganan meseleleri
mitolojisine yer vermiş; Klasik Yunan tragedyalarının teknik-
usta bir gazeteci gözlemciliği ile sahneye aktardığı görülür.
lerinden yararlanmıştır. Tiyatroda dil ve üsluba önem veren
İlk oyunu Büyük Şehir 1942-1943 sezonunda İstanbul Şehir
sanatçı, konuya uygun türlerin yanı sıra dil ve üslubunu da
Tiyatrosunda sahnelenmiş ve büyük ilgi görmüştür. En tanın-
konuya göre belirleyerek dramatik anlatıma ağırlık vermiştir.
mış oyunlarından olan Paydos ise yurt dışında sahnelenen ilk
Klasik tiyatroyu çok iyi bilen sanatçının ilk eseri absürt (uyum-
Türk piyesi olma özelliğine sahiptir.
suz) tiyatronun bir örneğidir.
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada sözü edilen tiyatro yazarı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Orhan Asena B) Turan Oflazoğlu
A) Sabahattin Kudret Aksal B) Cevat Fehmi Başkut
C) Necati Cumalı D) Güngör Dilmen
C) Vedat Nedim Tör D) A. Turan Oflazoğlu
E) Turgut Özakman
E) Recep Bilginer
147
