Page 46 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 2. ADIM

7. Metafizik, kuşkusuz bilimlerin sunduğu gibi kesin sonuçlar or- 10. A. N. Whitehead’e göre bir şeyin varoluşu başka bir şeyin
taya koymaz. Ancak insan düşündüğü ve evrendeki gizemli sebep oluşu nedeniyledir. Onun öğretisinin adı “süreç felse-
varlığını koruduğu sürece, metafiziksel düşünce de var ola- fesi”dir. Evren sürekli bir değişim içindedir. Bu evrende sabit
caktır. Bilimlerin çalışma alanlarında beliren yeni sorunlar, olan, aynı kalan bir şey arayan yanılır.
insanın merak etme ve anlama çabası, fizik ötesi düşünceyi
Buna göre A. N. Whitehead’in aşağıdaki görüşlerden
de beraberinde getirecektir. Her ne kadar kesin sonuçlara
hangisini benimsediği söylenebilir?
ulaşmaya çalışan bilgi türleriyle çatışıyor olsa da.
A) Varlık ideadır.
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılamaz?
B) Varlık oluştur.
A) İnsan, fizik ötesini anlama çabasındadır.
C) Varlık fenomendir.
B) Metafizik, doğaüstü konuların bilgisidir.
D) Varlık maddedir.
C) İnsandaki düşünme yeteneği sınırsız özelliktedir.
E) Varlık hem madde hem düşüncedir.
D) Bilimdeki gelişmeler, metafiziği ortadan kaldıracaktır.
E) Metafizik, deneyden bağımsız olan konularla ilgilenir.

11. Materyalizme göre evrene müdahale eden ve evreni kont-
roleden bir varlık yoktur. Evrende var olan her şey mekanik
8. “Evrende hiçbir rastlantı yoktur. Her şey mekanik bir neden-
bir zorunlulukla gerçekleşir. İdealizme göre ise düşünce ile
sellik sonucu ortaya çıkar. Madde insan zihninden bağımsız
evren arasında ortak bir yapı vardır. İnsan, zihniyle evrenin
bir gerçekliktir.”
işleyişini ve yaratıcısını anlayabilir.
Parçada hakkında bilgi verilen felsefi görüş aşağıdakiler-
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine cevap niteliğin-
den hangisidir?
dedir?
A) İdealizm
A) Varlık var mıdır?
B) Nihilizm
B) Varlığın niteliği nedir?
C) Rasyonalizm
C) Varlığın niceliği nedir?
D) Materyalizm
D) Evrende bir amaç var mıdır?
E) Düalizm
E) Evren sonlu mudur sonsuz mudur?

9. Varlığı, süreksiz ve değişken olan ile sürekli ve kalıcı olan ni-
teliklere göre ikiye ayıran Platon’a karşı çıkan isimlerden biri
öğrencisi Aristoteles’tir. Platon, duyumsadığımız dünyadaki
varlıkların birer sanı, yanılgı olduğunu; idealar dünyasında 12. Varlıkların özü,
ise bu sanıların, yanılgıların asıllarının (idealarının) olduğunu
I. Düşünce ve maddenin bir arada oluşudur.
söyler. Aristoteles ise bu ayrımı kabul etmeyerek her varlığın
II. Onun maddi temelleridir.
madde ve formdan oluştuğunu ve duyular dünyasındaki her
şeyin form kazanmış madde olduğunu söyler. III. Onu oluşturan düşüncedir.
Varlığın mahiyetine dair açıklaması yapılan görüşler
Buna göre Platon ve Aristoteles’in varlıkla ilgili ortak gö-
sırasıyla aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verilmiştir?
rüşü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Materyalizm - Düalizm - İdealizm
A) Varlığın sürekli değişmekte olduğunu belirtirler.
B) Düalizm - İdealizm - Materyalizm
B) Varlığı var kabul ederler.
C) Materyalizm - İdealizm - Düalizm
C) Tüm varlık duyular dünyasında bulunur.
D) Düalizm - Materyalizm - İdealizm
D) Süreksiz ve değişken niteliklere sahip varlık aldatıcıdır.
E) İdealizm - Düalizm - Materyalizm
E) Sürekli ve kalıcı niteliklere sahip olan varlık asıl olandır.

44