Page 20 - 3 Adım TYT Biyoloji

BİYOLOJİ TYT 2.
ADIM
Karbonhidratlar - Lipitler - Proteinler

1. Polisakkaritler, yüzlerce veya binlerce glikozun glikozit bağla- 3. Obezite genel anlamda bedenin yağ kütlesinin yağsız kütleye
rıyla bağlanması sonucu oluşur. Bitkiler, bir polisakkarit olan oranının aşırı artmasıdır. Günlük alınan kalorinin harcanan
nişastayı depolar. Gerektiğinde glikoz monomerleri arasında- kaloriden fazla olması durumunda, harcanamayan enerji vü-
ki bağlar kırılır ve bitki hücrelerinin gereksinimi olan glikoz bu cutta yağ olarak depolanmaktadır. Obezitenin sıklığı ırk, yaş
depodan alınır. Patates ve tahıl insan diyetindeki temel nişas- ve cinsiyete göre değişiklik gösterir. Çocukluk dönemindeki
ta kaynaklarıdır. Buna rağmen insana ait hücrelerde nişasta obezite sıklığı hem ülkemizde hem de dünya çapında artış
bulunmaz. İnsanlar ve diğer omurgalılar glikozun fazlasını göstermektedir. Teknolojinin gelişmesi, besin tercihleri ve
başka bir polisakkarit çeşidi olan glikojen halinde depolar. beslenme alışkanlıklarının değişmesi çocukluk döneminde
başlayan obezitenin, yetişkinlikte de devam etmesine neden
Verilen bilgilerden yola çıkılarak aşağıdaki yorumlardan
olmaktadır.
hangisi yapılamaz?
Buna göre,
A) Nişasta sentezinden sorumlu genler bitkilerde ve insan-
larda ortaktır. I. Obezite artış hızının gelişmiş ülkelerde daha fazla olması
beklenir.
B) Nişastayı sindiren enzimler hem bitkilerde hem de insan-
larda üretilir. II. Obezitenin ortaya çıkmasında genetik faktörlerin etkisi
yoktur.
C) Polisakkaritler çok sayıda özdeş monomerden oluşan
moleküllerdir. III. Yeterli ve dengeli beslenme ile hareketliliğin artması obe-
zite ile mücadelede çok önemlidir.
D) Nişasta sentezi, glikozun daha sonra kullanılmak üzere
depolanmasını sağlar. yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
E) Bitkiler ve insanlar için ortak olan küçük moleküller, özgül
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
makromoleküller şeklinde düzenlenebilir.
D) I ve III E) I, II ve III

4. Erkek eşey hormonu olarak bilinen “testosteron” bir lipit çe-

şidi olan steroit yapısındadır. “Anabolik Steroitler” ise testos-

teronun etkilerini taklit eden ilaçlardır. Bu ilaçlar geri kalmış
kemik gelişimi, erkeklerde gecikmiş ergenlik, bazı kanser
2. Hayvansal hücrelerin zar yapısına katılan kolesterol, kanda çeşitleri ve AIDS gibi hastalıkların tedavisinde doktor kontro-
çözünmesi ve taşınması için karaciğerde bir proteinle birleşir lünde kullanılmaktadır. Ancak bazı kişiler hiçbir sağlık sorunu
ve lipoprotein molekülü oluşur. Düşük yoğunluklu lipoprotein- olmadığı halde, yağ oranını azaltıp kas kitlesini artırmak için
ler (LDL), kan damarları duvarlarına girebilecek kadar küçük- anabolik steroitleri kullanmaktadır. Bu ilaçları bilinçsizce ve
tür ve damarlara zarar verir. Yüksek yoğunluklu lipoproteinler yüksek dozda kullanan erkek bireylerde testis fonksiyonların-
(HDL) ise dokulardaki kolesterolün toplanarak dışarı atılma- da ve sperm üretiminde azalma, prostat ve meme dokusunda
sını sağlar. büyüme, vücutta aşırı kıllanma, kellik, kan basıncında artma
ve karaciğerde fonksiyon bozukluğu gibi birçok sağlık soru-
Yukarıda verilen bilgilerden yola çıkılarak,
nunun ortaya çıktığı bilinmektedir.
I. Kolesterolü ölçmek için kan tahlili yapılabilir.
Bu ilaçlar ve etkileri hakkında aşağıda verilen açıklama-
II. Kolesterol, insanların beslenme programından çıkarılma- lardan hangisi söylenemez?
lıdır.
A) Kas dokusunda protein yapımını hızlandırır.
III. LDL, kolesterol havuzunun kirlilik seviyesi ise HDL bu ha-
B) Aşırı dozda kullanıldıklarında sperm üretimini ve kalitesini
vuzun arıtma sistemidir.
artırır.
yargılarından hangilerine varılabilir?
C) Ergenliğe geçiş sürecinde uyarıcı etkiye sahiptir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Kontrollü ve yeterli dozda tedavi amaçlı kullanılabilirler.
D) I ve III E) I, II ve III
E) Yüksek dozda kullanıldıklarında ciddi yan etkileri vardır.

19