Page 28 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 3. ADIM

6. ‘‘Şu an sizin için önemli olan nedir?’’ diye sorulsa açlığın sı- 8. Berkeley, görünüş ve gerçeklik ikilemi sorununu ele aldığında
nırında olan bir kişi “Yiyecek” der. Sıcaktan bunalan bir kişi varlığı algı yoluyla temellendirmek istemiştir. Dış dünyanın ger-
“Serinlik” der. Kendisini yalnız hisseden birisi, “Başka insan- çekliğini zihin tarafından algılamayla temellendiren Berkeley
larla beraber olmak” der. Acaba tüm bu ihtiyaçlar karşılan- için duyum ve deneyim dışında bir hakikatten söz edilemez.
sa yine de tüm insanları ilgilendiren başka şeyler var mıdır? Ancak Berkeley’in aksini savunan görüşün argümanına bakı-
Evet, her şeyin ötesinde insanların ihtiyaç duyduğu başka bir lırsa “Benim göremiyor olduğum şeylerin var olma ve olmama
şey vardır: İnsanlar, kim olduklarını ve neden yaşadıklarını olasılığı, aslında aynı doğruluk değerine sahiptir.” Bu durumda
bilmek isterler. Bu isteklerini karşılamak için de felsefi bir ta- tek tip bakış açılarından kaçınmak gerekir.
vıra ihtiyaç duyarlar.
Paragrafta Berkeley’e yapılan eleştiri aşağıdakilerden
Bu parçaya göre felsefeyle ilgili çıkarılabilecek en doğru hangisidir?
yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tek gerçekliğin ideal varlıklar olması
A) Felsefe, sorduğu sorularla bilimin ufkunu açar.
B) Gerçekliğin, salt algıya dayandırılarak açıklanması
B) Felsefe, insanların yaşamını anlama ve hakikati görme
C) Görünen ve gerçeklik ikileminin zihinsel bir yanılgı olması
merakından doğar.
D) Dış dünyanın gerçekliğinin reddedilememesi
C) Felsefe, yaşamın sınırlı alanlarında insanlığa ışık tutan
E) Gerçeği algıya dayandıranların, metafiziği reddetmemesi
bir disiplindir.
D) Felsefe, binlerce yıldan beri ortaya konan fikir ve düşün-
celeri tanıma olanağı sağlar.
E) Felsefe, pratik yaşamda akıl yürütebilmek için gerekli te-
melleri oluşturur.

9. 20. yy’da etik, “iyi”, “doğru”, “ödev” gibi kavramların ne an-
lama geldiğinin gösterilmesi ve “neden yalan söylememem
gerekir?”, “niçin ahlaklı olmalıyım?” türünden soruların te-
mellendirilmesi üzerinde durulmuştur. Günümüzde özellikle
7. Felsefe tarihinde pek çok filozof, töz problemiyle ilgilenmiş- teknoloji alanında yaşanan hızlı değişim, sadece doğada de-
tir. Leibniz, cevherlerin sonsuz sayıda, her biri bölünemez ğil bizim yaşamımızda ve gelecek nesiller üzerinde de çeşitli
bir “monad”; yani bir “birlik”ten oluştuğunu düşünmektedir. tahribatlara yol açmaktadır. Bu nedenle günümüz etiği sade-
Demokritos’un söylediğinin tersine, cevherin etkinliğini ve ce teorik tartışmalar yapmakla kalmayıp insanın ve doğanın
gücünü, maddi bir şey olarak değil, maddî olmayan bir şey karşı karşıya kaldığı sorunlarla ilgili çözüm üretmek üzerine
olarak düşünmüştür. Descartes varlığın “ruh ve beden” olmak de çalışmaktadır.
üzere iki, Spinoza ise “bir” cevherden oluştuğunu ifade et-
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu durumun sonucu
mektedir.
olarak gösterilebilir?
Parçada anlatılan görüşlerin ortak problemi aşağıdakiler-
A) İnsan merkezli bakış açısı gelişmiştir.
den hangisidir?
B) Uygulamalı etik ve alanlarının önemi giderek artmıştır.
A) Varlığın özünde madde olup olmaması
C) Etik, ahlaki eylemin amacı nedir? sorusu ile kendini
B) Tözün nitelik ve niceliğinin ne olduğu
sınırlamıştır.
C) Cevherin mahiyetinin anlaşılamaması
D) İnsanın doğaya egemen olması gerektiği görüşü pekişmiştir.
D) Varlığın somut ya da soyut olması
E) Teknolojik gelişmelerin her durumda desteklenmesi gerektiği
E) Cevherin niteliği ve sayısının değişmemesi anlaşılmıştır.

28