Page 42 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 3. ADIM

5. Herakleitos filozofların doğada süreklilik, değişmezlik ve 8.
kalıcılık aradıkları için yanılmış olduklarını söyler. Ona göre Herakleitos’a göre “arkhe” ateştir. Ateş,
doğada var olan, yaşayan her şey doğadaki başka bir şe- oluşu sağlayan temel unsurdur. Bu durum
yin yıkımından ya da ölümünden dolayı vardır. Doğadaki her süreklidir yani her şey sürekli bir değişim
şey sürekli bir değişim ve dönüşüm içerisindedir. Sürekli de- içindedir. Değişimi anlamak için zamanı dü-
ğişimler geçirmeyi doğanın temel bir niteliği saymıştır. Bunu şünmek yeterlidir. Her şey karşıtıyla vardır
“Değişmeyen tek şey değişmenin kendisidir.” sözüyle ifade ve kaçınılmaz olarak karşıtına dönüşecektir.
etmiştir. Yaşam ölüme, sıcak soğuğa… Karşıtların
savaşı uyumlu birliğe ve ardından yeniden
Parçada ifade edilen varlık görüşü aşağıdaki akımlardan karşıtların savaşına dönecektir.
hangisi ile benzerlik gösterir?

A) Pragmatizm
Parmenides ise “Varlık vardır, yokluk yok-
B) Materyalizm
tur.”düşüncesini temel ilke olarak almıştır.
C) Rölativizm Ona göre varlık; ezelî-ebedî, bölünemez,
D) Düalizm boşluk içermeyen ve hareketsiz olandır.
Varlık aldatıcı olarak, çokluk olarak görünse
E) İdealizm
de asıl olarak varlık bir olandır. Değişim ise
bir yanılgıdan ibarettir.

6. Antik Yunan filozoflarından;
Verilen filozofların “varlık” konusundaki düşünceleri ile
Empedokles’e göre tüm var ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Herakleitos için her şeyin
olanların özünde toprak,
kaynağında ateş, savaş A) Sadece varlık felsefesi ile ilgili çözümlemeler yaptıkları
hava, su ve ateş olmak üze-
yani zıtların birliği vardır. B) Varlığı idea cinsinden unsurlarla açıkladıkları
re dört unsur bulunmaktadır.
C) Varlıkla ilgili karşıt fikirler öne sürdükleri
Thales’e göre evrenin ana D) Varlığın özüne değişimin olduğu düşüncesini koydukları
maddesi sudur. E) Varlığın, karşıtlıklar içindeki bütünlüğü görmekle kavranacağı

Bu filozofların ortak yanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Varlığı açıklarken deney ve gözleme başvurmaları
9. Aristoteles’ten miras kalan “Var olan şeyin, var olan şey olarak
B) Varlığın temeline maddesel bir cevher yerleştirmeleri
ayrımsanması varlık kavramıyla olur.” ifadesi varlık hakkındaki
C) Varlığın değişimini açıklamaya çalışmaları ilk ön yargıdır. Bu ön yargı nedeniyle “varlık” var olan şey olarak
kavranmaz. “Varlık” var olan şeyler gibi belirlilik kazanmaz. Varlık
D) Varlığın temelinde birbirine indirgenemeyen iki cevher
daha tümel kavramlardan türetilemez ve tikel kavramlarla da su-
görmeleri
nulamaz. “Varlık” kendiliğinden açık kavramdır. Tüm bilmeye, var
E) Varlığı birden fazla unsurla açıklamaları olan şeylerle her ilişkiye, hatta kendi ile ilişkiye “varlık” eşlik eder.
Varlık özellikle dilde şeylerin ifadesinde açığa çıkar. Varlık, kuru-
lan her cümlede “-dır” eki olarak oradadır ancak anlaşılmaz olarak
kalır. Oysa cümle içinde sıradan bir anlaşılırlık içinde durduğunu
düşünürüz ve üzerinde durmayız. Buna rağmen “varlık”ın anlamı-
na ilişkin sorunun sorulması ilkesel bir zorunluluktur. Çünkü her
7. Marangozun biri ormanda gezerken yaşlı, kuru ve yıkılmış durumda bir varlık anlayışı içinde yaşıyoruz ve bu “varlık”ın anla-
bir ağaca rastlar. Bu ağaçtan faydalanması gerektiğini düşü- mı hakkında sadece içi boş ön yargılara sahibiz.
nür. Ağacın dallarını keser, kestiği dalları toplayarak iş yerine
götürür. Getirdiği dalları yontar, işler ve şekil verir. Sonunda Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
ortaya çok güzel bir masa çıkar.
A) Varlığı var olan şey olarak düşünmek doğru değildir.
Parçada geçen masa ve marangoz kavramları B) Varlık, ön yargılarla ele alındığı için tanımlanamamıştır.
Aristoteles’in varlık anlayışına göre aşağıda verilen han-
C) Varlık, kendi kendine açık olan bir kavramdır.
gi nedenlere sırasıyla karşılık gelmektedir?
D) Varlık kavramını kelime ve cümlelerde yer aldığı için
A) Fail, maddi B) Formel, fail C) Fail, ereksel önemseriz.
D) Formel, maddi E) Maddi, ereksel E) Varlık kavramının anlamı sürekli sorgulanmalıdır.

40