Page 54 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 3. ADIM

6. İnsan bildiği oranda kendisini doğal çevresinin dolaysız bir 8. Kırmızı yahut yeşil denildiği zaman hep kırmızı yahut yeşil
uzantısı kılan hayvani varoluşundan uzaklaştırmakta ve bu bir nesneyi düşünürüz. Bilgilerimiz ve düşüncelerimiz deney
doğal ve dolaysız varoluşunu olumsuzlayıp dönüştürerek bir ve duyu algılarıyla sınırlı olduğu için kırmızının ve yeşilin salt
kültür varlığı olmaktadır. Toplumsal çevremize baktığımızda kendisini düşünemeyiz. Bu sebeple deney ve duyu algılarının
gördüğümüz şey, el değmemiş vahşi doğadan farklı olarak dışında kalan soyut düşünceler gibi bir bilgi alanı yoktur.
edinilmiş bilgilerle dönüştürülmüş nesnelerin insani dünyası-
Bu parça aşağıdaki görüşlerden hangisiyle ilişkilendirilebilir?
dır. Bir trafik ışığı, bir ev, bir masa ya da bir uçak bir hayvan
açısından yalnızca içgüdüleri uyaran dolaysız bir duyum içe- A) Ussal olan gerçektir, gerçek olan ussaldır.
riğiyken belli bir bilgi ve kültür donanımına sahip bir insan
B) Bilgi deneyle başlar fakat deneyden çıkmaz.
için tüm bu nesneler uzun bir tarihsel sürece yayılan bir bilgi
biriminin sonucu olarak anlam yüklüdürler ve vardırlar. Vahşi C) Akıl bilgi taşıyıcısı değil, üreticisidir.
bir doğal alandan bir kentsel alana girdiğimizde ilk duyum- D) Duyusal olan her şey gerçeklikten yoksundur.
sadığımız şey, insanların bilgi ve emeğiyle dönüştürülmüş
E) Var olmak algılanmış olmaktır.
gerçekliğin tarif edilemez bir simge ve anlam yoğunluğu ya-
ratmasıdır. İnsan dili ve düşüncesi bütün dolayımlarıyla uygar
toplumun özünü ve ruhunu belirlemektedir.
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine bir cevap 9. I. Kant’a göre bilgimiz deneyle başlar ama deneyle nokta-
niteliğindedir? lanmaz. Bilginin meydana gelebilmesi için deney kadar akla
da ihtiyaç vardır. Kant’ın deyimiyle “Algısız kavramlar boş,
A) Elde ettiğimiz bilgi nesnesine uygun mu, değil mi?
kavramsız algılar kördür.” Bilginin ham maddesi duyular ara-
B) Varlığın doğru bilgisine ulaşılabilir mi? cılığıyla gelir. Bu ham madde zihnin apriori yani deneyden
C) Hatadan kaçınmak mümkün mü, değil mi? gelmeyen kategorileri içine girer. Kategoriler de form (şekil)
alarak akıl ilkeleri ile işlenir ve böylece bilgi meydana gelir.
D) Bilgi neden insanı insan yapan etkinliktir?
E) Bilgi gerçeği verebilir mi? Parçaya göre I. Kant’ın aşağıdaki görüşlerden hangilerini
sentezlediği söylenebilir?

A) Pozitivizm - Pragmatizm
B) Empirizm - Rasyonalizm
C) Pozitivizm - Rasyonalizm

D) Empirizm - Entüisyonizm
E) Pragmatizm - Rasyonalizm

7. R. Bacon, Orta Çağ’ın sonlarında yaşamış bir İngiliz düşü-
nürdür. Ona göre bilginin kaynağı deneyim, ölçeği ise akıldır.
10. Bilgi felsefesi; bilginin ne olduğunu, nasıl ve hangi yollarla
Tek başına akıl kesin bilgiye ulaşamaz, kuşkudan kurtara-
elde edildiğini sorgular. Aşağıda bilgi felsefesinin ele aldığı
maz. Kuşkunun giderilmesinde son söz deneyimindir. Onun
konuların ve sorularının bir tablosu yer almaktadır.
iki farklı anlamda kullandığı deneyim sözcüğünün birinci
anlamı normal duyu deneyine işaret ederken ikincisi insan
zihninin Tanrı tarafından aydınlatılmasının sonucu olan içsel
deneyimdir. Bellekte, akıl ilkelerine uygun geldiği öne sürülen
bilgilerin doğruluğu ve gerçekliği deneyim ile bağdaşmasına
bağlıdır. Deneyim verilerine aykırı düşen bir bilginin gerçekli-
ği söz konusu değildir.

R. Bacon’ın bu açıklaması aşağıdaki bilgi görüşlerinden Verilen tabloda problem alanlarına karşılık gelen sorular-
hangisine karşılık gelir? dan hatalı olanlar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Rasyonalizm A) YaInız I
B) Pozitivizm B) Yalnız II
C) Empirizm C) Yalnız IV
D) Entüisyonizm D) I ve II
E) Septisizm E) II ve III

52