Page 83 - 3 Adım AYT Felsefe Grubu

SOSYOLOJİ
AYT 2.
ADIM
Birey ve Toplum - 2

1. MOBESE (Mobil Elektronik Sistem Entegrasyonu) ve güvenlik 4. Bireylerin toplumda birçok statüsü olabilir. Bu statülerden bir
kameralarının artmasıyla azalan kapkaç yeniden hortlamaya tanesi toplumda daha çok göze çarpar. Örneğin Zehra hem
başladı. Son iki günde kapkaç çeteleriyle ilgili haberler dikkat anne hem doktor hem eş hem de teyzedir. Ama en çok doktor
çekti. X’te bugün yakayı ele veren çetenin 2 üyesinin 65 kapkaç olarak tanınmaktadır.
olayına karıştığı belirlendi. Y’de dün ortaya çıkan kapkaç
Bu parçada aşağıdaki kavramlardan hangisine yönelik bir
görüntüleri üzerine esnafın sözleri de durumun vahametini
açıklama yapılmıştır?
ortaya koydu: “Hemen hemen 2-3 günde bir oluyor, burası
artık böyle!” A) Verilmiş statü
Bir haber metninden alınan bu parça aşağıdaki kavramlardan B) Rol pekiştirmesi
hangisine örnek oluşturur?
C) Kazanılmış statü
A) Toplumsal hareketlilik D) Anahtar statü
B) Toplumsal prestij E) Rol çatışması
C) Toplumsal kontrol
D) Toplumsal norm
E) Toplumsal sapma 5. Statülere verilen değer toplumdan topluma değişebildiği gibi
aynı toplumda da zaman içinde değişime uğrayabilir. Bu değer
bazen bireye bazen de bireyin mesleğine yöneliktir. Günümüzde
2. Bireyin statülerinin gerektirdiği rolleri ile davranış şekilleri arasında bilişim ve iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı dönüşüm ve
sıkı bir ilişki vardır. Her toplum bireyden rolünün gerektirdiği değişimler ile birlikte bireylerin meslek eğilimlerinin değiştiği
şekilde davranması bekler. Bu roller bazen birbirini kolaylaştırıp görülmektedir. Bu durum toplumsal yapıda bazı statülere verilen
desteklerken bazen de birey rolleri arasında çatışmalar yaşar. değerlerin farklılaştığını ve değiştiğini göstermektedir. Aynı
Bireyin yerine getirdiği rollerin birbirini kolaylaştırıp desteklemesi zamanda bireylerin statüleri dışında kendi bireysel nitelikleri,
durumuna rol pekişmesi denir.
çabaları ve eylemleriyle toplumda oluşturdukları izlenimler
kişisel saygınlıklarını oluşturacaktır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi rol pekişmesi örneğidir?
A) Psikoloğun çocuğunun davranışlarını analiz etmesi Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılamaz?
B) Hayvanlardan korkan birinin veteriner olması A) Her toplumda statülerin saygınlığı birbirine benzer.
C) Bir komutanın evde asker gibi davranması B) Statüsel saygınlık süreç içinde değişime uğrayabilir.
D) Öğretmenin oğlunun dersine girmesi C) Bireyin kişisel özellikleri ve emeği saygınlığını etkiler.
E) Eşlerin aile işletmesinde ortak olması D) Saygınlık statüsel ve kişisel olmak üzere iki türlü olabilir.
E) Saygınlık bireyin statüsüne toplumun verdiği değerdir.

3. 1800’de Güney Fransa’daki Saint-Sernin köyünün yakınlarındaki
ormanda on bir on iki yaşlarında bir erkek çocuğu olduğu belirlendi. 6. Toplumsal sapma bir topluluk ya da toplumda, önemli sayıda insan
Çocuk, tiz ve garip çığlıklarla konuşmaktaydı. Çocuğun bir temizlik tarafından kabul edilen normlar kümesine uyum göstermeme
duygusundan yoksun olduğu görülüyordu. Çocuk daha sonra olarak tanımlanabilir. Başka bir deyişle sapma toplumsal
Paris’e götürüldü, insani ve toplumsal davranışları öğrenmesi kuralların ihlal edilmesidir. Sapma, toplumsal beklentileri alt
için sistematik bir çaba gösterildi. İnsan gibi konuşmada tam üst eden bir şeydir, toplumsal kınamaya yol açar ve insanları
ustalık kazanmakla ya ilgilenmiyor ya da bunu beceremiyordu. sapma davranışı gösterenlere uyarıda bulunmaya zorlar.
Çocuk çok az bir ilerleme gösterdi.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi toplumsal sapmaya
Bu parçada aşağıdaki kavramlardan hangisinin önemine neden olan bir durum değildir?
vurgu yapılmıştır?
A) Bireysel ve toplumsal isteklerin dengede olması
A) Sosyal Statü
B) Çevrenin, kişinin gücünü aşan toplumsal isteklerde bu-
B) Sosyal Rol lunması
C) Sosyal Norm C) Toplumsal yaptırımların zayıf ya da yetersiz olması

D) Sosyalleşme D) Hızlı toplumsal değişme yaşanması
E) Sosyal Kontrol E) Kültürel çatışmaların var olması

81