Page 85 - 3 ADIM AYT FELSEFE GRUBU

SOSYOLOJİ
AYT 3.
ADIM
Birey ve Toplum - 2

1. E. Durkheim toplumu, bir bütünü oluşturmak amacıyla farklı işlevler 3. Veteriner, kırsal bölgelerde insanlar tarafından sözü dinlenen
üstlenmiş parçalardan oluşan biyolojik bir organizmaya benzetir. biri iken kentlerde nispeten daha az danışılan biridir. Geçmiş
Toplumun, kendisini oluşturan bireylere indirgenemeyeceğini, yıllarda ülkemizde ziraat mühendisliği gözde mesleklerden biri
bireylerin üzerinde bir gerçekliği olduğunu savunur. iken günümüzde tercih edilen meslekler arasında değildir.
Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisi E. Durkheim’a Parçadaki durumu açıklayan yargı aşağıdakilerden hangisidir?
göre birey toplum ilişkisini en doğru şekilde açıklar?
A) Sosyal statü ve sosyal prestij aynı şey değildir.
A) Toplumsal düzen yazılı kurallar bütününün bir ürünüdür.
B) Toplumsal roller zaman içerisinde değişikliğe uğrar.
B) Toplum, kendisini oluşturan bireylere bağlı olarak açıklan-
C) Statülere verilen değer zamana ve yere göre farklılık göste-
malıdır.
rebilir.
C) Bireylerin davranışları toplumdan bağımsız bir şekilde ele alı-
D) Teknolojik gelişmeler bazı mesleklerin önemini azaltmıştır.
namaz.
E) Sosyal statüler onlara sahip olan kişilerce saygınlık kazanır.
D) Toplumsal düzen açıklanırken bireyin eyleme atfettiği anla-
mı yorumlamak gerekir.
E) Toplumu oluşturan parçalar birbirinden bağımsız olarak ele
alınmadan toplumsal yapı açıklanamaz.

4. Verilmiş statü, bir bireye doğuştan veya başka bir şekilde atanmış
olan toplum içindeki konumudur. Kişinin sahip olduğu bu statü,
bireyin kontrolü dışında olan ve doğuştan gelen faktörlere dayanır.
Ayrıca verilmiş statüler, kişisel çaba veya başarılarla değiştirilemez.
Bu statüler, bireylerin toplum içindeki konumlarını belirlemede
önemli bir rol oynar ve toplumsal kimliklerini etkiler.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi verilmiş statülerden biri
değildir?
A) Etnik köken B) Cinsiyet C) Irk
2. Toplumsal normlarla toplumsal değerler arasında sıkı bir ilişki
vardır. Toplumsal değerler, kişilerin davranışları hakkında neyin D) Meslek E) Aile
doğru neyin yanlış, neyin iyi neyin kötü olduğu konusunda
taşıdıkları düşünceleri gösterir. Toplumsal değerler, toplumsal
normlara göre daha genel ve kapsayıcı özelliklere sahiptir.
Örneğin bir toplumsal değer olan özgürlük; kişinin neyi yapmak
isteyip neyi yapmak istemediğine kendi istenciyle karar vermesi
ve kararını yerine getirirken başkalarınca engellenmemesidir. 5. Verilen siparişleri hiç dikkat etmeden özensiz bir şekilde paketleyen
Çağımız toplumlarında önde gelen toplumsal değerlerden biri olan bir firma çalışanının, bu davranışı müşteriler tarafından fark edilip
özgürlük, hukuk kurallarınca korunmakta, özgürlüğü engelleyenler uyarılır. Yine aynı şekilde alıcısının verdiği masa ölçülerini hiçbir
ise yaptırımlarla karşılaşmaktadır. şekilde dikkate almayıp yanlış ölçülerde kesen marangoza da
toplumun üyeleri tarafından bir tepki verilir. Bu örnekler toplumda
Bu parçayı en doğru açıklayan ifade aşağıdakilerden
belli bir yaptırımın olduğunun kanıtıdır.
hangisidir?
Bu yaptırımlarla sağlanmaya çalışılan durum aşağıdaki
A) Toplumsal değerler toplumun ortak duygu ve düşüncelerini
sosyolojik kavramlardan hangisi ile ifade edilir?
yansıtır.
B) Bütün toplumsal değerler toplum tarafından arzu edileni belirtir. A) Toplumsal kontrol
C) Toplumsal normlar hak, görev ve sorumluluklar konusunda B) Toplumsal sapma
kişiye yol gösterir. C) Toplumsal rol
D) Toplumsal normlar toplumsallaşma sürecinde öğrenilir. D) Toplumsal çözülme
E) Toplumsal değerler, toplumsal norm durumuna gelebilir. E) Toplumsal değişme

83