Page 49 - 3 ADIM TYT FELSEFE
P. 49
FELSEFE
TYT 2.
Bilgi Felsefesinin Konusu ve ADIM
Problemleri - 1
1. “İster duyularımızı kullanalım, isterse tutkularımız ile hare- 4. Hume, insan doğasının bilimini kurmak için tıpkı doğa bilimle-
kete geçirilmiş olalım ya da refleksif düşünelim, zihne sunu- rinde olduğu gibi deneye, gözleme ve olgulara dayalı bir yön-
labilir her şey birer algıdır. Zihnin algısı izlenimdir. Önceden tem anlayışını benimsemiştir. İnsan zihninin sınırlarının doğ-
izlenim edinmemiş biri ideden söz edemez.” ru bir biçimde belirlenmesi, yani zihnin değişik işlemlerinin
bilinmesi, bunların birbirinden ayrılması ve sınıflandırılmasını
Bu parçada açıklanan bilgi görüşü aşağıdakilerden
amaç edinmiş, kendi felsefe anlayışınıda bu amaç doğrultu-
hangisidir?
sunda şekillendirmiştir. Ona göre duyumlarla algılanabilecek
A) Akılcılık bir nedensellik bağı yoktur ve bu durum sadece alışkanlıktan
ileri gelmektedir.
B) Deneyimcilik
C) Sezgicilik Hume’un nedensellik fikrine karşı çıkışı aynı zamanda
aşağıdaki felsefi akımlardan hangisine karşı bir eleştiri
D) Eleştiricilik
niteliğindedir?
E) Faydacılık
A) “Doğru bilgiye akıl yoluyla ulaşılır.” diyen rasyonalizme
B) “Bilgiye giden yolda akıl ve deney birlikte gereklidir.”
diyen kritisizme
2. Bir yargı ya da önerme gerçeklikle uyuşuyorsa ya da ifade et-
C) “Pratik olarak işe yarayan bilgi doğrudur.” diyen pragmatizme
tiği bilgi, gerçekliğe denk düşüyorsa o bilgi doğrudur. Örneğin
“Bu kapı demirdendir.” önermesi ancak ve ancak o kapının D) “Yalnızca bilimsel olgular doğru bilgiyi verir.” diyen pozitivizme
demirden olması durumunda doğrudur. E) “Doğru bilgiye sezgi yoluyla ulaşılabilir.” diyen entüisyonizme
Verilen açıklama aşağıdaki sorulardan hangisine cevap
niteliğindedir?
A) Doğru bilgi mümkün müdür?
B) Doğru bilginin ölçütü nedir?
C) Bilgilerimizin kaynağı nedir?
D) Doğru bilginin sınırları var mıdır?
E) Doğruluk ve gerçeklik arasındaki fark nedir?
3. Wegener’e göre bütün kıtalar Pangea adlı büyük bir ana
karanın parçalanmasıyla ortaya çıkmıştır. Önce irili ufaklı- 5. Akıllı bir varlık olan insan, çevresine bilme isteğiyle yönelir.
kara parçaları oluşmuş, sonra insanlar bunları keşfederek Bu yönelişle birlikte özne ile nesne arasında kurulan ilgi bil-
Pangea’nın varlığına dair ipuçları elde etmiş, nihayet en so- ginin oluşmasına yol açar. Bilginin oluşabilmesi için özneden
nunda zihinlerinde onun varlığını kesinleştirmişlerdir. Bu keşif nesneye yönelen düşünme, anlama, algılama gibi çeşitli bi-
tıpkı yapbozun parçalarını birleştirmek gibidir. Yapbozu yapıp linç edimleri söz konusudur.
tekrar bozarız, sonra tekrar yaparız. Bu işlem sonu olmaksı-
zın devam edebilir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
Parçadan yola çıkılarak felsefenin bilgiye yaklaşımı için A) Bilme sürecinde çeşitli bilgi aktlarının kullanıldığına
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? B) Bilginin öznenin yönelmişliğini gerektirdiğine
A) Genelleyici bir bakışla yaklaşır. C) Bilginin insanın merak duygusuyla ortaya çıktığına
B) Objektif konulardan hareket eder. D) Bilmeyi sağlayan bilinç eylemlerinin öznenin etkinliği
C) Sonuç olarak insanlığa yararlıdır. olduğuna
D) Sonu gelmeyen bir keşif sürecidir. E) Bilme süreci sonunda elde edilen tüm bilgilerin nesnel
E) Bilmek için bilme arzusuyla yapılır. olduğuna
49
