Page 32 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 1. ADIM

6. I. Pozitivist felsefeye göre bilimsel teorilere ulaşmanın yolu 9. Francis Bacon’ın en başta karşı çıktığı şey bilgisizlikti. Bu
deney ve gözleme başvurarak tek tek olguların bilgisini sonuç ona göre ne insan aklının yetersizliğinden ne de doğa-
elde etmektir. Bu olgulara ilişkin deney ve gözlem verileri nın anlaşılamayacak denli karmaşıklığından ileri gelmektedir,
sistematize edilerek bütünü kapsayan açıklamalara ulaşılır. yalnızca yanlış bir yönteme bağlılıktan kaynaklanmaktadır.
O, doğru yöntemi bulduğu iddiasındadır ve bu endüksiyon
II. Bir başka düşünceye göre olgulardan hareketle genel
yani tüm yargı ve genellemelerimizin gözlem ya da deneyle
açıklamalara varmanın hiçbir yolu yoktur. Öncelikle göz-
elde edilen olgusal bilgilere dayanması yaklaşımından başka
lem ve deneye kılavuzluk edecek genel açıklamalar var-
bir şey değildir. Böylece tek tek olgulara ilişkin açıklamalar-
dır. Bu açıklamalar yardımıyla tek tek olguların bilgisine
dan genel yargı ve sonuçlara ulaşılabilecektir.
ulaşılır.
Bu iki ifadede izlenen bilimsel yöntem sırasıyla aşağıda- Buna göre aşağıdakilerden hangisi “endüksiyon” örneğidir?
kilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Bütün çiçekler bitkidir.
A) Analoji - Tümevarım Bütün güller çiçektir.
O hâlde bütün güller de bitkidir.
B) Tümdengelim - Tümevarım
B) Tüm kuşlar uçar.
C) Tümevarım - Tümdengelim
Serçe bir kuştur.
D) Tümdengelim - Analoji O hâlde serçe de uçar.
E) Tümevarım - Analoji C) Dünya’da ve Mars’ta atmosfer vardır.
Dünya’da yaşam vardır.
O hâlde Mars’ta da yaşam bulunabilir.
D) Metal olan demir ısıtılınca genleşir.
7. Felsefede argüman, filozofun görüşünü desteklemek için öne
Metal olan bakır ısıtılınca genleşir.
sürdüğü kanıtlarıdır. Bu nedenle de bütün felsefi metinler bir
Metal olan alüminyum ısıtılınca genleşir.
iddiayı temellendirme amacı taşır. Bir felsefi metni okurken
O hâlde bütün metaller ısıtılınca genleşir.
ilk önce yazarın görüşü tespit edilmeli, daha sonra yazarın
savunduğu görüşü desteklemek için hangi argümanları kul- E) Bekârlar evli değildir.
landığına dikkat edilmelidir. Ahmet bekârdır.
O hâlde Ahmet evli değildir.
Buna göre argüman ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangi-
si yanlıştır?

A) Savunulan görüş ve argümanlar birlikte tutarlı olmalıdır.
B) Her felsefi görüş bir argümana dayandırılır.
C) Argümanlar akıl yürütme ilkelerine uygun ifadelerdir.
D) Felsefi bir yargının doğruluğu argümanlarla ortaya konulur.
E) Argümanlar bilimsel kanıtlar yoluyla ispatlanır.

8. Bir binayı yaparken zeminin sağlam olması, o binanın geçen
zamana rağmen ayakta durması için ne kadar önemliyse bir 10. Bilme edimi, oldukça karmaşık bir süreçtir. Şu anda bu sa-
filozof için de ortaya koyduğu düşüncelerin akla dayanması, tırları okurken bile; belki bir “acaba” deyip merak ettiniz ve
mantıksal bir bütünlük içinde görüşlerini gerekçelendirmesi bu edimin nasıl gerçekleştiğini kendinize sormaya başladınız
zamana meydan okuması açısından o kadar önemlidir. bile, kim bilebilir?

Buna göre bir filozofun düşüncelerinde bulunması gere- Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisine cevap aran-
ken özellik aşağıdakilerden hangisi olmalıdır? maktadır?
A) Refleksif olma A) Nasıl biliriz?

B) Temellendirme B) Bilginin ölçütü nedir?
C) Evrensellik C) Bilginin sınırı nedir?
D) Tutarlılık D) Bilginin kaynağı nedir?
E) Eleştirellik E) Bilginin değeri nedir?

30