Page 23 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 1.
ADIM
Felsefeyle Düşünme - 1

1. Çelişiklik özneleri ve yüklemleri aynı olan önermelerin nitelik 4. Popper’a göre tümel teoriler tekil önermelerden çıkarılamaz.
ve nicelik yönünden farklı olması durumudur. Çünkü bir öner- Birkaç tane kara karga gözlemliyoruz diye tüm kargaların
me aynı anda doğru ya da yanlış olamaz. kara olduğu sonucuna ulaşamayız. Sonuç olarak kuramlar
hiçbir zaman gözlem ifadelerinden çıkarılamaz ve rasyonel
Bu parçadan hareketle “Her insan düşünendir.” önermesi-
olarak temellendirilemez.
nin çelişiği olan önerme aşağıdakilerden hangisidir?
Bu parçada Popper aşağıdakilerden hangisini eleştirmiştir?
A) Hiçbir insan düşünen değildir.
A) Yanlışlanabilirlik ilkesini
B) Düşünenlerin birçoğu insandır.
B) Tümevarım yöntemini
C) Bütün düşünenler insandır. C) Bilimin değerini
D) Bilimsel araştırma etiğini
D) Bazı insanlar düşünendir.
E) Tümdengelim yöntemini
E) Bazı insanlar düşünen değildir.

2. İki önerme arasında çelişikliğin olabilmesi için hem nitelik 5. Felsefe öğretmeni öğrencilerinden akıl yürütme türlerine ör-
hem de nicelik farklılığı olması gerekir. Zihin bunlardan han- nek vermelerini ister. Bir öğrenci söz alarak “Başarılı olan her
gisini evetlerse diğerini değillemek zorundadır. Biri doğru sporcu düzenli antreman yapar. Ben de başarılı bir sporcu-
olursa diğeri yanlış olmak zorundadır. Bu iki önerme bir ara- yum ve düzenli antreman yapıyorum.” der.
da kullanılarak argümantasyon yapılamaz. Argüman oluştu-
Bu parçada öğrenci,
rurken önermeler kavram ya da fikirle birbirine bağlanmalı,
öğeleri arasında karşılıklı bağlantı ve uyum bulunmalıdır. I. Tümdengelim

Bu parçaya göre bir argüman aşağıdaki ölçütlerden han- II. Tümevarım
gisine sahip olmalıdır? III. Analoji
A) Objektiflik akıl yürütme türlerinden hangilerine örnek vermiştir?
B) Genelleyicilik A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) Apaçıklık D) I ve II E) II ve III
D) Tutarlılık

E) Kesinlik 6. Herakleitos “Aynı ırmakta iki kez yıkanılamaz” derken içinde
yaşadığımız evrenin ve bizlerin sürekli değişim ve oluş hâ-
linde olduğunu, değişimi anlamak için zamanı düşünmenin
3. Gazâlî’ye göre bu akıl yürütme türü, bilinmeyenin bilinen ile yeterli olduğunu söyler. Parmenides ise değişimin olanak-
değer kazanmasıdır. Yani bir tikel hakkında verilen hükmü, sızlığını anlatırken aslında her şeyin tek bir varlık olduğunu,
diğer bir tikel hakkında da vermektir. Bir tikelde bulunan özel- adına değişim dediğimiz şeyin duyularımızın yanılgısı oldu-
likler ile diğer tikelde bulunan özelliklerin benzetilmesi sonu- ğunu ve bu nedenlerden ötürü değişimin olmadığını ifade
cu ortaya konulan hükmün, benzeyen diğer tikele de aktarıl- eder. Görüldüğü gibi filozoflar görüşlerini “Ben böyle düşünü-
ması durumudur.
yorum” diyerek bırakmamışlar, düşüncelerini gerekçeleriyle
Bu parçada Gazâlî, birlikte açıklamışlardır.
I. Tümdengelim Bu parçada felsefi düşünmede aşağıdakilerden hangisi-
nin önemi vurgulanmıştır?
II. Tümevarım
III. Analoji A) Farklı akıl yürütme biçimlerini kullanması
B) Sorgulayıcı düşünceye önem vermesi
akıl yürütme türlerinden hangilerini açıklamıştır?
C) Görüşlerin kendi içinde tutarlı olması
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Temellendirmeye dayanması
D) I ve II E) II ve III
E) Sistemli olarak ilerlemesi

23