Page 37 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 2.
Varlık Felsefesinin Konusu ve ADIM
Problemleri - 1

1. Varlık felsefesinde “var olan” kavramıyla, zamanda ve 4. Berkeley için var olmak algılanmış olmayı gerektirir fakat bu,
mekânda var olan nesnelerin yanında, zihinde varlık bulan bireysel insan olarak benim algımdan bağımsız bir nesnelliğin
nesneler de kastedilmektedir. olmadığı anlamına gelmez. Ben şu an içinde bulunduğum oda-
dan dışarı çıkmış olsam bile odada bıraktığım ve artık algıla-
Buna göre “var olan” hakkında aşağıdaki yargılardan
madığım masam ve kalemim var olmaya devam edecektir.
hangisine ulaşılabilir?
A) Sadece olgulardan ibarettir. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir?

B) Tüm “var olan” düşünen bir zihne bağlıdır. A) Bilginin kaynağı bireysel algılara bağlı olsa da deney öncesi
C) Zihnin dışında algılanan her şeydir. veriler de bulunmaktadır.
D) İnsan bilgisinin sınırlarını aşmaktadır. B) Bilginin varoluşu bireysel özneden bağımsızdır ve insan
E) Soyut ve somut olma özelliğine sahiptir. algısından bağımsız bir nesnellik vardır.
C) Var olmak insan algısına bağlı olsa da, insan algısından
bağımsız bir gerçeklik de bulunmaktadır.
2. Mitolojik düşünmede, içinde bulunduğumuz şeylerin nedeni
genellikle insansı özellikler taşıyan Tanrılardır. Bizi çevrele- D) Yalnızca daha önceden tecrübe edilen bilgilerin var
yen her şey bu kişileşmiş Tanrılarla bağıntılıdır. Sözgelimi olduğundan emin olunabilir.
Yunan Mitolojisinin başkarakterlerinden biri olan Zeus gök- E) İnsan algısı zaman zaman nesneye ilişkin tecrübesini
yüzünde olup bitenlerin nedenidir. Bir yerde şimşek çakarsa bireysel algıları sayesinde edinir.
Zeus’un öfkelendiği düşünülür. Dolayısıyla olup bitenlerin ne-
deni ile Tanrılar arasında kurulan bağlar keyfi ve gevşektir.
Bir başka deyişle mitolojik düşünmede düşünceler arasındaki
nedensellik ilişkileri sağlam değildir. Öyleyse mitolojik düşün-
mede şeylerin kökenine ilişkin açıklamalarda Tanrılara baş-
vurulurken, felsefi düşünmede dünya içinde kalınır. 5. David Hume’a göre fenomenlerden hareketle hiçbir numenal
gerçeklik kanıtlanamaz. Nasıl ki bir çiçek çeşitli niteliklerin bir
Bu parçadan hareketle felsefede varlık alanındaki çeşitliliğin
kökeninin aşağıdakilerden hangisinde arandığı söylenebilir? toplamı ya da demetiyse, öznenin kendisi de çeşitli duyum
ve düşüncelerin bir ardışıklığı ve dizisi olarak düşünülebilir.
A) İdealar dünyasında
Bu mekânsal birliktelik ve zamansal ardışıklığa ruhsal açıdan
B) Metafizik alanda tözsel bir zemin aramanın, birbirini biteviye izleyen fenomen-
C) Numenal bilgide lere aşkın ve metafizik bir tinsellik ve akılsallık yüklemenin,
hiçbir meşru zemini yoktur.
D) A posteriori bilgide
E) Duyulabilir ve algılanabilir dünyada Bu parçanın aşağıdakilerden hangisine yönelik bir açık-
lama içerdiği söylenebilir?
A) Tanrısal iradeden bağımsız olduğu düşünülebilecek
3. Felsefe şeyleri bize göründükleri halleriyle incelediği kadar,
bunların arka planında neler olabileceğine dair genel açık- bir mekânik nedensellik ve düzenin gerçekliğinden söz
lamalarla da ilgilenir. Bu anlamda felsefe, Sümerlilerden bu edilemez.
yana algıların tanzim edilerek transandantal bir bütünlüğe B) Varolan duyum ve düşünceleri aşan bir tözsel ruh ya
ulaşılması sürecidir. Bilim ise gün geçtikçe uzmanlaşmakta, da öznellik fikri, hiçbir algı deneyimi ile kanıtlamayacak
ayrıntılarda boğulmaya devam etmektedir.
metafizik bir iddiadır.
Parçada anlatılan temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir? C) Duyulur nesnelere ve onların birbirleriyle nedensel iliş-
kilerine dair ne doğrudan sezgiye ve ne de mantıksal
A) Bilim varlığa eleştirel yaklaşırken, felsefe kesin kabuller
çıkarıma dayalı zorunlu ve kesin bir bilgimiz yoktur.
içermektedir.
D) İnsan zihninin, kökenlerini duyu verilerinde bulan yalın
B) Bilim deney ve gözleme, felsefe akıl yürütmeye dayanmaktadır.
düşünceleri çok farklı biçimlerde bir araya getirip yeni dü-
C) Felsefe pratik kaygılar için, bilim teorik amaçla yapılmaktadır.
şünceler oluşturma yeteneği oldukça gelişmiştir.
D) Filozoflar elde ettiği sonuçları bilim adamlarının hizmetine
sunmaktadır. E) Tanrı düşüncesi varlık, güç gibi düşüncelerimizin ge-
nişletilmesi ya da sonsuzluk düşüncesiyle bir araya
E) Felsefe varlığı bütüncül olarak incelerken, bilim parçala-
getirilmesiyle oluşturulur.
yarak ele almaktadır.

37