Page 28 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 2. ADIM

7. Titius’a göre felsefe, yaşama ve evrene karşı bir vaziyet alış- 9. Sizce bu dünyada kaç farklı kalem vardır? Bin, on bin bel ki
tır. Parmak izlerimizin, göz retinalarımızın farklı olması gibi de milyon tane. Kurşun, tahta, tükenmez gibi birçok tür de ve
her insan gerek dış görünüşü, gerek duygu ve düşünceleriyle yüzlerce farklı renkte milyonlarca farklı kalem… Buna rağ-
birbirinden ayrılır. Ürettiği her argümanla aslında bir bakıma men biz hangi kalemi görürsek görelim, zihnimizdeki ka lem
hakikat denizini doldurmaktadır. Farklılığımızla üretilen bilgi- kavramının içine bu kalemi yerleştiririz. Ama bir fincanı gör-
ler arttıkça ve bu bilgiler paylaşıldıkça zenginleşti insanlık. düğümüzde aklımıza kalem gelmez ve o fincanı kalem kavra-
mıyla ilişkilendirmeyiz. “Bana kalemi verir misin?” dedi ğimde
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
fincana değil kaleme yöneliriz. Çünkü fincan fincandır. Kalem
A) Her insanın bakış açısı birbirinden farklıdır. ise kalemdir.
B) Bilgilerimiz, olaylar karşındaki bakışımızı belirler. Bu parçadan çıkarılacak en kapsamlı sonuç aşağıdakiler-
C) Felsefi bilginin artması, bakış açımızı zenginleştirir. den hangisidir?
D) Bilgilerin artması, hayatımızı daha anlamlı kılar. A) Her varlığın ayrı bir kavramı vardır.
E) Belli bir filozofun düşüncesine uygun yaşamamız gerekir. B) Kavramlar bireylerin öznel deneyimleri sonucunda oluşur.

C) Kavramlar insan zihninde doğuştan mevcuttur.
D) İnsanlar kavram kargaşası yaşayabilir.
E) Kavramlar zaman içinde farklı anlamlarda kullanılır.

10. Tümevarım, tek tek olayları gözlemleyerek yargılara ulaş-
maktır. Tümevarımın bize yaşadığımız dünya hakkında ol-
dukça güvenilir bilgiler sağladığı düşüncesi her zaman yol
gösterici olmuştur.
Buna göre tümevarım hakkında aşağıdaki yargılardan
hangisine ulaşılabilir?
A) Mantıksal doğrulara ulaşır.
B) Mutlak olarak kanıtlanmış bilgiler verir.

C) Geçmişe yönelik açıklamalardan oluşur.
D) Özelden genele varmaktır.
E) Genel prensiplere dayanarak gözlemleri açıklar.

8. Felsefede sorular cevaplardan daha önemlidir. Peki, nasıl-
dır bu felsefe soruları? Hiç düşündünüz mü? Felsefe tari-
hinde yer alan Sokrates’in diyaloglarının önemi de eserle- 11. Felsefe öğretmeni, ahlak felsefesi dersinde sınıfa bir soru
rinin içeriğinde yer alan soruların niteliğinden gelmektedir. yöneltmiş ve A öğrencisi ile B öğrencisinden aşağıdaki ce-
Bulunduğumuz ortamlarda tartışırken çoğu zaman bilgimizi vapları almıştır.
plansız ve amaçsız olarak sunarız. Hâlbuki Sokrates’in soru-
A öğrencisi: Ahlak, insanın ortaya koyduğu bir ürün değildir.
ları hiç de plansız değildir. Onun soruları çoğu zaman kişinin
Doğaüstü bir güç tarafından belirlenmiştir.
bir fikre neden sahip olduğunu, fikrin öncekilerle ilişkisini, fay-
dasını; söz gelimi o fikrin karşıtının ne olduğunu ya da fikrin
B öğrencisi: Bence ahlak, insan zihninin bir ürünüdür.
çürütülmesini sağlayan ve düşündüren sorulardır.
Bu cevaplardan hareketle öğretmenin sorusunun aşağı-
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Sokratik sorulara
dakilerden hangisi olduğu söylenebilir?
örnek gösterilemez?
A) Ahlakın kaynağı nedir?
A) Bu söylediğin bize nasıl yardımcı oluyor?
B) Ahlaki eylemlerin amacı nedir?
B) Sana katılmayan birisi ne söylerdi?
C) Evrensel ahlak yasaları mümkün müdür?
C) Bu söylediğin önceden söylenenlerle uyuşuyor mu?
D) İnsan, ahlaki eylemde bulunurken özgür müdür?
D) Bu fikri tartışılmaksızın nasıl kabul ettirirsin?
E) Bütün insanlar için ortak bir iyi ve kötü var mıdır?
E) Bunun doğruluğunu nasıl sınarsın?

26